Թոմաս Վենցլովա
Թոմաս Վենցլովա (լիտ.՝ Tomas Venclova, սեպտեմբերի 11, 1937[1], Կլայպեդա, Լիտվա[2][1]), լիտվացի բանաստեղծ, թարգմանիչ, գրականագետ, էսսեիստ, այլախոհ և իրավապաշտպան։
Թոմաս Վենցլովա լիտ.՝ Tomas Venclova | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 11, 1937[1] (86 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Կլայպեդա, Լիտվա[2][1] |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, թարգմանիչ, համալսարանի դասախոս, գրող և գրականության պատմաբան |
| Քաղաքացիություն |  Լիտվա,  ԽՍՀՄ և  ԱՄՆ |
| Կրթություն | Վիլնյուսի համալսարան (1960)[1] և Տարտուի համալսարան (1971)[1] |
| Անդամակցություն | Լեհաստանի գիտելիքների ակադեմիա և Լիտվայի Հելսինկյան խումբ[1] |
| Աշխատավայր | Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի[1] և Եյլի համալսարան[1] |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին | Nataša Ogaj? |
 Tomas Venclova Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Լիտվացի բանաստեղծ Անտանաս Վենցլովայի որդին։ Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ, երբ հայրը տարհանվել էր, նա ապրում էր հարազատների հետ Վիլնյուսում և Կաունասում։ 1946 թվականից բնակվում էր Վիլնյուսում։
Ավարտել է Վիլնյուսի համալսարանը (լիտվերեն լեզու և գրականություն մասնագիտությամբ, 1960):
Լիտվական Հելսինկյան խմբի հիմնադիրներից է (1976)։
1977 թ. ընդունեց Բերկլիի համալսարանի հրավերը և լքեց Սովետական Միությունը։ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության 1977 թվականի հունիսի 14-ի հրամանագրով նա զրկվեց սովետական քաղաքացիությունից։ Սերտ հարաբերություններ է պահպանել Իոսիֆ Բրոդսկու և Չեսլավ Միլոշի հետ[5][6]։ Եյլի համալսարանի (ԱՄՆ) սլավոնական լեզուների և գրականության պրոֆեսոր։
Մի քանի անգամ եղել է Հայաստանում։ Ներկայումս ապրում է Լիտվայում։
2021 թ․ միացել է Լիտվայի ականավոր մտավորականների հայտարարությունը, որով կոչ էր արվում Ադրբեջանին արագացնել զոհերի մարմինների և ռազմագերիների ու գերիների վերադարձը Հայաստան[7]։
Գրական գործունեություն խմբագրել
«Խոսքի նշան» բանաստեղծությունների առաջին գիրքը («Kalbos ženklas») տպագրվել է 1972 թվականին։
Լիտվերեն է թարգմանել Աննա Ախմատովայի, Բորիս Պաստեռնակի, Իոսիֆ Բրոդսկու, Վելիմիր Խլեբնիկովի, Թոմաս Սթեռնս Էլիոթի բանաստեղծություններից։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 Satkauskytė D. Visuotinė lietuvių enciklopedija (լիտ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Deutsche Biographie (գերմ.) — München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
- ↑ Tomas Venclova: Garbės daktaras / Honorary Doctor — Vytautas Magnus University.
- ↑ https://www.americanacademy.de/person/tomas-venclova/
- ↑ «T.Venclova atmindamas rašytoją Cz. Miloszą: „Pirmąją jo knygą gavome šokolado pakuotėse"». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 25-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 25-ին.
- ↑ T.Venclova: Č.Milošo kūrybos gelmę kiekvienas gali matuoti atskirai
- ↑ Լիտվայի ականավոր մտավորականների հայտարարությունը, որով կոչ են արվում Ադրբեջանին արագացնել զոհերի մարմինների և ռազմագերիների ու գերիների վերադարձը Հայաստան, Armenpress, 04 մարտի 2021
Գրականություն խմբագրել
- Donata Mitaitė. Tomas Venclova: biografijos ir kūrybos ženklai. — Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 2002. — 223 p.
- Митайте Д. Томас Венцлова. — М.: Baltrus; Новое издательство, 2005.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Բրոդսկու ընկեր Թոմաս Վենցլովան՝ արտագաղթը պոետին չի սպանում, Մեդիամաքս
- Կորչող ձայներ որսացող բանաստեղծը, Աշոտ Գրիգորյան, Ազգ, 02.09.2022
- Томас Венцлова. Избранная библиография, «Старое литературное обозрение» 2001, № 1 (277)
- Стихотворения в переводе В. Гандельсмана
- The Famous Lithuanian poet Tomas Venclova's visit to Armenia, 2017
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Վենցլովա» հոդվածին։ |