Իշակաթնուկ
| Իշակաթնուկ | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Մալպիգիածաղկավորներ (Malpighiales) |
| Ընտանիք | Իշակաթնուկազգիներ (Euphorbiaceae) |
| Ենթաընտանիք | Իշակոթնուկայիններ (Euphorbioideae) |
| Տրիբա | Euphorbieae |
| Ենթատրիբա | Euphorbiinae |
| Ցեղ | Իշակաթնուկ (Euphorbia) L., 1753 |
Իշակաթնուկ (լատիներեն՝ Euphorbia), իշակաթնուկազգիների ընտանիքի բույսերի ցեղ։ Բազմամյա խոտաբույսեր են, թփեր, հազվադեպ՝ ծառանման և միամյա, մի տվյալներով ընդգրկում է 800, մեկ ուրիշ տվյալներով 1600[1], երրորդում մոտավորապես 2000 տեսակ։ Ռուսաստանի տարածքում հայտնի է 160 տեսակ։ Սրանք միամյա և բազմամյա խոտեր են, թփեր կամ ծառեր։
Տերևներ Խմբագրել
Տերևները հերթադիր են, ամբողջական։
Ծաղիկներ Խմբագրել
Ծաղիկները միասեռ են, պարզ ծաղկաբույլերը խմբվելով՝ կազմում են բարդ հովանոցանման ծաղկաբույլ։
Պտուղ Խմբագրել
Պտուղը տուփիկ է՝ բաժանված 3 միասերմ մասերի։
Տեսակներ Խմբագրել
Հայտնի է մոտ 2000 տեսակ՝ տարածված ամենուրեք, առավելապես արևադարձային, մերձարևադարձային և բարեխառն գոտիներում։ ԽՍՀՄ նախկին տարածքում աճում է իշակաթնուկի մոտ 170 տեսակ, որից 29-ը՝ ՀՀ ցածրադիր կիսաանապատային գոտուց մինչև բարձր ալպյան գոտին։ Պարունակում է կաթնահյութ (որտեղից անվանումը), որը շատ տեսակների մոտ թունավոր է, առաջացնում է այրվածքներ, երկար ժամանակ չապաքինվող խոցեր, ազդում է նյարդային համակարգի և սրտի վրա։ Հատկապես արևադարձային տեսակների կաթնահյութը պարունակում է արժեքավոր նյութեր (կաուչուկ, գուտապերչ, խեժ և այլն)։ Իշակաթնուկի որոշ տեսակներ դեղաբույսեր են, որոշներն ունեն դեկորատիվ նշանակություն։
Պատկերասրահ Խմբագրել
-
-
Euphorbia jacquemontii
-
Zypressenwolfsmilch
-
Euphorbia resinifera
-
Euphorbia virgata
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ Головкин Б.Н. и др. Декоративные растения СССР. — М.: Мысль, 1986. — 320 с.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 374)։ 
|