Ժաննա Աղամիրյան

հայ նկարչուհի, արվեստաբան

Ժաննա Աղամիրյան (դեկտեմբերի 16, 1936(1936-12-16), Բաթում, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 15, 1975(1975-07-15), Բաթում, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ)՝ հայ նկարիչ, արվեստաբան, Երևանի մանկական պատկերասրահի՝ աշխարհի առաջին մանկական կերպարվեստի թանգարանի ուսուցիչ, հիմնադիր և առաջին տնօրեն, գիտական զեկույցների և արվեստի կրթության մասին հոդվածների և գրքի հեղինակ։

Ժաննա Աղամիրյան
Ժաննա Աղամիրյան`Երևանի մանկական պատկերասրահի առաջին տնօրենը բացման արարողության ժամանակ
Ի ծնեԺաննա Սերգեյի Աղամիրյան
Ծնվել է1936 դեկտեմբերի 16
ԾննդավայրԲաթում, Վրաստան
Վախճանվել է1975, հուլիսի 15
Մահվան վայրԲաթում, Վրաստան
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
Մասնագիտություննկարչուհի և արվեստագետ
Ակտիվ շրջան19661975
ԱմուսինՀենրիկ Իգիթյան
 Zhanna Aghamiryan Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է 1936 թվականի դեկտեմբերի 16-ին, Բաթումում, Վրացական ԽՍՀ։ Հետագայում բնակություն է հաստատում Երևանում։ Ամուսինը՝ Հենրիկ Իգիթյան, երեխաները՝ Ռուբեն (1961-1975) և Մարիամ (1969-1975)։

Վախճանվել է իր երեխաների հետ 1975 թվականի հուլիսի 15-ին Երևանից Բաթում Ե-15 չվերթ կատարող ինքնաթիռի պատահական ավիավթարում, 32 մյուս ուղևորների և ինքնաթիռի անձնակազմի 5 անդամների հետ։

Գործունեություն

խմբագրել

1965 թվականից Ժաննա Աղամիրյանն աշխատել է մանկավարժ՝ տարբեր տարիքի երեխաներին դասավանդելով նկարչություն և գեղարվեստ։ 1968 թվականին Հայաստանի նկարիչների միության ցուցահանդեսային սրահներում բացվել է «Աշխարհն մանուկների աչքերով» մանկական նկարների ցուցահանդեսը, որտեղ ներկայացվել է ավելի քան 800 աշխատանք։ Երկու շաբաթվա ընթացքում ցուցահանդեսն ունեցել է 120000 այցելու։ Այնուհետև Աղամիրյանը աշխատել է հատուկ գեղագիտական կենտրոն ստեղծելու ուղղությամբ։

Մեծ նախապատրաստական աշխատանք կատարելուց հետո Աղամիրյանն ամուսնու՝ արվեստաբան Հենրիկ Իգիթյանի հետ 1970 թվականին Երևանի կենտրոնում՝ Աբովյան փողոցում հիմնել է աշխարհում իր նախադեպը չունեցող Հայաստանի մանկական պատկերասրահ, որը 1980 թվականից կոչվում է Հայաստանի մանկական պատկերասրահ, որը եզակի դեպք էր, և Հայաստանն առաջինն էր նմանատիպ ցուցասրահ ունենալու գործում։ Հայերին հետևեցին բրիտանացիները[1]

1970-1975 թվականներին, մինչև ողբերգական վախճանը, Աղամիրյանը եղել է Մանկական պատկերասրահի առաջին տնօրենը։ Ժաննա Ագամիրյանի հետազոտությունների հիման վրա ստեղծված նախագիծը դարձել է այդ տարիների հայկական մշակույթի կարևորագույն ժառանգության մաս, քանի որ այն թույլ է տվել նրան դաստիարակել վառ, յուրահատուկ մտածող արվեստագետների մի քանի սերունդ[2]։

«Մանկական պատկերասրահ» գիրքը կազմվել է հետմահու՝ 1979 թվականին, Աղամիրյանի թեկնածուական թեզի նյութերի հիման վրա։ Անդրադառնալով մանկական ստեղծագործական երևույթի մեկնաբանմանը` հեղինակը համոզիչ կերպով ցույց է տալիս նրա անկախ և յուրահատուկ գեղագիտական արժեքը 20-րդ դարի գեղարվեստական հասկացությունների համատեքստում՝ համեմատելով այն մեծ արվեստի հետ։ «Մանկական արվեստի» ինքնավարության հաստատումը և դրա նկատմամբ հարգալից ուշադրության պահանջը այս աշխատության հիմնական ուղերձն է[3]։

Գրական ստեղծագործություններ

խմբագրել
  • Մանկական պատկերասրահ (Երևանյան աշխատանքային փորձը երեխաների հետ) / Ժ. Ս. Աղամիրյան; Մանկական արվեստի պատկերասրահ (Երևան)։ - Մոսկվա, Սովետական նկարիչ, 1979 թ. - 191 էջ. : 22 սմ - 30,000 օրինակ - (թարգմանությամբ)։ 2.60 p. BBK 75C2 Կատեգորիա։ Երեխաների արվեստի ուսուցում - Մանկական կերպարվեստ - թանգարանային հավաքածուներ – Երևան (ռուսերեն) Ներածական հոդվածի հեղինակ Վ.Վ. Ալեքսեևա։
  • Детская картинная галерея.: (Ерев.опыт работы с детьми) / Ж. С. Агамирян ; Детская картинная галерея (Ереван). - Москва : Сов. художник, 1979. - 191 с. : ил. ; 22 см. - 30000 экз.. - (в пер.) : 2.60 р. ББК 75С2 Рубрики: Художественное воспитание детей Детское изобразительное творчество—Музейные собрания—Ереван. Автор вступительной статьи В.В.Алексеева.

Պատկերասրահ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել