Էտրուսկների ազգային թանգարան

Էտրուսկների ազգային թանգարան (իտալ.՝ Museo Nazionale Etrusco), էտրուսկների քաղաքակրթությանը վերաբերող թանգարան՝ տեղակայված Իտալիայի մայրաքաղաքում՝ Հռոմի Վիլա Ջուլիոյում։

Էտրուսկների ազգային թանգարան
Տեսակազգային թանգարան, հնագիտական թանգարան, պատկերասրահ, Իտալիայի ազգային թանգարան, Istituto museale ad autonomia speciale? և Q124830411?
Երկիր Իտալիա
ՏեղագրությունRoma Capitale?
ՎայրVilla Giulia?
Հասցեpiazzale di Villa Giulia, 9[1]00196[1][2]
Հիմնադրվել է1889
ՀիմնադիրFelice Barnabei?
Մակերես3478 քառակուսի մետր, 3120 քառակուսի մետր
Այցելուներ22 295 մարդ (2020)[2], 83 632 մարդ (2019)[3], 82 376 մարդ (2018)[4], 29 984 մարդ (2021)[5] և 61 327 մարդ (2022)[6]
Հավաքածուի չափս7500 արխիվային միավոր[4]
Կայքmuseoetru.it(իտալ.)
Քարտեզ
Քարտեզ

Պատմություն խմբագրել

Վիլան կառուցվել է Ջուլիո III Հռոմի Պապի համար, ում անունով էլ կոչվել է։ Կառույցը պապական սեփականություն է մնացել մինչև 1870 թվականը, երբ Ռիսորզիմենտոյի զարթոնքով և Պապական մարզի ավարտով այն դարձավ Իտալիայի թագավորության սեփականություն։ Թանգարանը հիմնադրվել է 1889 թվականին՝ որպես նույն ազգայնական շարժման մաս՝ նպատակ ունենալով հավաքագրելու Լացիի, հարավային Էտրուրիայի և Ումբրիայի էտրուսկների և ֆալիսկիների քաղաքակրթությանը պատկանող բոլոր նախահռոմեական հնությունները։ 20-րդ դարի սկզբից թանգարանը տեղակայված է վիլայում[7]։

Հավաքածուներ խմբագրել

 
Ամուսինների սարկոֆագ, մ. թ. ա. VI դար

Թանգարանի ամենահայտնի եզակի գանձը տերակոտա գրեթե իրական չափերի «հարս ու փեսայի» դամբարան հուշարձանն է (Sarcofago degli Sposi, «Ամուսինների սարկոֆագ»), որոնք մեջքով հենված կարծես ներկա են ճաշկերույթի։

Այլ նմուշներ՝

  • Էտրուսկյան-փյունիկյան հուշատախտակներ Պիրգիից
  • Ապոլլոնը Վեյիից
  • Cista
  • Վերականգնված ֆրիզ, որտեղ ներկայացված է իր թշնամու՝ Մելանիպուսի ուղեղը ուտող Տիդեյը
  • Tita Vendia vase
  • Եֆրոնիի կրատեր (Euphronios krater), այժմ գտնվում է Չերվետերեի հնագիտական թանգարանում, 2008-2014 թվականներին եղել է Վիլա Ջուլիոյում
  • Կենտավրոս Վուլչիից

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 dati.beniculturali.it — 2014.
  2. 2,0 2,1 Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2022.
  3. Italian National Institute of Statistics Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2021.
  4. 4,0 4,1 Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2020.
  5. Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2023.
  6. Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2024.
  7. «Թանգարանի պատմությունը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 16-ին.

Աղբյուրներ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էտրուսկների ազգային թանգարան» հոդվածին։