Ինքնադիմանկար (Մալևիչ, 1933)
«Ինքնադիմանկար» (կամ «Նկարիչ»), ռուս նկարիչ Կազիմիր Մալևիչի նկար, որը նա ստեղծել է 1933 թվականին։ Գտնվում է Սանկտ-Պետերբուրգի Ռուսական պետական թանգարանի հավաքածուի մեջ։
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Կազիմիր Մալևիչ |
| տարի | 1933 |
| բարձրություն | 73 սանտիմետր |
| լայնություն | 66 սանտիմետր |
| ժանր | ինքնապատկեր |
| նյութ | յուղաներկ |
| գտնվում է | Ռուսական թանգարան |
| հավաքածու | Ռուսական թանգարան |
| հիմնական թեմա | Կազիմիր Մալևիչ |
պատկերված են
| |
| կայք | |
Ծանոթագրություններ | |
 Self-portrait (Malevich, 1933) Վիքիպահեստում | |
Կոմպոզիցիա խմբագրել
Նկարը գրված է յուղաներկով` կտավի վրա, իսկ նրա չափսերը կազմում են73 × 66 սմ [1][2]: Նկարի ներքևի աջ անկյունում երևում է մոնոգրամ` փոքրիկ սև քառակուսու տեսքով[3][4], որով Մալևիչը «անձնական կնիքի» տեսքով բազմիցս ստորագրել է իր հետագա աշխատանքները[5][6][7][8]։ Հակառակ երեսին կա գրություն` К. Маlewicz[3][4]:
Մալևիչը պատկերել է իրեն վենետիկյան դոժի հագուստի մեջ, որը նրա ընդհանրացրած ընկալմամբ համատեղում է իր մեջ երկրաչափական կառուցվածք և սպիտակ, սև, կարմիր ու կանաչ գույների առանձնահատուկ հերթագայություն։ Նկարչի պատկերը` տեղադրված առանց ավելորդ կերպարների չեզոք սուպրեմատիկ ֆոնի վրա, հանդիսանում է կտավի կենտրոնակետ։ Մալևիչը պատկերված է գլխից մինչև կրծքավանդակ, գլուխը թեքված է երեք քառորդով։ Պահպանված է դիմանկարային նմանությունը։ Նա կրում է կարմիր բերետ, կարմիր և սպիտակ վերնաշապիկ, սև վերևով և կարմիր երիզներ ունեցող թևերով կամզոլ։ Իբրև «Համաշխարհային Տարածության նախագահ»` նկարիչը բաձրացրել է աջ ձեռքը յուրահատուկ պաթետիկ ժեստով՝ կարծես պահելով ափի վրա անմարմին երկրաչափական ծավալ, որի մեջ երևում է անտեսանելի «Սև քառակուսին»։ Դրանով նա կարծես պատգամ է ուղարկում հետնորդներին` տալով նրանց սուպրեմատիզմը հասկանալու բանալին։ Սուպրեմատիզմը ներկայացնում է առարկաներից զրկված աշխարհը որպես իսկական իրականություն։ Այսպիսով` իր վերջին ինքնանկարի հանդիսատեսների առաջ Մալևիչը ներկայանում է որպես արարիչ, բարձրագույն գիտելիքի և բարձրագույն կամքի տիրակալ, դեմիուրգ, ով թելադրում է աշխարհին իր օրենքը, նկարիչ, որը չի հնազանդվում իր երկրային բաժնին ընկած ժամանակի պատմական ուժերին[9][2][8][10]։
Որոշ քննադատներ համեմատում են այս աշխատանքը Ալբրեխտ Դյուրերի «Ինքնադիմանկար մորթե հագուստով» նկարի հետ։ Այդ իսկ պատճառով թվում է, որ Մալևիչը, ով վերարտադրել է կտավի վրա ֆրեսկոյի էֆեկտը, դնում է իրեն միևնույն շարքում Վերածննդի վարպետների հետ[11][8]։ Մյուսները նկարչի տպավորված ժեստում` ցցված բութ մատով, որը կազմում է ուղիղ անկյուն ափի հետ, տեսնում են հղում Տիրամոր պատկերագրությանը` «Օդիգիտրիա»-յի տեսակով (հունարենից թարգմանած` ճանապարհ ցույց տվող)։ Ինչպես նա է իր մատով ցույց տալիս փոքրիկ Հիսուս Քրիստոսին, այնպես էլ Մալևիչը տեսնում է իրեն նոր ուղու ցուցադրող արվեստում, իսկ իր «Սև քառակուսի»ն համարում է աստվածային մանուկ[12][8]։
|
|
_(Kazimir_Malevich).jpg)
|
|
| Օդիգիտրիա, XV դարի սկիզբ | Դյուրերի ինքնադիմանկար, 1500 թվական | Մալևիչի ինքնադիմանկար, 1910 թվական | Մալևիչի ինքնադիմանկար, 1934 թվական |
Պատմություն և ճակատագիր խմբագրել
Գտնվելով սոցռեալիզմի ճնշման տակ` կյանքի վերջին տարիներին Մալևիչը ստիպված էր հրաժարվել ավանգարդային տեխնիկաներից։ Նա անցավ նեոկլասիցիզմին և ռոմանտիզմին, ինչի օրինակ կարող է ծառայել 1934 թվականի մի այլ ինքնանկար (կտավ,յուղ, 55 × 45 սմ , Մոսկվայի ժամանակակից արվեստի թանգարան), որն զգալիորեն տարբերվում է 1910 թվականի ինքնանկարից (ջրաներկ, գուաշ, թուղթ, 26,8 × 27 см , Տրետյակովյան պատկերասրահ)։ Վերջինը պատկանում է նկարչի ստեղծագործական որոնումների սկզբին[8][13][14]։ Տվյալ ինքնանկարը` «Նկարիչ» հեղինակային անվան տակ Մալևիչը գրել է 1933 թվականին[3][2]։ 1934 կամ 1935 թվականին աշխատանքը փոխանցվել է անձամբ (ըստ այլ տվյալների` նրա ընտանիքի անդամների կողմից) Լենինգրադի (այժմ` Սանքտ-Պետերբուրգի) Ռուսական պետական թանգարանին որպես նվեր[3][2]։ Այնտեղ էլ գտնվում է ինքնանկարն այժմ ЖБ-1516 գույքագրման համարի տակ` ցուցադրվելով Բենուայի առանձնաշենքի 76-րդ դահլիճում[3][2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Гусев, Петрова, 2005, էջ 344
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Автопортрет (Художник)». Государственный Русский музей. Վերցված է 12 февраля 2020-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Барабанова, 1988, էջ 57
- ↑ 4,0 4,1 Сарабьянов, 1990, էջ 239
- ↑ Смолянская, 2009, էջ 94
- ↑ Карасик, 2015, էջ 309
- ↑ «Шифры, знаки и автопортреты: Как художники прошлого подписывали свои картины». Культурология.рф. 23 июня 2019. Վերցված է 12 февраля 2020-ին.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Евгения Сидельникова. «Автопортрет, 1933». Артхив. Վերցված է 12 февраля 2020-ին.
- ↑ Злыднева, 2013, էջ 85—89
- ↑ «Автопортрет». kazimirmalevich.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 12 февраля 2020-ին.
- ↑ Злыднева, 2013, էջ 89
- ↑ Маркаде, 2000, էջ 171—172
- ↑ Анна Арутюнян. «Казимир Малевич «Автопортрет», 1934». Московский музей современного искусства. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 12 февраля 2020-ին.
- ↑ «Автопортрет, 1910». Артхив. Վերցված է 12 февраля 2020-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Барабанова Н. А. и др. Советское искусство 20—30-х годов: живопись, графика, скульптура, декоративно-прикладное искусство. — Л.: Издательство «Искусство», ленинградское отделение, 1988. — 80 с.
- Сарабьянов А. Д. Малевич: художник и теоретик. — М.: Советский художник, 1990. — 360 с.
- Маркаде Ж.-Д. Малевич и православная иконография // Поэзия и живопись. Сборник трудов памяти Н. И. Харджиева / Под. ред. М. Б. Мейлаха и А. Д. Сарабьянова. — М.: Языки русской культуры, 2000. — 848 с. — ISBN 5785900742
- Гусев В. Е., Петрова Е. Н. Русский музей. От иконы до современности. — СПб.: Palace Editions, 2005. — 392 с. — ISBN 5933321699
- Смолянская Н. В. Распыление «Чёрного квадрата» как феномен «возвращения» в искусстве XX века // Труды «Русской Антропологической школы». — М. : Российский государственный гуманитарный университет, Институт «Русская антропологическая школа», 2009. — Вып. 6. — С. 93—108. — 516 с. — ISBN 9785728110835.
- Злыднева Н. В. Визуальный нарратив: опыт мифопоэтического прочтения. — М.: Индрик, 2013. — 359 с. — ISBN 9785916742662
- Карасик И. Н. Чёрный квадрат и его интерпретации // Проекции авангарда. Каталог-исследование / Автор-составитель — О. В. Шишко. — М.: МВО «Манеж», ООО «Арт Гид», 2015. — С. 304—312. — 404 с. — ISBN 9785905110696
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Ինքնադիմանկար». Ռուսական պետական թանգարան.