Իսետ (անգլ.՝ Iset կամ Իսիս, անհայտ - մ. թ. ա. 1458), եգիպտական տասնութերորդ արքայատոհմի թագուհի, որն անվանվել է Իսիդա աստվածուհու պատվին։ Եղել է Թութմոս II փարավոնի երկրորդական կինը կամ հարճը[1]։

Իսետ
Դիմանկար
Ծնվել էանհայտ
Մահացել էմ. թ. ա. 1458
Մասնագիտությունթագավորական կոնսորտ
ԱմուսինԹութմոս II
Զբաղեցրած պաշտոններթագավորական կոնսորտ
ԵրեխաներԹութմոս III
 Iset (queen) Վիքիպահեստում
Իսետը հիերոգլիֆներում
stt
H8

Իսետ

Կենսագրություն

խմբագրել

Իսետը եղել է Թութմոս II փարավոնի միակ որդու՝ Թութմոս III-ի մայրը։ Նրա որդին մահացել է մ․թ․ա․ 1425 թվականի մարտի 11-ին, իսկ մոր անունը հիշատակվում է որդու մումիայի փաթաթանների և Կառնակի տաճարում հայտնաբերված մի արձանի վրա[2]։

Չնայած վերոնշյալ վերջին դեպքում Իսետը հիշատակվել է որպես մեծ թագուհի, Թութմոս II-ի գահակալության ընթացքում Հատշեպսուտն է համարվել մեծ թագուհին։ Թութմոս II-ը մահացել է մ․թ․ա․ 1479 թվականին, իսկ նրա մահից հետո Հատշեպսուտը դարձել է փոքրիկ արքա Թութմոս III-ի ռեգենտը․ մեծանալով՝ վերջինս դարձել է եգիպտական բանակների գլխավոր հրամանատարը։

 
Թութմոս III-ը և նրա ընտանիքն իր KV34 դամբարանում։ Նավի վրա են Մենխեպերրե Թութմոս III-ը և նրա մայրը՝ Իսետը:

Հատշեպսուտը որպես փարավոն կառավարել է մինչև մ․թ․ա․ 1458 թվականին իր մահը, որից հետո համառեգենտ Թութմոս III-ը փարավոն է դարձել։ Այդ ժամանակ Իսետն ստացել է «արքայամայր» տիտղոսը, քանի որ նրա որդին փարավոն էր դարձել[3]։

Այն ժամանակ, երբ Թութմոս III-ը փարավոն է դարձել, Հատշեպսուտի և Թութմոս II-ի դուստր Նեֆրուրան եղել է «աստծո կինը»։ Նա այս պաշտոնում ծառայել է իր մոր՝ որպես փարավոն կառավարման ողջ ընթացքում։ Հնարավոր է, որ Նեֆրուրան ամուսնացած լինի Թութմոս III-ի հետ, բայց այս ամուսնության միակ ապացույցը Սաթիա թագուհուն պատկերող մի ստելա է, որի անունը կարող էր փորագրված լինել մեկ այլ թագուհու անվան վրա։ Մեծ թագուհի Մերիտրա-Հատշեպսուտն էլ դարձել է հաջորդ գահաժառանգի մայրը։

Իսետի որդի Թութմոս III-ն իր մորը մի քանի անգամ պատկերել է արքաների հովտում գտնվող իր դամբարանում։ KV34 դամբարանի սյուներից մեկի վրա կան թագավորի պատկերները ընտանիքի մի քանի կին անդամների հետ։ Նրա մայրը՝ թագուհի Իսետը, պատկերված է աչքի ընկնող ձևով։

Իսետ թագուհին նավակի մեջ պատկերված է իր որդու հետևում։ Նրան անվանել են «արքայամայր Իսիս»։ Նավակի ներքևի տողում Թումոս III-ը պատկերված է իր մորը խորհրդանշող ծառին մոտենալիս։ Արքայի հետևում իր երեք կանայք են՝ թագուհիներ Մերիտրան, Սաթիան, Նեբտուն ու արքայադուստր Նեֆերտարին։

Հստակ չէ, արդյոք Իսետը եղել է Թութմոս II-ի երկրորդական կինը, թե հարճը[2]։ Նա նաև ստացել է «աստծո կին» տիտղոսը, բայց հավանաբար՝ միայն հետմահու[2]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Կաղապար:Dodson, p.139
  2. 2,0 2,1 2,2 Dodson & Hilton, p.131
  3. Dodson & Hilton, p.31