Իշամեղու ձնափայլ
| Իշամեղու ձնափայլ | |
 Իշամեղու ձնափայլ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) |
| Ենթատիպ | Վեցոտանիներ (Hexapoda) |
| Դաս | Միջատներ (Insecta) |
| Կարգ | Թաղանթաթևեր (Hymenoptera) |
| Ընտանիք | Իսկական մեղուներ (Apidae) |
| Ցեղ | Bombus |
| Տեսակ | Իշամեղու ձնափայլ (B. niveatus) |
| Միջազգային անվանում | |
| Bombus niveatus | |
Իշամեղու ձնափայլ (լատին․՝ Bombus niveatus), իսկական մեղուների ընտանիքին պատկանող միջատ, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Էգի և աշխատավոր առանձնյակների մեջքի առջևի մասը, վահանիկը և փորիկի 1-2-րդ տերգիտները ծածկված են սպիտակ, մեջքի միջնամասը և 3-րդ տերգիտը` սև, 4-5-րդ տերգիտները` նարնջագույն մազիկներով։ Երեսկալի վրա սպիտակ մազիկների փնջով արուի գլուխը սև մազիկներով է։ Մեջքի առջևի մասը, վահանիկը, փորիկի 1-2 տերգիտները ծածկված են սպիտակ մազիկներով, մեջքի միջնամասը և 3-րդ տերգիտը` սև, փորիկի ծայրը` կարմրավուն կամ նարնջագույն մազիկներով[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Կովկասի տարածաշրջանի էնդեմիկ տեսակ է, հայտնի է Հյուսիսային Թուրքիայից, Հյուսիսարևմտյան Իրանից, իսկ Հայաստանում՝ Գեղարքունիքի (քաղաք Սևանի մոտակայք), Կոտայքի (գյուղ Արտավազ), Սյունիքի (Մեղրի քաղաքի մոտակայք) մարզերից և «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցից[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Ապրում են տափաստանային գոտիում` ծովի մակարդակից 1000-2000 մ բարձրություններում։ Հասարակական կյանք վարող միջատներ են, կենսական ցիկլով նման են Հայկական իշամեղվին։ Պոլիֆագ են։ Թռիչքը դիտվում է մայիս-օգոստոս ամիսներին։ Բները պատրաստում են հողում[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Ոչ մեծ, ընդհատված արեալով հազվագյուտ տեսակ է։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես խոցելի տեսակ։ Հազվադեպ է ամբողջ արեալում։
Թվաքանակի փոփոխության միտումները բացահայտված չեն։
Վտանգման հիմնական գործոններ են հանդիսանում անասունների գերարածեցումը, տեսակի՝ կերաբույսերով զբաղեցրած տարածքների մշակումը լայն ազդեցությամբ միջատասպաններով։
Պահպանվում է «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցում և «Սևան» ազգային պարկում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշամեղու ձնափայլ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշամեղու ձնափայլ» հոդվածին։ |