Թրաշուշան Շովիցի
| Թրաշուշան Շովիցի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales) |
| Ընտանիք | Հիրիկազգիներ (Iridaceae) |
| Ցեղ | Թրաշուշան (Gladiolus) |
| Տեսակ | Թրաշուշան Շովիցի (G. szovitsii) |
| Միջազգային անվանում | |
| Gladiolus szovitsii | |
Թրաշուշան Շովիցի (լատին․՝ Gladiolus szovitsii), հիրիկազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Պալարասոխուկավոր, գեղազարդային բույս է։ Ցողունն ունի 15-30 սմ բարձրություն։ Տերևները զուգահեռաջիղ են։ Ծաղկաբույլը միակողմանի կամ երկկողմանի է, 2-3, երբեմն` 7 ծաղիկներով։ Ծաղկապատը վարդամանուշակագույն է, լայն բացված[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում աճում է Մեղրու ֆլորիստիկական շրջանում (Մեղրի, Ալդարա, Շվանիձոր)։ Աճում է նաև Ադրբեջանում (Զանգելանի շրջան), Հյուսիսարևմտյան և Հյուսիսային Իրանում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 400-1100 մ բարձրությունների վրա, բաց քարքարոտ և կավային լանջերին, օշինդրային կիսաանապատում, շիբլյակում, կաղնու-գիհու նոսրանտառում։ Ծաղկում է մայիս-հունիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հունիս-հուլիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է, որի տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես ոչնչացման սպառնալիքի ենթակա տեսակ։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թրաշուշան Շովիցի» հոդվածին։ |