Վիքիպեդիա

Իվան Սավենկո

Իգոր Գրիգորևիչ Սավենկո (հունվարի 17, 1924(1924-01-17), Վարվարովկա, Դոլինսկայայի շրջան, Կրիվառոժսկի շրջան, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 17, 1987(1987-12-17), Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային նկարիչ, ՌԽՖՍՀ վաստակավոր նկարիչ, ՌԽՖՍՀ նկարիչների միության Լենինգրադի կազմակերպության անդամ[1]։

Իվան Սավենկո
Ծնվել էհունվարի 17, 1924(1924-01-17)
ԾննդավայրՎարվարովկա, Դոլինսկայայի շրջան, Կրիվառոժսկի շրջան, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էդեկտեմբերի 17, 1987(1987-12-17) (63 տարեկան)
Մահվան վայրԼենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
ԿրթությունԻ. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտ
Մասնագիտություննկարիչ
Ոճռեալիզմ
Ժանրբնանկար
Թեմաներգեղանկարչություն
Պարգևներ
«Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան Փառքի շքանշան և «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ նկարիչների միություն

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1924 թվականի հունվարի 17-ին Ուկրաինայի Դոլինսկի շրջանի Վարվարովկա գյուղում։

1930-ական թվականներին սովորել է Ուրալում գտնվող Վերխնայա Գուբախա հանքագործական գյուղի միջնակարգ դպրոցում, ապա Կիզելովսկի լեռնագործության տեխնիկումում՝ միաժամանակ հաճախելով իզոստուդիա։ Սավենկոյին արվեստին հաղորդակից դարձնելու գործում կարևոր դեր է խաղացել նրա ծանոթությունը Ն. Սերեբրեննիկովի հետ, ով Պերմի պատկերասրահի հիմնադիրն է։

Հայրենական մեծ պատերազմի սկսվելուց հետո աշխատել է Ուրալ տարահանված պաշտպանական գործարանների վերականգնման ուղղությամբ։ 1942 թվականին զորակոչվել է բանակ և ուղարկվել տանկային ուսումնարան։ Ավարտելուց հետո ընդունվել է գվարդիայի 19-րդ տանկային կորպուս։ Մարտնչել է Կենտրոնական, 3-րդ Ուկրաինական և 4-րդ Ուկրաինական ճակատներում[2]։ 1943 թվականի հոկտեմբերի 26-ին Կախովկայում տեղի ունեցած մարտում կոնտուզիայի է ենթարկվել և ծանր վիրավորվել, արկը պոկել է նրա աջ ձեռքը[3]։ Նա բուժվել է Սարատովի զինվորական հոսպիտալում։ Զորացրվել է վիրավորվելու պատճառով։ Պարգևատրվել է Փառքի 3-րդ աստիճանի շքանշանով, «Գերմանիայի նկատմամբ հաղթանակի համար» մեդալով։

1944 թվականին Սավենկոն ընդունվել է Սարատովի գեղարվեստի ուսումնարան, իսկ աշնանը ընդունվել է Կիևի գեղարվեստի ինստիտուտ, որը նա գերազանցությամբ ավարտել է 1950 թվականին Գրիգորի Սվետլիցկու արվեստանոցում։ Լենինգրադի Ի. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտի ասպիրանտուրայում Ալեքսանդր Գերասիմովի մոտ։ Արվեստագիտության թեկնածու (1954)։ 1952 թվականին ընդունվել է ՌԽՖՍՀ նկարիչների միության Լենինգրադի կազմակերպության անդամ։ 1954 թվականին ամուսնացել է նկարիչ Իրինա Մասլեննիկովայի հետ։ 1954-1957 թվականներին աշխատել է Գեղարվեստի ակադեմիայի ստեղծագործական արվեստանոցում Ալեքսանդր Գերասիմովի մոտ։

Մասնակցել է ցուցահանդեսների 1950 թվականից։ Նկարել է բնանկարներ, դիմանկարներ, ժանրային և թեմատիկ կոմպոզիցիաներ։ Ստեղծագործական ուղևորություններ է կատարել դեպի միջին Ուրալ, Կամա, Չուսովայա, Արևելյան Սիբիր, Չերնիգովշչինա։ Աշխատել է Լենինգրադի նկարիչների ստեղծագործական բազայում Հին Լադոգայում։ 1975 թվականին արժանացել է ՌԽՖՍՀ վաստակավոր նկարչի պատվավոր կոչման։ 1957-1987 թվականներին ընտրվել է ԽՍՀՄ և ՌԽՖՍՀ նկարիչների համագումարների պատվիրակ։ Անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Մոսկվայում (1973, 1990)։ Նրա ստեղծագործություններից են «Դնեպրը երեկոյան», «Спелый хлеб», «Տարեկան»[4] (բոլորը 1950), «Կթվորուհիներ», «Լենինգրադ՝ կոմունիզմի շինարարներին»[5], «Գարունը Լենինգրադում» (բոլորը 1951)[6],«Կոլտնտեսական նախիր» (1950), «Կանաչ տարեկան» (1953), «Ձմռանը»[7] (1955), «Սառցագնացը Նևայի վրա», «Մայիս․ առաջին կանաչ»[8] (երկուսն էլ 1956), «Չուսովայա։ Աշնանային օր»[9] (1957), «Անտառի լուղարկում Չուսովայայի վրա» (1958), «Աշունն Ուրալում»[10], «Ձմեռ Մստե գետի վրա»[11] (երկուսն էլ 1959), «Սեպտեմբերն Ուրալում»[12] (1960), «Երկրաբաններն Ուրալում», «Գետի նվաճումը», «Տայգան նահանջում է»[13] (բոլորը 1961), «Հյուսիսի լայնարձակ տարածությունները»[14], «Գարունը Սաբլինում», «Փետրվարյան օր»[15], «Երկնագույն մարտ»[2] (բոլորը 1962), «Գարնանային հեղեղում», «Վերին Գուբախա։ Ուրալ»[16], «Зима в РТС»[17] (բոլորը 1963), «Ֆերմայում»[18], «Լենինգրադ։ Թարմ քամի»[16] (երկուսն էլ 1964), «Ուրալ։ Արծաթե օր», «Կամսկի լայնարձակ տարածությունները», «Կաման աշնանը»[19] (բոլորը 1967), «Полдень»[20] (1973), «Пора колосения», «Երկրաբանների առավոտը»[9] (1969), «Առավոտը տայգայում» (1974), «Տերեփուկներ», «Կայծքար»[21], «Օգոստոսյան արև»[20] (բոլորը 1975), «БАМ. Первопроходцы», «Մերձբալթյան հող»[22] (երկուսն էլ 1977), «Երկնագույն Անդրբայկալ», «Ռուսական դաշտ»[23], «Մայրուղի»[24] (բոլորը 1980), «Սիբիրուհի Դինա Ուստյուգովա» (1983) և այլն։

Մահացել է 1987 թվականի դեկտեմբերի 17-ին Լենինգրադում՝ կյանքի 64-րդ տարում։

Ի. Սավենկոյի ստեղծագործությունները գտնվում են Ռուսական թանգարանում, Տրետյակովյան պատկերասրահում, թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում Ռուսաստանում, Ճապոնիայում[25], Ֆրանսիայում, ԱՄՆ-ում, Մեծ Բրիտանիայում և այլ երկրներում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Справочник членов Союза художников СССР. Том 2. — М: Советский художник, 1979. — С. 301.
  2. ↑ 2,0 2,1 Мы помним… Художники, искусствоведы — участники Великой Отечественной войны. — М: Союз художников России, 2000. — С.242.
  3. ↑ Иван Григорьевич Савенко. Живопись. Рисунок. Каталог выставки. — М: Советский художник, 1990. — С.4.
  4. ↑ Иван Григорьевич Савенко. Живопись. Рисунок. Каталог выставки. — М: Советский художник, 1990. — С.19.
  5. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог. — Л: Лениздат, 1951. — С.18.
  6. ↑ Выставка изобразительного искусства Украинской ССР. Декада Украинского искусства и литературы в Москве. 1951 года. Живопись. Скульптура. Графика. Каталог. — Харьков: Мистецтво, Киев-1951. — С.30.
  7. ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Изогиз, 1954. — С.17.
  8. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — С.21.
  9. ↑ 9,0 9,1 Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. — Л: Художник РСФСР, 1976. — С.29.
  10. ↑ Советская Россия. Республиканская художественная выставка. Каталог. — М: Министерство культуры РСФСР, 1960. — С.72.
  11. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — С.36.
  12. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — С.16.
  13. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1964. — С.35.
  14. ↑ Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — С.46.
  15. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1962 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1962. — С.24.
  16. ↑ 16,0 16,1 Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — С.46—47.
  17. ↑ Советская Россия. Вторая Республиканская художественная выставка. Каталог. — М: Советский художник, 1965. — С.34.
  18. ↑ Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. — С.27.
  19. ↑ Советская Россия. Третья Республиканская художественная выставка. Каталог. — М: Министерство культуры РСФСР, 1967. — С.49.
  20. ↑ 20,0 20,1 Пейзаж. Выставка произведений живописи художников Российской Федерации. Каталог. — М: Советский художник, 1978. — С.47.
  21. ↑ Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1980. — С.23.
  22. ↑ Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 60-летию Великого Октября. — Л: Художник РСФСР, 1982. — С.20.
  23. ↑ Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.22.
  24. ↑ Связь времён. 1932—1997. Художники — члены Санкт-Петербургского Союза художников России. Каталог выставки. — Санкт-Петербург: ЦВЗ «Манеж», 1997. — С.297.
  25. ↑ Exhibition of modern Soviet Painting. 1976. Gekkoso Gallery. Catalogue. — Tokyo, 1976. — Р.94,155.

Աղբյուրներ խմբագրել

  • Художественная выставка 1950 года. Живопись. Скульптура. Графика. Каталог. — М: Советский художник, 1950. — С.59.
  • Выставка изобразительного искусства Украинской ССР. Декада Украинского искусства и литературы . 1951 года. Живопись. Скульптура. Графика. Каталог. — Х: Мистецтво, Киев-1951. — С.30.
  • Коровкевич C. Ярче и глубже показывать новое, передовое. Заметки о весенней выставке работ ленинградских художников. // Вечерний Ленинград, 1954, 12 июня.
  • Серов В. Знать жизнь, показывать правду жизни // Ленинградский альманах. Кн. 8. Л., Лениздат, 1954. С.306—311.
  • Серебряный И. Молодые живописцы // Ленинградский альманах. Кн. 9. Л., Лениздат, 1954. С.338—342.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1955 года. Каталог. — Л: ЛССХ, 1956. — С.16.
  • 1917—1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — С.28.
  • Никифоровская И. Итоги большой творческой работы // Вечерний Ленинград. 1957, 10 октября.
  • Бродский В. Жизнеутверждающее искусство. // Ленинградская правда, 1957, 11 октября.
  • Всесоюзная художественная выставка, посвящённая 40-летию Великой Октябрьской социалистической революции. Каталог. — М: Советский художник, 1957. — С.68.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1958 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1959. — С.23.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — С.16.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — С.36.
  • Советская Россия. Республиканская художественная выставка. Каталог. — М: Министерство культуры РСФСР, 1960. — С.72.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1964. — С.35.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1962 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1962. — С.24.
  • Григорьева Н. Всесоюзная художественная. // Ленинградская правда, 1963, 26 декабря.
  • Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — С.46—47.
  • Кривенко И. «Ленинград» (раздел живописи) // Художник. 1965, № 3. С.27—36.
  • Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. — С.27.
  • Советская Россия. Вторая Республиканская художественная выставка. Каталог. — М: Советский художник, 1965. — С.34.
  • Старостин Г. Художники советуются со зрителем. // Смена, 1965, 8 декабря.
  • Советская Россия. Третья Республиканская художественная выставка. Каталог. — М: Министерство культуры РСФСР, 1967. — С.49.
  • Аникушин М. О времени и о себе. // Вечерний Ленинград, 1967, 17 октября.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1968 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1971. — С.14.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1969 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1970. — С.16.
  • Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 25-летию победы над фашистской Германией. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1972. — С.9.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1971 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1972. — С.14.
  • Каталог произведений художников Российской Федерации, переданных в дар организациям и учреждениям культуры (1963—1971 гг.). — М: СХ РСФСР, 1972. — С.94.
  • Наш современник. Каталог выставки произведений ленинградских художников 1971 года. — Л: Художник РСФСР, 1972. — С.20.
  • Наш современник. Вторая выставка произведений ленинградских художников 1972 года. — Л: Художник РСФСР, 1973. — С.11.
  • Каталог произведений художников Российской Федерации, переданных в дар организациям и учреждениям культуры (1963—1971 гг.). — М: СХ РСФСР, 1972. — С.94.
  • Колесова О. Широка страна моя … Творческий отчёт ленинградских художников, посвящённый 50-летию образования СССР. // Ленинградская правда, 1972, 23 сентября.
  • По Родной стране. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1974. — С.22.
  • Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1980. — С.23.
  • Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. — Л: Художник РСФСР, 1976. — С.29.
  • Портрет современника. Пятая выставка произведений ленинградских художников 1976 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.19.
  • Exhibition of modern Soviet Painting. 1976. Gekkoso Gallery. Catalogue. — Tokyo, 1976. — Р.94,155.
  • Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 60-летию Великого Октября. — Л: Художник РСФСР, 1982. — С.20.
  • Дмитренко А. Человек на своей земле. // Ленинградская правда, 1977, 20 ноября.
  • Exhibition of modern Soviet Painting. 1977. Gekkoso Gallery. Catalogue. — Tokyo, 1977. — Р.61,82.
  • Exhibition of modern Soviet Painting. 1978. Gekkoso Gallery. Catalogue. — Tokyo, 1978. — Р.59.
  • Пейзаж. Выставка произведений живописи художников Российской Федерации. Каталог. — М: Советский художник, 1978. — С.8, 47.
  • Справочник членов Союза художников СССР. Том 2. — М: Советский художник, 1979. — С.301.
  • Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.22.
  • Леняшин В. Поиски художественной правды // Художник. 1981, № 1. С.8—17.
  • По Родной стране. Всероссийская художественная выставка. — М: Советский художник, 1981. — С.15.
  • Справочник членов Ленинградской организации Союза художников РСФСР. -Л: Художник РСФСР, 1987. — С.114.
  • Иван Григорьевич Савенко. Живопись. Рисунок. Каталог выставки. — М: Советский художник, 1990. — 32 с.
  • Saint-Petersbourg — Pont-Audemer. Dessins, Gravures, Sculptures et Tableaux du XX siecle du fonds de L' Union des Artistes de Saint-Petersbourg. — Pont-Audemer: 1994. — Р. 92.
  • Связь времён. 1932—1997. Художники — члены Санкт-Петербургского Союза художников России. Каталог выставки. — Санкт-Петербург: ЦВЗ «Манеж», 1997. — С.297.
  • Мы помним… Художники, искусствоведы — участники Великой Отечественной войны. — М: Союз художников России, 2000. — С.242.
  • Художники — городу. Выставка к 70-летию Санкт-Петербургского Союза художников. Каталог. — Санкт-Петербург: Петрополь, 2003. — С.183.
  • Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — С.18, 20, 368, 388—391, 393—397, 399—401, 403—406, 445. ISBN 5-901724-21-6, ISBN 978-5-901724-21-7.
  • Академическая дача. Каталог выставки. — Санкт-Петербург: Санкт-Петербургский Союз художников, 2009. — С.22.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իվան_Սավենկո&oldid=9002692» էջից