Իսետ (թագուհի)
Իսետ (անգլ.՝ Iset կամ Իսիս, անհայտ - մ. թ. ա. 1458), եգիպտական տասնութերորդ արքայատոհմի թագուհի, որն անվանվել է Իսիդա աստվածուհու պատվին։ Եղել է Թութմոս II փարավոնի երկրորդական կինը կամ հարճը[1]։
| Իսետ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | անհայտ |
| Մահացել է | մ. թ. ա. 1458 |
| Մասնագիտություն | թագավորական կոնսորտ |
| Ամուսին | Թութմոս II |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | թագավորական կոնսորտ |
| Երեխաներ | Թութմոս III |
 Iset (queen) Վիքիպահեստում | |
| Իսետը հիերոգլիֆներում | ||||
|---|---|---|---|---|
Իսետ | ||||
Կենսագրություն խմբագրել
Իսետը եղել է Թութմոս II փարավոնի միակ որդու՝ Թութմոս III-ի մայրը։ Նրա որդին մահացել է մ․թ․ա․ 1425 թվականի մարտի 11-ին, իսկ մոր անունը հիշատակվում է որդու մումիայի փաթաթանների և Կառնակի տաճարում հայտնաբերված մի արձանի վրա[2]։
Չնայած վերոնշյալ վերջին դեպքում Իսետը հիշատակվել է որպես մեծ թագուհի, Թութմոս II-ի գահակալության ընթացքում Հատշեպսուտն է համարվել մեծ թագուհին։ Թութմոս II-ը մահացել է մ․թ․ա․ 1479 թվականին, իսկ նրա մահից հետո Հատշեպսուտը դարձել է փոքրիկ արքա Թութմոս III-ի ռեգենտը․ մեծանալով՝ վերջինս դարձել է եգիպտական բանակների գլխավոր հրամանատարը։
Հատշեպսուտը որպես փարավոն կառավարել է մինչև մ․թ․ա․ 1458 թվականին իր մահը, որից հետո համառեգենտ Թութմոս III-ը փարավոն է դարձել։ Այդ ժամանակ Իսետն ստացել է «արքայամայր» տիտղոսը, քանի որ նրա որդին փարավոն էր դարձել[3]։
Այն ժամանակ, երբ Թութմոս III-ը փարավոն է դարձել, Հատշեպսուտի և Թութմոս II-ի դուստր Նեֆրուրան եղել է «աստծո կինը»։ Նա այս պաշտոնում ծառայել է իր մոր՝ որպես փարավոն կառավարման ողջ ընթացքում։ Հնարավոր է, որ Նեֆրուրան ամուսնացած լինի Թութմոս III-ի հետ, բայց այս ամուսնության միակ ապացույցը Սաթիա թագուհուն պատկերող մի ստելա է, որի անունը կարող էր փորագրված լինել մեկ այլ թագուհու անվան վրա։ Մեծ թագուհի Մերիտրա-Հատշեպսուտն էլ դարձել է հաջորդ գահաժառանգի մայրը։
Իսետի որդի Թութմոս III-ն իր մորը մի քանի անգամ պատկերել է արքաների հովտում գտնվող իր դամբարանում։ KV34 դամբարանի սյուներից մեկի վրա կան թագավորի պատկերները ընտանիքի մի քանի կին անդամների հետ։ Նրա մայրը՝ թագուհի Իսետը, պատկերված է աչքի ընկնող ձևով։
Իսետ թագուհին նավակի մեջ պատկերված է իր որդու հետևում։ Նրան անվանել են «արքայամայր Իսիս»։ Նավակի ներքևի տողում Թումոս III-ը պատկերված է իր մորը խորհրդանշող ծառին մոտենալիս։ Արքայի հետևում իր երեք կանայք են՝ թագուհիներ Մերիտրան, Սաթիան, Նեբտուն ու արքայադուստր Նեֆերտարին։
Հստակ չէ, արդյոք Իսետը եղել է Թութմոս II-ի երկրորդական կինը, թե հարճը[2]։ Նա նաև ստացել է «աստծո կին» տիտղոսը, բայց հավանաբար՝ միայն հետմահու[2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Իսետ (թագուհի) կատեգորիայում։ |