Իվոնկա Սուրվիլա

բելառուս հասարակական և քաղաքական գործիչ

Իվոնկա Սուրվիլա (բելառուս․՝ Івонка Сурвіла, ի ծնե՝ Իվոննա Վլադիմիրովնա Շիմանեց, բելառուս․՝ Івонна Уладзіміраўна Шыманец, ապրիլի 11, 1936(1936-04-11), Ստոլբցի, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն), բելառուս հասարակական և քաղաքական գործիչ, տարագիր, լեզվաբան, նկարչուհի։ Ապրում է Կանադայում։ 1997 թվականից զբաղեցրել է Բելառուսի Ժողովրդական Հանրապետության Ռադայի նախագահի պաշտոնում տարագրության մեջ։

Իվոնկա Սուրվիլա
բելառուս․՝ Івонка Сурвіла
 
Կրթություն՝ Փարիզի արվեստների ֆակուլտետ և Փարիզի Գեղեցիկ արվեստների ազգային բարձրագույն դպրոց
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, նկարչուհի, բանասեր, գրականագետ և գրականագետ
Ծննդյան օր ապրիլի 11, 1936(1936-04-11) (88 տարեկան)
Ծննդավայր Ստոլբցի, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
Քաղաքացիություն  Կանադա
Ի ծնե անուն լեհ.՝ Iwonka Szymaniec
Հայր Uladzimir Shymaniets?
Ամուսին Յանկա Սուրվիլա
Զավակներ Պոլինա Սուրվիլա
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Հայրը՝ Վլադիմիր Շիմանեցը, եղել է արտաքսված ֆինանսների նախարար ԲԺՀ-ի կառավարությունում Վասիլի Զախարկոյի ղեկավարությամբ։ Հինգ տարի ձերբակալված է եղել Գուլագում, այնտեղից կարողացել է փախչել ԽՍՀՄ-ի վրա Գերմանիայի հարձակման ժամանակ[1]։

1944 թվականին ընտանիքը Բելառուսից փախել է Արևելյան Պրուսիա, ապա՝ Դանիա, Ֆրանսիա, Իսպանիա։ Ճանապարհին Իվոնկայի կրտսեր քույրը մահացել է։ 1948 թվականին ընտանիքը հաստատվել է Փարիզում։ Կրթություն ստացել է Սորբոնում (լեզվաբանություն)։ Վերջնականապես հաստատվել է Կանադայում 1969 թվականին, աշխատել է թարգմանչուհի։ 1974 թվականին ընտրվել է Կանադայում Գիտության և արվեստի բելառուսական ինստիտուտի նախագահ։ 1984 թվականին ընտրվել է Ռադայի կանադական էթնոմշակույթի կառավարման կազմում։ Բելառուսում հիմնել է Չեռնոբիլի զոհերի օգնության կանադական ֆոնդը[2]։

1997 թվականից զբաղեցրել է ԲԺՀ Ռադայի նախագահի պաշտոնը տարագրության մեջ։ Բելառուսի Ժողովրդական Հանրապետության հռչակման 91-րդ տարեդարձի նախօրեին Իվոնկա Սուրվիլան կոչ է արել բելառուսներին ձգտել դեմոկրատական արժեքների[3]։

1959 թվականին ամուսնացել է բելառուս Յանկա Սուրվիլայի հետ, տեղափոխվել Մադրիդ, որտեղ Յանկա եղել է Իսպանական ազգային ռադիոյի բելառուսական հաղորդումների տնօրենը, միասին վարել են բելառուսերեն հաղորդումներ, որին աջակցում էր Իսպանիայի կառավարությունը[1]։ Ունի երկու դուստր՝ Աննա Պրեդսլավան և Պավլինան[2]։ Յանկան մահացել է 1997 թվականին Օտտավայում։

Սուրվիլան որպես նկարիչ մասնակցել է ավելի քան 30 ցուցահանդեսների[4]։

Պարգևներ խմբագրել

  • Եղիսաբեթ II թագուհու ադամանդե հոբելյանական մեդալ[5]

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 The Road from Stoupcy to Copenhagen to Paris to Madrid to Ottawa to Miensk — The Memoirs of Ivonka Survilla (in Belarusian)
  2. 2,0 2,1 СТАРШЫНЯ РАДЫ (բելառուս.)
  3. «Председатель Рады БНР Ивонка Сурвилла: белорусы «живут в условиях неволи»». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 20-ին.
  4. Нашчадкі мастака Ўладзімера Шыманца працягваюць беларускія традыцыі і прадстаўляюць беларускую культуру ў заходніх унівэрсытэтах.
  5. Ивонка Сурвилла получила медаль королевы Елизаветы II

Գրականություն խմբագրել

  • Сурвілла, Івонка, Дарога: Стоўпцы — Капэнгаген — Парыж — Мадрыд — Атава — Менск / Івонка Сурвіла. — [Б. м.] : Радые Свабодная Эўропа/Радые Свабода, 2008. — 140, с.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվոնկա Սուրվիլա» հոդվածին։