Թոմաշ Զան
Թոմաշ Զան (լեհ.՝ Tomasz Zan, բելառուս․՝ Тамаш Зан, Ֆոմա Կարլովիչ Զան; դեկտեմբերի 21, 1796[1], Մյասոտա, Վիլեյսկի շրջան, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 19, 1855[1], Կակովչինո, Sennenskiy Uyezd, Մոգիլյովյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն), բանաստեղծ և ֆիլոմատների ընկերության անդամ, Ադամ Միցկևիչի և Յան Չեչոտի ընկերն է։ Նա մեծ դեր է ունեցել նոր գրական շարժման, այսպես կոչված, «Հեղափոխական ռոմանտիզմ» ճյուղում։ Առաջիններից մեկն է, ով ճանաչել է բելառուսական ժողովրդական ստեղծագործությունը՝ որպես իր քաղաքական ծրագրի մի բաժին։
Թոմաշ Զան լեհ.՝ Tomasz Zan | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 21, 1796[1] |
| Ծննդավայր | Մյասոտա, Վիլեյսկի շրջան, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | հուլիսի 19, 1855[1] (58 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Կակովչինո, Sennenskiy Uyezd, Մոգիլյովյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Գերեզման | Smaĺjany |
| Մասնագիտություն | դրամատուրգ, բանաստեղծ, գրող, հանքաբան, ճանապարհորդ և գյուտարար |
| Լեզու | լեհերեն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Վիլնյուսի համալսարան |
| Ժանրեր | էլեգիա, բալլադ, Տրիոլետ և քնարապատմողական |
| Գրական ուղղություններ | ռոմանտիզմ |
| Ամուսին | Q107652791? |
 | |
 Tomasz Zan Վիքիպահեստում | |
.jpg)
Կենսագրություն
խմբագրել1817 թվականին դարձել է ֆիլոմատների գաղտնի ուսանողական համայնքի հիմնադիրներից մեկը, 1820 թվականին «շողշողունների միության», 1820-1823 թվականներին եղել է ֆիլարետների հանրության ավագների բարձրագույն բաժնի ներկայացուցիչներից մեկը։
Եղել է նաև անգործների հանրության անդամներից մեկը, ձերբակալվել է ֆիլոմատների գործով 1823 թվականին։
1824 թվականի օգոստոսի 14 (26)-ի որոշմամբ դատապարտվել է ազատազրկման և աքսորի։ Թոմաշ Զանը, Յան Չեչոտը, Ադամ Սուզինը 1824 թվականի հոկտեմբերի 10/22/-ին ուղարկվել էն Օրենբուրգ։
Գրական գործունեություն
խմբագրելՆա սկսել է գրել 1816 թվականից։ Գրել է էլեգիաներ, բալլադներ, տրիոլետներ, բանաստեղծություններ, երգիծական գործեր, որոնց թվում առավել հայտնի է «Ծխատուփի մահը» («Zgon tabakiery») բանաստեղծությունը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
Գրականություն
խմբագրել- Вержболовский Ф. К истории тайных обществ и кружков среди литовско-польской молодёжи в 1819—1823 гг. Варшава, 1898.
- Модестов Н. Магистр философии Фома Карлович Зан в Оренбурге // Труды Оренбургской Ученой Архивной Комиссии. — Вып. XXXV. — Оренбург, 1917.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաշ Զան» հոդվածին։ |