Իրկուտսկի պետական համալսարան

Իրկուտսկի պետական համալսարան; ռուս.՝ Иркутский государственный университет
	Изображение логотипа
Հապավում	ԻՊՀ
Տեսակ	համալսարան և ազատ հասանելիության հրատարակություն
Նախկին անվանումներ	Արևելյան Սիբիրի պետական համալսարան Ա.Ա.Ժդանովայի անվան Իրկուտսկի պետական համալսարան
Կարգախոս	Կրթություն բոլոր ժամանակներում/Образование на все времена
Հիմնադրված է	1918
Անվանված է	Անդրեյ Ժդանով
Ռեկտոր	Շմիդտ Ա. Ֆ. (ԺՊ)
Ուսանողներ	15202 (2019)
Երկիր	Ռուսաստան
Տեղագրություն	Ռուսաստան, Իրկուտսկ
Հասցե	Իրկուտսկ, Կարլ Մարքսի փ., 1
Պարգևներ
Կայք	isu.ru
	Error: Must specify an image in the first line.<div style="font-size:88%;line-height:1.2em;position:absolute;z-index:2;left:Արտահայտության սխալ․ չճանաչված բառ՝ «strong»։%;top:Արտահայտության սխալ․ < անսպասելի օպերատոր։%"> Իրկուտսկի պետական համալսարան, Template loop detected: Կաղապար:Տեղորոշման քարտեզ
	Irkutsk State University Վիքիպահեստում

Իրկուտսկի պետական համալսարան, ՌԴ Իրկուտսկ քաղաքում տեղակայված բարձրագույն ուսումնական հաստատություն, Արևելյան Սիբիրի ամենահին համալսարանը։

Պատմություն խմբագրել

Իրկուտսկի պետական համալսարանը հիմնադրվել է 1918 թվականի հոկտեմբերի 27-ին՝ Սիբիրի ժամանակավոր կառավարության կողմից։ Համալսարանի հիմնադիրը և առաջին ռեկտորը փիլիսոփա և ուսուցիչ-պրոֆեսոր Մ. Մ. Ռուբինշտեյնն է։ Պատմաբանասիրական և իրավաբանական ֆակուլտետները առաջինն էին։ 1920-ականների մի շարք վերակազմակերպումներից հետո, 1930 թ. համալսարանը լուծարվեց, և 1931 թ. աշնանը այն սկսեց կրկին աշխատել որպես Արևելյան Սիբիրյան համալսարան։ Այն բաղկացած էր երեք բաժանմունքներից՝ քիմիական, հողային աշխարհագրական և ֆիզիկական; այնուհետև վերսկսվեց դասերի դասախոսական ձևը, իսկ 1933 թ. մայիսին վերականգնվեց ֆակուլտետային համակարգը։ Ընդունելությունն իրականացվել է 4 ֆակուլտետում`ֆիզմաթեմատիկական, կենսաբանական, քիմիական, երկրաբանական, հողաաշխարհագրական; հումանիտար ֆակուլտետը վերականգնվել է 1940 թվականին։ Այսպիսով, 1930-ական թվականներից ի վեր համալսարանում բնական գիտությունները առաջնահերթություն են դարձել։

1925 թվականից համալսարանը դասավանդում էր տարբեր մասնագիտությունների գծով և գիտական պրակտիկա էր վարում Մոնղոլիայի, Չինաստանի, աֆրիկյան և արաբական երկրների օտարերկրյա քաղաքացիների համար։

ԻՊՀ-ն հայտնի է իր հիմնարար հետազոտություններով, ներառյալ էկոլոգիայի ոլորտում (Բայկալ լիճը տեղակայված է տարածաշրջանում)։ 1997 թվականից ի վեր ԻՊՀ-ն ունի իր պաշտոնական կայքը։

Խորհրդային ժամանակներում (1939-1989 թթ.) ԻՊՀ-ը կրում էր Ա. Ա. Ժդանովի անունը։

2006 թվականին համալսարանը հաջողությամբ անցավ պետական սերտիֆիկացում և հավատարմագրում։ Այդ ժամանակ ԻՊՀ-ում սովորում էր մոտ 18 հազար ուսանող։ 2006 թվականից համալսարանականները կարողացել են ստանալ Օքսֆորդի Ռուսաստանի հիմնադրամի կրթաթոշակ։ Համալսարանն ունի գիտական գրադարան, որն իր մեջ ներառում է ավելի քան 2000 անուն աղբյուր։ Համալսարանը մասնաճյուղեր ունի Անգարսկում և Բրատսկում։

Ներկայումս ԻՊՀ-ի կազմում աշխատում են 7 դիսերտացիոն խորհուրդներ և 8 խոշոր գիտական ստորաբաժանումներ (Բայկալ ՀԱՕԿ, նոր տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կենտրոն (ՆՏՏԿ), աստղադիտարան, հասարակական գիտությունների միջտարածաշրջանային ինստիտուտ (ՀԳՄԻ), Իրկուտսկի պետական համալսարանի բուսաբանական այգի, Մոնղոլիայի ուսումնասիրության գիտահետազոտական կենտրոն (ՄՈՒԳԿ), Կիրառական ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ (ԿՖԳԿ), կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ (ԿԳԿ) և այլն)։ Իրկուտսկի պետական համալսարանը ակտիվորեն համագործակցում է Մոնղոլիայի համալսարանի, Սավոյի համալսարանի (Ֆրանսիա) և այլ արտասահմանյան համալսարանների և գիտահետազոտական կազմակերպությունների հետ։

2008 թվականի նոյեմբերի 25-ից 30-ը Իրկուտսկի պետական համալսարանում անցկացվեցին համալսարանի 90-ամյակին նվիրված միջոցառումներ։

2012 թվականի նոյեմբերի 16-ին տեղի ունեցավ համալսարանի աշխատավորական կոլեկտիվի կոնֆերանսը՝ ռեկտորի ընտրության վերաբերյալ, որտեղ ձայների մեծամասնությամբ նոր ռեկտոր ընտրվեց Ալեքսանդր Վալերիի Արգուչինցևը։

Ռեկտորներ խմբագրել

Ստորև ներկայացված է համալսարանի ռեկտորի ժամանակավոր պաշտոնակատարների և ռեկտորի պաշտոնակատարների ցանկը։

Մ. Մ. Ռուբինշտեյն, փիլիսոփայության պրոֆեսոր (1918 հոկտեմբեր — 1921 սեպտեմբեր )
Ն. Դ. Բուշմակին, բժշկության պրոֆեսոր (1921 սեպտեմբեր — 1926 սեպտեմբեր )
Գ. Տ. Չուիչ, դոցենտ, բանասեր (1929 հունիս — 1930 սեպտեմբեր )
Գ. Կ. Ռուսակով, դասախոս, իրավաբան (1931 օգոստոս — 1935 փետրվար )
Ն. Ս. Շեվցով, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս (1935 հոկտեմբեր — 1945 մայիս)
Տ. Տ. Դեուլյա, դոցենտ, երկրաբան (1945 մայիս — 1956 հունվար)
Վ. Յ. Ռոգով, դոցենտ, ֆիզիկոս (1956 հունվար — 1962 փետրվար)
Պ. Ֆ. Բոչկարեվ, պրոֆեսոր, քիմիկոս (1962 մայիս — 1967 հուլիս)
Ն. Ֆ. Լոսեվ, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս (1967 օգոստոս — 1976 հուլիս)
Յ. Պ. Կոզլով, պրոֆեսոր, կենսաբան (1977 մարտ -1989)
Ֆ. Կ. Շմիդտ, պրոֆեսոր, քիմիկոս (1990-1997)
Ա. Ի. Սմիրնով, պրոֆեսոր, քիմիկոս (1997-2012)
Ա. Վ. Արգուչինցեվ, պրոֆեսոր, մաթեմատիկոս (2012-2017)
Ի. Վ. Բիչկով, ժամանակավոր պաշտոնակատար, ՌԳԱ ակադեմիկոս, մաթեմատիկոս (2017-ից)

Կառուցվածք խմբագրել

մինի|ԻՊՀ-ի բուսաբանական այգու ջերմոցում

Ինստիտուտներ խմբագրել

Բայկալ միջազգային բիզնես-դպրոց
Մաթեմատիկայի, տնտեսագիտության և ինֆորմատիկայի ինստիտուտ
Սոցիալական գիտությունների ինստիտուտ
Բանասիրության, օտար լեզուների և մեդիա հաղորդակցման ինստիտուտ
Էկոնոմիկայի և լեզվաբանության միջազգային ինստիտուտ
Իրավաբանական ինստիտուտ
Մանկավարժական ինստիտուտ

Ֆակուլտետներ խմբագրել

Կենսաբազմազանության ֆակուլտետ
Աշխարհագրության ֆակուլտետ
Երկրաբանության ֆակուլտետ
Պատմության ֆակուլտետ
Հոգեբանության ֆակուլտետ
Կրոնագիտության և աստվածաբանության ֆակուլտետ
Սպասարկման և գովազդի ֆակուլտետ
Ֆիզիկայի ֆակուլտետ
Քիմիայի ֆակուլտետ
Սիբիր-ամերիկյան ֆակուլտետ

Համահամալսարանական ամբիոններ խմբագրել

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ջրային ռեսուրսների ամբիոն
Ֆիզիկական դաստիարակության եվ սպորտի ամբիոն
Օտար լեզուների ամբիոն
Մանկավարժության և հումանիտար տեխնոլոգիաների ամբիոն

Գիտական կազմակերպություններ խմբագրել

Կիրառական ֆիզիկայի գիտահետազոտական կենտրոն
Կենսաբանության գիտահետազոտական կենտրոն
Նավթի և ածուխի քիմիական սինթեզի ինստիտուտ
Իրկուտսկի պետական համալսարանի բուսաբանական այգի
Իրկուտսկի պետական համալսարանի աստղագիտական աստղադիտարան
Հասարակական գիտությունների միջտարածաշրջանային ինստիտուտ

Կրթական կենտրոններ խմբագրել

Անգարսկի ուսումնական կենտրոն
ԻՊՀ-ի Կոնֆուցիոսի կրթամշակութային կենտրոն
Ծառայության և գովազդի ֆակուլտետի սոցիալ-տնտեսական քոլեջ

ինչպես նաև խմբագրել

Իրկուտսկի Ակադեմգորոդոկ

Նշումներ խմբագրել

↑ Բաց մատչելիության ամսագրերի տեղեկատու — 2003.

Գրականություն խմբագրել

Иркутский государственный университет им. А. А. Жданова : Крупнейший учебно-методический центр Восточной Сибири / Министерство высшего и среднего специального образования РСФСР. — Иркутск : Восточно-Сибирская правда, 1978. — 172 с. — 5000 экз.
Иркутский государственный университет — первенец вузовской науки Восточной Сибири (1918−1998). — Иркутск : Агентство «Комсомольская правда — Байкал», 1998. — 112 с. — 3000 экз.
Восточно-сибирский государственный университет // Университеты и научные учреждения / Ред. коллегия։ Р. И. Белкин, Г. И. Бройдо, Х. З. Габидуллин и др.; Наркомпрос РСФСР. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.; Л.։ Объединённое научно-техническое издательство, 1935. — VIII, 585 с.
Иркутский биолого-географический институт // Университеты и научные учреждения / Ред. коллегия։ Р. И. Белкин, Г. И. Бройдо, Х. З. Габидуллин и др.; Наркомпрос РСФСР. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.; Л.։ Объединённое научно-техническое издательство, 1935. — VIII, 585 с.
Иркутский государственный университет / Смирнов А. И. // Излучение плазмы — Исламский фронт спасения. — М. : Большая российская энциклопедия, 2008. — С. 674. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 11). — ISBN 978-5-85270-342-2.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

«Համալսարանի պաշտոնական կայք». Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 16-ին.
Իրկուտսկի պետական համալսարանի մեկօրյա թերթը, որը տպագրվել է 1918-ի հոկտեմբերի 27-ին՝ համալսարանի հիմնադրման օրը

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իրկուտսկի պետական համալսարան» հոդվածին։

[_507e843b0ee9c538-1] Բաց մատչելիության ամսագրերի տեղեկատու — 2003.

[1]