Իվան Յառիգին
Իվան Սերգեևիչ Յառիգին (ռուս.՝ Иван Сергеевич Ярыгин. նոյեմբերի 7, 1948, Q27573589?, Q4250668?, Տաշտագոլսկի շրջան, Կեմերովոյի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հոկտեմբերի 11, 1997, Նեֆտեկումսկ, Ստավրոպոլի երկրամաս, Ռուսաստան), ռուս խորհրդային ազատոճային ըմբիշ։ Հանդես է եկել ծանր քաշային կարգում։ 1970-1980 թվականների միջակայքում հաղթել է իր մասնակցած բոլոր միջազգային խոշոր մրցումներում, բացառությամբ Եվրոպայի 1970 և 1974 թվականների առաջնությունների, որտեղ գրավել է երկրորդ տեղը։ Յառիգինը նվաճել է 1972 և 1976 թվականների ամառային օլիմպիական խաղերի չեմպիոնի տիտղոսը, ընդ որում՝ դարձել է առաջին ըմբիշը, ով օլիմպիական մրցագորգին իր բոլոր մենամարտերն ավարտել է ժամանակից շուտ, մաքուր հաղթանակով, մրցակիցներին չտալով ոչ մի միավոր[1]։ 1973 թվականին հռչակվել է աշխարհի, 1972 և 1975–76 թվականներին՝ Եվրոպայի չեմպիոն։ 1973, 1976–77 և 1979–80 թվականներին հինգ անգամ նվաճել է աշխարհի գավաթը՝ գավաթային մենամարտերում չկրելով ոչ մի պարտություն[2]։, Այդ ասպարեզում նա սահմանել է ևս մեկ ռեկորդ՝ տանելով ամենաարագ հաղթանակը՝ ընդամենը 27 վայրկյանում[3]։ 1980 թվականին հրաժեշտ տալով ակտիվ սպորտին՝ Յառիգինը որպես գլխավոր մարզիչ ղեկավարել է Խորհրդային Միության ազատ ոճի ըմբշամարտի հավաքականը մինչև 1992 թվականը, այնուհետև՝ Ռուսաստանի ըմբշամարտի ֆեդերացիան։ Անժամանակ մահացել է՝ 1997 թվականին զոհ գնալով ավտովթարի[4]։ Աչքի ընկնելով բացառիկ ամուր կազմվածքով և ուժով[5]՝ Յառիգինը իր բոլոր մարտերը վարել է հարձակողական ոճով, ձգտելով մրցակցին հնարավորինս արագ գցել թիակների վրա և ժամանակից շուտ ավատել մարտը:.[6] Ըմբշամարտի միջազգային ամենահեղինակավոր մրցաշարերից մեկը կրում է նրա անունը՝ Golden Grand Prix Ivan Yarygin, ամեն տարի անց է կացվում սիբիրյան Կրասնոյարսկ քաղաքում։
Իվան Յառիգին | |
---|---|
Անձնական տեղեկություն | |
Սեռ՝ | արական |
Մասնագիտացում՝ | ըմբիշ |
Երկիր՝ | Ռուսաստան և ԽՍՀՄ |
Ծննդյան ամսաթիվ՝ | նոյեմբերի 7, 1948 |
Ծննդավայր՝ | Q27573589?, Q4250668?, Տաշտագոլսկի շրջան, Կեմերովոյի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մահվան ամսաթիվ՝ | հոկտեմբերի 11, 1997 (48 տարեկան) |
Մահվան վայր՝ | Նեֆտեկումսկ, Ստավրոպոլի երկրամաս, Ռուսաստան |
Մարզիչ(ներ)՝ | Vladimir Charkov? և Dmitry Mindiashvili? |
Հասակ՝ | 193 սանտիմետր |
Քաշ՝ | 100 կիլոգրամ |
Կենսագրություն
խմբագրելՄանկություն և վաղ կարիերա
խմբագրելՅառիգինը ծնվել է դարբնի բազմանդամ ընտանիքում։ Վաղ տարիքից օգնում էր հորը արհեստանոցում։ Դեռահաս տարիքում երազում էր դառնալ ֆուտբոլի դարպասապահ և ըմբշամարտով սկսել է զբաղվել միայն 1966 թվականին՝ 18 տարեկանում։ Այնուհետև զորակոչվել է բանակ, Խորհրդային Միության զինված ուժերի սամբոյի առաջնությունում ծանր քաշային կարգում հաղթանակ տարել, ստացել սպորտի վարպետի կոչում։ Հետագայում անցել է ազատ ոճի ըմբշամարտին, 1968 թվականին հաղթել ՌՍՖՍՀ-ի, հաջորդ տարում էլ՝ ԽՍՀՄ-ի երիտասարդական առաջնություններում։
Առաջին տարիներ
խմբագրել1970 թվականին նա նվաճեց Խորհրդային Միության չեմպիոնի տիտղոսը՝ հանդես գալով բարձրագույն խմբի առաջնությունում և հաղթելով իր հիմնական մրցակից Վլադիմիր Գուլյուտկինին։ 1971 թվականին պարտվեց Գուլյուտկինին, բայց 1972 թվականին կրկին հաղթեց նրան և ընդգրկվեց ԽՍՀՄ օլիմպիական հավաքականում՝ Մյունխենի օլիմպիական խաղերին մասնակցելու համար։ Օլիմպիական խաղերում նա մաքուր հաղթանակներ տարավ իր բոլոր հինգ մենամարտերում՝ մրցագորգի վրա ընդհանուր առմամբ ծախսելով 7 րոպեից մի փոքր ավելի՝ սահմանված 5x9=45 րոպեի փոխարեն[7] Օլիմպիական խաղերից երեք ամիս առաջ նա հաղթել էր 1972 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում, որտեղ նույնպես բոլոր մենամարտերում մաքուր հաղթանակներ էր տարել։
Մահ և հիշատակ
խմբագրելՅառիգինը մահացել է 1997 թվականին ավտովթարից. նրա մեքենան բախվել է ճանապարհի եզրին կայանված ծանր բեռնատարին[8]։ Ավելի վաղ՝ 1990 թվականին նրա պատվին ըմբշամարտի ամենամյա մրցաշար էր կազմակերպվել Կրասնոյարսկում, այն քաղաքում, որտեղ նա ապրում էր 1966 թվականից։ 1998 թվականին Կրասնոյարսկում բացվել է Իվան Յառիգինի անվան մարզապալատը, իսկ 2002 թ. մարտին՝ նրա հուշարձանը։ Նրա մյուս հուշարձանները տեղադրվել են Մոսկվայում՝ 1998 թվականին, Ստավրոպոլի երկրամասում (մահվան վայրի մոտ)՝ 2012 թվականին, Աբականում ՝ 2013 թվականին[9]։ Յառիգինի անունով են կոչվել միջնակարգ դպրոց[10] և ըմբշամարտի համալիր Մոսկվայում։ 2010 թվականին Յառիգինին նվիրված անկյուն է բացվել ՖԻԼԱ-ի ըմբշամարտի միջազգային փառքի սրահում[11]։
Միջազգային մրցումներ
խմբագրելՄիջազգային մրցումների արդյունքներ (ոչ լրիվ)[12] | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Արդյ. | Մրցակիցը | Եղանակը | Ժամ./ Հաշիվը |
Տարեթիվը | Մրցումը | Մրցավայրը | Ասպարեզը |
1980 World Cup Winner at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Լարրի Բիլենբերգ | Գցում | 1:14 | 1980-03-30 | 1980 World Cup | Տոլեդո, Օհայո | Centennial Hall |
Հաղթ. | Ուայեթ Ուիշարթ | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1980-03-28 | |||
Հաղթ. | Հիրոակի Օբայասի | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1980-03-28 | |||
Հաղթ. | Բարբարո Մորգան | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1980-03-28 | |||
Հաղթ. | Իբրահիմ Սառ | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1980-03-28 | |||
Պարտ. | Հովարդ Հարրիս | Վճիռ | 7–8 | 1980-03-26 | U.S.—Soviet all-star dual meet | Գլենս Ֆոլս, Նյու Յորք | Glens Falls Civic Center |
Հաղթ. | Ֆրեդ Բոնա | Գցում | 1:07 | 1979-04-07 | Athletes in Action challenge | Անահայմ, Կալիֆոռնիա | Anaheim Convention Center |
Հաղթ. | 1979-04 | U.S.—Soviet all-star series Olympic freestyle wrestling four-city tour |
Ֆենիքս, Արիզոնա | ||||
Չկա տվյալ | Լարրի Բիլենբերգ | Վճիռ | 3–10 | 1979-04-02 | Ռապիդ Սիթի, Հարավ. Դակոտա | Rushmore Plaza Civic Center | |
1979 World Cup Winner at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Ֆրեդ Բոնա | Պասսիվություն | 1979-04-01 | 1979 World Cup | Տոլեդո, Օհայո | Centennial Hall | |
Հաղթ. | Բարբարո Մորգան | Չկա տվյալ | 1979-03-31 | ||||
Հաղթ. | Ահմեդ Համիդա | Գցում | Չկա տվյալ | 1979-03-31 | |||
Հաղթ. | Հիրոակի Յամամոտո | Գցում | Չկա տվյալ | 1979-03-31 | |||
Հաղթ. | Լարրի Բիլենբերգ | Չկա տվյալ | 1979-03-31 | ||||
Հաղթ. | Ջոն Սեթթեր[13] | Fall | 8:07 | 1979-03-28 | U.S.—Soviet all-star series Olympic freestyle wrestling four-city tour |
Ուիլքես-Բար, Փենսիլվանիա | King's College Gym |
Հաղթ. | 1979-03-26 | Նյու Յորք | Felt Forum | ||||
1977 World Cup Winner at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Հարոլդ Սմիթ | Fall | 0:27 | 1977-03-27 | 1977 World Cup | Տոլեդո, Օհայո | Centennial Hall |
Հաղթ. | Սթիվ Դենիեր | Գցում | 1977-03-26 | ||||
Հաղթ. | Յոշիակի Յացու | Գցում | 1977-03-26 | ||||
1976 Olympic Gold Medalist at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Ռասսել Հելիքսոն | Վճիռ | 19–13 | 1976-07-27 | 1976 Summer Olympics | Մոնրեալ | Maurice Richard Arena |
Հաղթ. | Պետր Դրոզդա | Տեխն. պարտ. | 5:30 | 1976-07-27 | |||
Հաղթ. | Դիմո Կոստով | Վճիռ | 16–5 | 1976-07-27 | |||
Հաղթ. | Դանիել Վեռնիկ | Տեխն. պարտ. | 1:26 | 1976-07-27 | |||
Հաղթ. | Հարոլդ Բյուտներ | Վճիռ | 13–5 | 1976-07-27 | |||
1976 European Champion at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Դիմո Կոստով | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1976-04-18 | 1976 European Championship | Լենինգրադ | Յուբիլեյնի մարզապալատ |
Հաղթ. | Մեհմեթ Գյուչլու | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1976-04-18 | |||
Հաղթ. | Պետր Դրոզդա | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1976-04-18 | |||
Հաղթ. | 1976-03- | U.S.—Soviet all-star series Olympic freestyle wrestling tour |
Մայամի, Ֆլորիդա | ||||
Հաղթ. | Ջեֆ Սմիթ | Գցում | 0:23 | 1976-03-04 | Իսթ Լենսինգ, Միչիգան | Jenison Fieldhouse | |
1976 World Cup Winner at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Գրեգ Վոյցեխովսկի | 1976-03-01 | 1976 World Cup | Տոլեդո, Օհայո | The Field House | ||
Հաղթ. | Ռ. Սուխթսարաթ | Վճիռ | 4–2 | 1976-02-29 | |||
Հաղթ. | Սթիվ Դենիեր | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1976-02-29 | |||
1975 European Champion at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Հարալդ Բյուտներ | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1975-05-01 | 1975 European Championship | Ludwigshafen | |
Հաղթ. | Դիմո Կոստով | Չկա տվյալ | 1975-05-01 | ||||
Հաղթ. | Էդվարդ Ժմուձևսկի | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1975-05-01 | |||
Հաղթ. | Պետր Դրոզդա | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1975-05-01 | |||
1974 European Silver Medalist at 100kg | |||||||
Պարտ. | Հարալդ Բյուտներ | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1974-06-24 | 1974 European Championship | {{{2}}} Մադրիդ | Palacio de Deportes |
Հաղթ. | 1974-04-05 | U.S.—Soviet all-star series Olympic freestyle wrestling six-city tour |
Ալեքսանդրիա, Վիրջինիա | ||||
Հաղթ. | Ջիմ Դուշեն | Գցում | >3:00 | 1974-04-02 | Չատանոգա, Թենեսի | University of Tennessee Arena | |
Հաղթ. | Բուրկե Դիդրիխ | Գցում | 8:41 | 1974-03-30 | Բերքլի, Կալիֆոռնիա | Harmon Gym | |
Հաղթ. | Լարրի Ամունդսոն | Գցում | 2:48 | 1974-03-27 | Սան Դիեգո, Կալիֆոռնիա | Peterson Gym | |
Կաղապար:CGuest | Soviet wrestling clinic demonstration | 1974-03-23 | Լոնգ Բիչ, Կալիֆոռնիա | [[Long Beach Pyramid|Long Beach State Gym | |||
Հաղթ. | Բուրկե Դիդրիխ | Գցում | >3:00 | 1974-03-22 | Long Beach Arena | ||
Հաղթ. | Բուրկե Դիդրիխ | Fall | 2:34 | 1974-03-19 | Նյու Յորք | Felt Forum | |
1973 World Champion at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Բուրկե Դիդրիխ | Գցում | >6:00 | 1973-09-06 | 1973 World Championship | Թեհրան | Aryamehr Indoor Stadium |
Հաղթ. | Յոժեֆ Ցատարի | Գցում | 1973-09-09 | ||||
Հաղթ. | Դիմիտար Նեկով | Գցում | Չկա տվյալ | 1973-09-06 | |||
1973 World University Games Champion at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Բուրկե Դիդրիխ | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1973-08-15 | 1973 World University Games | Մոսկվա | Լենինի անվան մարզապալատ |
Հաղթ. | Դիմիտար Ստանկով | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1973-08-15 | |||
Հաղթ. | Հենք Շենք | Վճիռ | 6–3 | 1973-06-01 | U.S.—Soviet all-star series Olympic freestyle wrestling four-city tour |
Նյու Յորք | Felt Forum |
Հաղթ. | Նիք Քուրոլո | Գցում | 1:04 | 1973-05-30 | Բրոքփորթ, Նյու Յորք | Brockport State Gym | |
Հաղթ. | Գրեգ Վոյցեխովսկի | Վճիռ | 3–1 | 1973-05-26 | Կոլամբուս, Օհայո | St. John Arena | |
Հաղթ. | Ռասսել Հելիքսոն | Default (9–0) | >6:00 | 1973-05-23 | Մեդիսոն, Վիսկոնսին | Wisconsin Field House | |
1973 World Cup Winner at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Ռասսել Հելիքսոն | Գցում | 1:56 | 1973-05-20 | 1973 World Cup | Տոլեդո, Օհայո | Toledo Field House |
Հաղթ. | Կլոդ Պիլո | Գցում | 0:17 | 1973-05-19 | |||
Հաղթ. | Շիզուո Յադա | Գցում | 1973-05-19 | ||||
1972 Olympic Gold Medalist at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Յոժեֆ Ցատերի | Գցում | 2:04 | 1972-08-31 | 1972 Summer Olympics | Մյունխեն | Messe München |
Հաղթ. | Խորլո Բայանմունխ | Գցում | 5:21 | 1972-08-31 | |||
Հաղթ. | Էնաչե Պանիատ | Fall | 1:47 | 1972-08 | |||
Հաղթ. | Աբոլֆազի Անվարի | Գցում | 2:58 | 1972-08 | |||
Հաղթ. | Հարրի Գերիս | Գցում | 2:20 | 1972-08 | |||
Հաղթ. | Գերդ Բախման | Գցում | 2:11 | 1972-08 | |||
Հաղթ. | Բրունո Յուտցելեր | Գցում | 0:27 | 1972-08-27 | |||
1972 European Champion at 100kg | |||||||
Հաղթ. | Վասիլ Տոդորով | Գցում | Չկա տվյալ | 1972-04-24 | 1972 European Championship | Կատովիցե | Spodek Arena |
Հաղթ. | Գերդ Բախման | Գցում | Չկա տվյալ | 1972-04-24 | |||
Հաղթ. | Էնաչե Պանաիտ | Գցում | Չկա տվյալ | 1972-04-24 | |||
1970 European Silver Medalist at 100kg | |||||||
Պարտ. | Ահմեթ Այիք | Չկա տվյալ | Չկա տվյալ | 1970-06-09 | 1970 European Championship | Արևելյան Բեռլին | |
Հաղթ. | Վասիլ Տոդորով | Գցում | Չկա տվյալ | 1970-06-09 | |||
Հաղթ. | Գերդ Բախման | Գցում | Չկա տվյալ | 1970-06-09 | |||
Հաղթ. | Էնաչե Պանաիտ | Գցում | Չկա տվյալ | 1970-06-09 | |||
Հաղթ. | Կարել Էնգել | Գցում | Չկա տվյալ | 1970-06-09 |
Գրքեր
խմբագրել- Yarygin IS (1989) Ты выходишь на ковер . Մոսկվա. ISBN 5-900845-02-8
- Yarygin IS (1995) Суровые мужские игры . Կրասնոյարսկ.5-7479-0642-9ISBN 5-7479-0642-9
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ United Press International (1974 թ․ մարտի 21). «U.S. wrestlers meet Soviets in Long Beach». Progress Bulletin: 19.
- ↑ «Soviet Coach Is Optimistic». Fayetteville Northwest Arkansas Times. Associated Press: 22. 1980 թ․ մարտի 26.
- ↑ The record later was beaten by Jim Jackson, who pinned Japanese heavyweight Yasuori Ominato in 17 seconds, April 1, 1978. See: United Press International (1978 թ․ ապրիլի 2). «U.S. Leads Cup Wrestling»: 47.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(օգնություն) - ↑ «Ivan Yarygin». sports-reference.com. Sports Reference. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
- ↑ «Notes». The Post-Crescent. 16 (31): 36. 1976 թ․ օգոստոսի 1.
- ↑ Lucas, Mike (1973 թ․ մայիսի 23). «Soviet Matmen Land Improvement of U.S. Team». The Capital Times. 112 (138): 24.
- ↑ «Ivan Yarygin». sports-reference.com. Sports Reference. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
- ↑ Иван Ярыгин. Yarygin Wrestling Museum
- ↑ Памятник Ивану Ярыгину в Абакане Արխիվացված 2016-04-22 Wayback Machine. Yarygin Museum
- ↑ p://yarigin-museum.ru/ob-ekty/uchrezhdeniya-i-organizatsii МБОУ Московская средняя школа им. Ивана Ярыгина]. Yarygin Museum
- ↑ «Ivan Yarygin». sports-reference.com. Sports Reference. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 26-ին."Ivan Yarygin". sports-reference.com. Sports Reference. Archived from the original on 16 October 2015. Retrieved 26 September 2015.
- ↑ Details of Ivan Yarygin profile available at the United World Wrestling Database.
- ↑ Setter was an alternate for Jeff Blatnick, who withdrew due to health issues.
Գրականություն
խմբագրել- Большая олимпийская энциклопедия. Т. 1-2. Автор-составитель В. Л. Штейнбах. — М.: Олимпия Пресс, 2006. — 784+968 с.: ил.
- Павлова, Анна Последний богатырь Иван Ярыгин // Наш Красноярский край. — 28.08.2014. — № 63 (653).
- Иван Ярыгин — легенда спорта // автор-составитель Ю. А. Иванов. — Абакан: Издательство Хакасского государственного университета, 2005. — 197 с. — ISBN 5-7810-0296-0
- Ярыгин, Иван Сергеевич // Шервуд — Яя. — М. : Большая российская энциклопедия, 2017. — С. 785. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 35). — ISBN 978-5-85270-373-6.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Иван Сергеевич Ярыгин - биография, фотографии, спортивная карьера и архивные видео на портале LegendaryFighters.ru
- Турнир памяти Ивана Ярыгина Արխիվացված 2019-07-17 Wayback Machine
Սպորտային ձեռքբերումներ | ||
---|---|---|
Նախորդող՝ Ալեքսանդր Մեդվեդ |
Դրոշակակիր for ԽՍՀՄ (փակման արարողություն) Մոնրեալ 1976 ( Վասիլի Ալեքսեևի հետ) |
Հաջորդող՝ Նիկոլայ Բալբոշին |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվան Յառիգին» հոդվածին։ |