Էլսա Ֆուգտ
Էլսա Ֆուգտ (շվեդ.՝ Elsa Fougt, 1744[1][2], Շվեդիա - 1826[3][4][5]), շվեդ հրատարակիչ և գրքերի տպագրիչ։ 1772–1811 թվականներին կրել է Շվեդիայի Արքունական գրքերի տպագրիչի տիտղոսը։
| Էլսա Ֆուգտ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1744[1][2] |
| Ծննդավայր | Շվեդիա |
| Մահացել է | 1826[3][4][5] |
| Քաղաքացիություն |  Շվեդիա |
| Մասնագիտություն | հրատարակիչ, book printer և տպագրիչ |
| Աշխատավայր | Kungliga Tryckeriet[1] |
| Ամուսին | Հենրիկ Ֆուգտ[1][6] |
| Ծնողներ | հայր՝ Պետեր Մոմմա[1], մայր՝ Մարգարետա Մոմմա[1] |
Կենսագրություն խմբագրել
Էլսա Ֆուգտը ծնվել է 1744 թվականին։ Նրա ընտանիքը սերտորեն կապված է եղել գրքերի հրատարակչության և տպագրության հետ։ Էլզայի հայրը՝ Պետեր Մոմման, եղել է արքունական տպագրիչ։ Մայրը՝ Մարգարետա Մոմման, ծննդյամբ` ֆոն Բրագները, որի ընտանիքը սերում էր Նիդեռլանդներից, առաջին կին հրատարակիչն է եղել Շվեդիայում և առաջին լրագրողներից մեկը[7]։ Որպես կին՝ Էլսան չի կարողացել համալսարան ընդունվել, բայց, ըստ երևույթին, ստացել էր գերազանց տնային կրթություն։ Տասնութ տարեկան հասակում նա ամուսնացել է Հենրիկ Ֆուգտի հետ, որից ունեցել է վեց երեխա։ 1772 թվականին՝ երկու ծնողների մահից հետո, Էլսան ժառանգեց ընտանեկան բիզնեսը, իսկ արքունական գրքերի տպագրիչի տիտղոսը փոխանցվեց ամուսնուն։ 1782 թվականին Հենրիկ Ֆուգտը մահացավ և Էլսան դարձավ ընտանեկան տպարանի միակ սեփականատերը։ Արքունական տպագրիչի տիտղոսը նույնպես անցավ նրան և մնաց մինչև 1811 թվականը, երբ նա իր հերթին այն փոխանցեց որդուն՝ Հենրիկին[7]։
Երեք տասնամյակ Էլսա Ֆուգտը զբաղվում էր գրքերի հրատարակչությամբ և տպագրությամբ։ Որպես արքունական տպագրիչ՝ նա պատասխանատու էր թագավորական հրամանագրերի, պալատական ակտերի և արքունական այլ պաշտոնական փաստաթղթերի տպագրության համար։ Բացի այդ, նա կատարում էր մասնավոր պատվերներ և վաճառում էր գրքեր, այդ թվում այդ դարաշրջանի «բեսթսելլերներ»։ Էլսան նաև աշխատում էր որպես խմբագիր՝ կարդում էր տեքստերը և հեղինակներին խորհուրդներ էր տալիս։ Նա Ստոկհոլմում ուներ իր սեփական գրախանութը, իսկ 1784 թվականից նա սկսեց զբաղվել գրքերի միջազգային առևտրով Elsa Fougt et Comp ապրանքանիշի ներքո։ Էլսայի գրախանութից հնարավոր էր գնել ինչպես գիտական աշխատություններ գերմաներենով և լատիներենով, այնպես էլ ժամանցային գրքեր ֆրանսերենով, ներառյալ արգելվածները (որոնք տպագրվում էին Շվեյցարիայի ընդհատակյա Նյոշատել տպարանում)[7]։
18-րդ դարի վերջին և 19-րդ դարի սկզբին Էլսա Ֆուգտը Շվեդիայի մշակութային կյանքում նշանակալի անձնավորություն էր։ Նա մահացել է 1826 թվականին Մարիեֆրեդում[7]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Elsa Fougt 1744 — 1826 Kunglig boktryckare, bokförläggare
- ↑ 2,0 2,1 Alvin
- ↑ 3,0 3,1 3,2 LIBRIS
- ↑ 4,0 4,1 4,2 WeChangEd
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #122138791 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Henric Fougt (շվեդերեն) — 1917.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Marie-Christine Skuncke. «Elsa Fougt». Svenskt kvinnobiografiskt lexikon (անգլերեն).
- Henric Fougt, urn:sbl:14410, Svenskt biografiskt lexikon (art av Bengt Hildebrand Hans Gillingstam), hämtad 2015-11-16.(չաշխատող հղում)
Աղբյուրներ խմբագրել
- Anna-Maria Rimm, ”Elsa Fougt som Kungl. boktryckare”, Samlaren 2007
- Anna-Maria Rimm, ”Den kungliga boktryckaren, del 2”, Biblis 2005:31
- Anna-Maria Rimm, ”Den kungliga boktryckaren, del 1”, Biblis 2005:30
- Berger, Margareta, Pennskaft: kvinnliga journalister i svensk dagspress 1690-1975 [Penholders: Female journalists in Swedish press 1690-1975], Norstedt, Stockholm, 1977