Էվա Սեկեյ
Էվա Սեկեյ (հունգ.՝ Székely Éva; ապրիլի 3, 1927, Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն - փետրվարի 29, 2020[1], Բուդապեշտ, Հունգարիա), հունգարացի լողորդուհի[2], 1952 թվականի Ամառային օլիմպիական խաղերի չեմպիոն,1956 թվականի Ամառային օլիմպիական խաղերի արծաթե մրցանակակի[3][4]։
| Էվա Սեկեյ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ապրիլի 3, 1927 |
| Ծննդավայր | Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն |
| Մահացել է | փետրվարի 29, 2020[1] (92 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բուդապեշտ, Հունգարիա |
| Գերեզման | Ֆարկաշրետի գերեզմանոց |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունգարիա |
| Կրթություն | Thomas Mann Gymnasium? |
| Մասնագիտություն | լողորդ, մարզիչ և դեղագործ |
| Ամուսին | Դեժյո Դյարմատի |
| Երեխաներ | Andrea Gyarmati? |
 Éva Székely Վիքիպահեստում | |
ԿենսագրությունԽմբագրել
Էվա Սեկեյը ծնվել է 1927 թվականին Բուդապեշտում[3][5]։ Լողով սկսել է զբաղվել 1936 թվականից[6]։ Ներկայացել է «Լոկոմոտիվ» սպորտային կազմակերպության կազմում[5]։ 1941 թվականին հեռացրել են թիմից, որովհետև նա հրեա էր։ 1944 թվականին Հունգարիայում սկսվել է Հոլոքոստը։ Հետագայում գրել է, որ հայրը իրեն հազիվ է փրկել նացիստներից, ասելով, որ նա լողի չեմպիոն է[5][6]։ Սեկեյին ուղարկել են աշխատանքային գումարտակ։ Սակայն նա շուտով կարողացել է փախչել և փրկվել՝ ցատկելով մոտակայքում ընթացող տրամվայի վրա[6]։ Դրանից հետո իր 43 հոգանոց ընտանիքով թաքնվել է երկու սենյականոց բնակարանում։ Սեկեյը այդ ընթացքում պահպանել է իր մարզավիճակը՝ օրվա մեջ 100 անգամ բարձրանալով և իջնելով հինգհարկանի շենքի աստիճաններով[7]։ 43 մարդուց միայն 10-ին է հաջողվել ողջ մնալ[6]։ Սեկեյը ամուսնացել է օլիմպիական խաղերում ջրագնդակի եռակի չեմպիոն Դեժյո Դյարմատիի հետ։ Նրանց դուստր Անդրեա Դյարմատին նույնպես լողորդուհի է դարձել և նվաճել օլիմպիական մրցանակներ[6]։
Սեկեյը մասնկացել է 1948 թվականի Ամառային օլիմպիական խաղերին[3][5]։ 1952 թվականին Հելսինկիում դարձել է օլիմպիական խաղերի չեմպիոն[3][4]։ 1956 թվականի Ամառային օլիմպիական խաղերի ժամանակ զբաղեցրել է երկրորդ հորիզոնականը։ Իր կարիերայի ընթացքում սահմանել է 101 տարածքային, 10 համաշխարհային ռեկորդներ և նվաճել 68 ազգային տիտղոսներ[4]։ 1957 թվականին ընտանիքի հետ տեղափոխվել է ԱՄՆ։ Հաջորդ տարում վերադարձել է Բուդապեշտ[7]։
Սպորտային կարիերայի ավարտից հետո դարձել է դեղագործ և մարզիչ։ Նրա աշակերտների թվում էր նաև դուստրը։ 1976 թվականին նրա անունը գրվել է Լողի համաշխարհային փառքի սրահում[4]։
Հրապարակել է երեք ինքնակենսագրական գիրք։
ՄատենագրությունԽմբագրել
- 'Sírni csak a győztesnek szabad!, 1981
- Jöttem, láttam… Vesztettem?, 1986
- Megúsztam, 1989
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Gyász: elhunyt Székely Éva, a Nemzet Sportolója (Hungarian) (հունգ.) // Nemzeti Sport Online — 2020. — ISSN 1418-1630
- ↑ Bull Andy (3 March 2020)։ «Holocaust survivor to Olympic gold: the remarkable life of Eva Szekely»։ The Guardian։ Վերցված է 4 March 2020
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Éva Székely» (անգլերեն)։ SportsReference։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-30-ին։ Վերցված է 2021-04-01
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «EVA SZEKELY (HUN)» (անգլերեն)։ International Swimming Hall of Fame։ Արխիվացված է օրիգինալից 2021-04-22-ին։ Վերցված է 2021-04-01
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Марьяновская М. (11.03.2020)։ «Пережившая Холокост олимпийская чемпионка скончалась в возрасте 92 лет» (ռուսերեն)։ Stmegi
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Bull Andy (3 March 2020)։ «Holocaust survivor to Olympic gold: the remarkable life of Eva Szekely»։ The Guardian։ Վերցված է 4 March 2020
- ↑ 7,0 7,1 Jacov Sobovitz։ «Eva Szekely» (անգլերեն)։ Jewish Women's Archive։ Վերցված է 2020-03-09
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- "Éva Székely; Jewish Holocaust Survivor; Interview language: Hungarian (video)" Archived 2020-03-10 at the Wayback Machine.