Իդրիսա Ուեդրաոգո (ֆրանսերեն՝ Idrissa Ouédraogo, հունվարի 21, 1954(1954-01-21)[1][2], Բանֆորա, Բուրկինա Ֆասո - փետրվարի 18, 2018(2018-02-18)[3], Ուագադուգու, Բուրկինա Ֆասո)[5], բուրկինացի կինոռեժիսոր[6][7] որի ստեղծագործությունները հաճախ արտացոլում են քաղաքային ու գյուղական կյանքի, ավանդականի ու նորի բախումը իր հայրենի Բուրկինա Ֆասոյում և աֆրիկյան այլ վայրերում։ Նա լայն ճանաչում ու համբավ է նվաճել հատկապես իր նկարահանած Tilaï գեղարվեստական ֆիլմով, որը Կաննի 1990 թվականի միջազգային կինոփառատոնում արժանացել է գլխավոր մրցանակին (Cannes Film Festival Grand Prix), ինչպես նաև Samba Traoré կինոնկարով, որը Բեռլինի 43-րդ միջազգային կինոփառատոնում առաջադրվել է «Արծաթե արջ» մրցանակի[8][9][10][11]։

Իդրիսա Ուեդրաոգո
Ծնվել էհունվարի 21, 1954(1954-01-21)[1][2]
ԾննդավայրԲանֆորա, Բուրկինա Ֆասո
Մահացել էփետրվարի 18, 2018(2018-02-18)[3] (64 տարեկան)
Մահվան վայրՈւագադուգու, Բուրկինա Ֆասո
ԿրթությունՓարիզի կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ
Քաղաքացիություն Բուրկինա Ֆասո
Մասնագիտացումկինոռեժիսոր, սցենարիստ և կինոպրոդյուսեր
Պարգևներ
IMDbID ID 0653458

Կենսագրություն խմբագրել

Իդրիսա Ուեդրաոգոն ծնվել է Ֆրանսիական Վերին Վոլտայի (ներկայումս՝ Բուրկինա Ֆասո) Բանֆորա քաղաքում[12], 1954 թվականին[13]։ Մանկությունն ու պատանեկությունն անց է կացրել հայրենի երկրի հյուսիսում գտնվող Ուաիգույա քաղաքում։ 1976 թվականին ստացել է արվեստների բակալավրի աստիճան[14]։ Ծնողները, որ համեմատաբար ապահովված ագարակապաններ էին, հոգ են տարել, որ իրենց որդին լավ կրթություն ստանա, և Իդրիսան ուսումնառությունը շարունակել է Բուրկինա Ֆասոյի մայրաքաղաք Ուագադուգուի կինեմատոգրաֆիայի աֆրիկյան ինստիտուտում (Institut Africain d’Etudes Cinématographiques), որն ավարտել է 1981 թվականին՝ ստանալով մագիստրոսի աստիճան[15]։ Չբավարարվելով այդքանով՝ Իդրիսան հետագայում սովորել է նաև Ուկրաինայի մայրաքաղաք Կիևում, այնուհետև՝ Փարիզում՝ Institut des hautes études cinématographiques-ում (IDHEC) և 1985 թվականին Սորբոնի համալսարանից ստացել Diplôme d'études approfondies (DEA)[13][14][16]:

Նրա նկարահանած առաջին լիամետրաժ ֆիլմը Yam Daabo-ն էր (1986 թ.), իսկ լայն ճանաչման ու համբավի հիմքը դրվել է Yaaba կինոնկարով, որը Կաննի միջազգային կինոփառատոնում շահել է Federación Internacional de la Prensa Cinematográfica|Premio FIPRESCI մրցանակ[17][18]։ Հաջորդ ֆիլմը՝ Tilaï-ն, նվաճել է հեղինակավոր այդ կինոփառատոնի գլխավոր մրցանակը[19][20]։ Իրար հաջորդած այդ հաջողությունները ոգեշնչել են կինոռեժիսորին[21], որը հապճեպորեն նկարահանած «Կարիմ և Սալա» կինոնկարը ներկայացրել է Բուրկինա Ֆասոյի մայրաքաղաք Ուագադուգուում անցկացվող համաաֆրիկյան կինոփառատոնին։ Իդրիսա Ուեդրաոգոյի՝ որպես կինոռեժիսորի հաջորդ ձեռքբերումներն առնչվում են նրա «Samba Traoré» (1993), «Le Cri du coeur» (1994), «Քինին և Ադամսը» (Kini and Adams, 1997), «La Colère des dieux» (2003) և «Kato Kato» (2006) ֆիլմերի հետ[17][20]։

Անվանի արվեստագետը մահացել է 2018 թվականի փետրվարի 18-ին, Ուագադուգուում։ Նրա հուղարկավորությանը մասնակցել են արվեստի, քաղաքականության, դավանանքի բնագավառների համբավավոր բազմաթիվ գործիչներ[22][23]։

Ֆիլմագրություն խմբագրել

Կարճամետրաժներ խմբագրել

Թողարկման տարին Վերնագիրը
1981 Pourquoi? (Ինչո՝ւ)
1981 Poko
1983 Les Écuelles (Պնակալեզները)
1983 Les funérailles du Larle Naba (Լառլե Նաբայի հուղարկավորությունը)
1984 Ouagadougou, Ouaga deux roues (Ուագանդուգու, Ուագա երկու անիվ)
1984 Issa le Tisserand (Ջուլհակ Իսան)
1985 Tenga
1991 Obi
1994 Afrique, mon Afrique (Աֆրիկա, իմ Աֆրիկա)
1996 Samba et Leuk le lièvra (Սամբան և ճագար Լյոկը)
1994 Gorki
1997 Les parias du cinéma (Կինոյի դուրսպրծուկները)
2001 Scénarios du Sahel
Source[24][25]:

Լիամետրաժ ֆիլմեր խմբագրել

Թողարկման տարին Վերնագիրը
1987 Yam Daabo (Ընտրությունը)
1989 Yaaba (Տատը)
1990 Tilaï (Օրենքը)
1991 Karim and Sala
1993 Samba Traoré
1994 Le cri du cœur (Սրտի ճիչը)
1997 Kini and Adams
2003 La colère des dieux (Աստվածների զայրույթը)
2006 Kato Kato
Source[26]:

Հեռուստասերիալներ խմբագրել

  • Entre l'arbre et l'ecorce (1999)[27]
  • Kadi Jolie (2001)[28]

Պատառիկներ խմբագրել

  • Lumière and Company (1995)[29]
  • 11'09"01 September 11 (2002)[30]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 filmportal.de — 2005.
  2. 2,0 2,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
  3. 3,0 3,1 3,2 https://pantheon.world/profile/person/Idrissa_Ouédraogo
  4. Le FESPACO 50 ans d’histoire ...
  5. |autor =Sharon A. Russell|título=Guide to African Cinema|url=https://books.google.com/books?id=PVhbVQPTSmcC&pg=PA113%7Cano=1998%7Cpublicado=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-29621-5|página=113|urlmorta= não|arquivourl=https://web.archive.org/web/20180224223937/https://books.google.com/books?id=PVhbVQPTSmcC&pg=PA113%7Carquivodata%3D2018-02-24%7Cdf%3D%7D%7D
  6. http://www.africanfilmny.org/2013/idrissa-ouedraogo/%7Ctítulo=About(չաշխատող հղում) the director – Biography: Idrissa Ouedraogo|obra=africanfilmny.org|acessodata=20 de outubro de 2016|urlmorta= não|arquivourl=https://web.archive.org/web/20161021070136/http://www.africanfilmny.org/2013/idrissa-ouedraogo/%7Carquivodata%3D21 de outubro de 2016|df=}}
  7. |autor =Sharon A. Russell|título=Guide to African Cinema|url=https://books.google.com/books?id=PVhbVQPTSmcC&pg=PA111%7Cano=1998%7Cpublicado=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-29621-5|página=111|urlmorta= não|arquivourl=https://web.archive.org/web/20180224223937/https://books.google.com/books?id=PVhbVQPTSmcC&pg=PA111%7Carquivodata%3D2018-02-24%7Cdf%3D%7D%7D
  8. Cinéma : le réalisateur burkinabè Idrissa Ouedraogo est mort Արխիվացված 2018-02-18 Wayback Machine (fr)
  9. Giuseppe Gariazzo, febbraio 2018
  10. Silvana Silvestri, Il Manifesto, 20.02.2018
  11. Sentieri Selvaggi, Tonino De Pace
  12. |título=Alto Volta cambia de nombre y se convierte en Burkina Faso|url=https://elpais.com/diario/1984/08/05/internacional/460504811_850215.html%7Cperiódico=El(չաշխատող հղում) País|fecha=1984-08-04|fechaacceso=2020-10-03|issn=1134-6582|idioma=es|apellidos=|nombre=|ubicación=|página=|número=}}
  13. 13,0 13,1 «Idrissa Ouédraogo». africultures.com/ (French). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  14. 14,0 14,1 «Idrissa Ouédraogo». leaders-afrique.com (French). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  15. Sharon A. Russell (1998). Guide to African Cinema. Greenwood Publishing Group. էջ 111. ISBN 978-0-313-29621-5. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
  16. «About the director – Biography: Idrissa Ouedraogo». africanfilmny.org. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  17. 17,0 17,1 http://africultures.com/personnes/?no=3326&utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=477%7Ctítulo=Personnes%7Cfechaacceso=2020-10-03%7Csitioweb=Africultures%7Cidioma=fr}}
  18. https://www.rottentomatoes.com/m/yaaba%7Ctítulo=Yaaba(չաշխատող հղում) review|fechaacceso=3 de octubre de 2020|sitioweb=Rotten Tomatoes|idioma=en}}
  19. http://www.mcu.es/cultura20/web/guest/agenda/cultural/mcu/listado/detalle?p_p_id=MCU_AGENDA_13&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-2&p_p_col_pos=1&p_p_col_count=2&p_r_p_564233524_event=970177%7Ctítulo=Tilaï (trad.: Cuestión de honor, Idrissa Ouedraogo, 1990)|fechaacceso=2020-10-03|sitioweb=MCU}}
  20. 20,0 20,1 https://africanfilmny.org/directors/idrissa-ouedraogo/%7Ctítulo=Ouédraogo(չաշխատող հղում) | African Film Festival, Inc.|fechaacceso=2020-10-03|idioma=en|sitioweb=African Film Festival}}
  21. |título=Guide to African Cinema|url=https://books.google.com.co/books?id=PVhbVQPTSmcC&pg=PA113&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false%7Ceditorial=Greenwood Publishing Group|fecha=1998|fechaacceso=2020-10-03|isbn=978-0-313-29621-5|idioma=en|nombre=Sharon A.|apellidos=Russell}}
  22. https://www.lefigaro.fr/cinema/2018/02/18/03002-20180218ARTFIG00102-le-realisateur-burkinabe-idrissa-ouedraogo-est-mort.php%7Ctítulo=Le(չաշխատող հղում) réalisateur burkinabé Idrissa Ouedraogo est mort|fechaacceso=2020-10-03|apellido=Talabot|nombre=Jean|fecha=2018-02-18|sitioweb=Le Figaro|idioma=fr}}
  23. http://lefaso.net/spip.php?article82060%7Ctítulo=Cinéma : Idrissa OUEDRAOGO repose désormais au cimetière municipal de Gounghin - leFaso.net|fechaacceso=2020-10-03|sitioweb=Le Faso|idioma=fr}}
  24. Les cinémas d'Afrique: dictionnaire [Cinemas of Africa: a dictionary]. KARTHALA Editions. 2000. էջեր 373–375. ISBN 9782845860605. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
  25. Abecassis, Michaël; և այլք: (2011). La francophonie ou l’éloge de la diversité. Cambridge Scholars Publishing. էջ 24. ISBN 9781443830430. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
  26. Armes, Roy (2008). Dictionnaire des cinéastes africains de long métrage [Dictionary of African filmmakers of feature films]. KARTHALA Editions. էջ 169–170. ISBN 9782845869585. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
  27. McCluskey, Audrey T. (2007). Frame by Frame III: A Filmography of the African Diasporan Image, 1994-2004. Indiana University Press. էջ 238. ISBN 9780253348296. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
  28. «Burkina Faso: mort du cinéaste Idrissa Ouédraogo». RFI. 2018 թ․ փետրվարի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
  29. Betz, Mark (2009). Beyond the Subtitle: Remapping European Art Cinema. University of Minnesota Press. էջ 267. ISBN 9780816640355. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
  30. Dixon, Wheeler W. (2004). Film and Television After 9/11. SIU Press. էջ 4. ISBN 9780809325566. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իդրիսա Ուեդրաոգո» հոդվածին։