Էդուարդ Աղաբալյանց
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Աղաբալյանց ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Էդուարդ Գասպարի Աղաբալյանց[1] (հուլիսի 4, 1932, Դոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - օգոստոսի 5, 1996, Կիև, Ուկրաինա), խորհրդային և ուկրաինացի գիտնական, քիմիկ-անալիտիկ, քիմիական գիտությունների դոկտոր (1973)։ Գիտության և տեխնիկայի բնագավառում Ուկրաինական ԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր (1969)։
Էդուարդ Աղաբալյանց | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 4, 1932 Դոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | օգոստոսի 5, 1996 (64 տարեկան) Կիև, Ուկրաինա |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա |
| Մասնագիտություն | քիմիկոս |
| Ալմա մատեր | Մոլդովայի պետական համալսարան |
| Գիտական աստիճան | քիմիական գիտությունների դոկտոր |
| Պարգևներ |  |
Կենսագրություն խմբագրել
Քիշնևի համալսարանն ավարտելուց հետո, 1957 թվականին Էդուարդ Աղաբալյանցը Կրասնոդարի «Սախարտրեստ» կենտրոնական գիտահետազոտական լաբորատորիայում (1957-1958) աշխատել է որպես քիմիկ-անալիտիկ։ 1958-1962 թվականներին եղել է Նավթի համամիութենական գիտահետազոտական ինստիտուտի Կրասնոդարի մասնաճյուղի կրտսեր գիտաշխատող, ասպիրանտ, 1962-1967 թվականներին՝ Ուկրաինական ԽՍՀ ԳԱ ընդհանուր և անօրգանական քիմիայի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, Ուկրաինայի ԽՍՀ ԳԱ կոլոիդային քիմիայի և ջրային քիմիայի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող (1967-1977), Ուկրաինայի ԽՍՀ գիտությունների ակադեմիայի ընդհանուր և անօրգանական քիմիայի ինստիտուտի կառուցվածքային լաբորատորիայի վարիչ, ավագ գիտաշխատող (1977-1991), Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիայի սորբացիայի և էնդոէկոլոգիայի խնդիրների ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող (1991-1996)[2], 1965 թվականին՝ գիտությունների թեկնածու, 1973 թվականին՝ քիմիական գիտությունների դոկտոր։
Գիտական գործունեություն խմբագրել
Դիսպերսիոն համակարգերի ֆիզիկական քիմիայի և ֆիզիկաքիմիական մեխանիկայի, ինչպես նաև կոլոիդ-քիմիական հետազոտությունների, կառուցվածքա-մեխանիկական և ռեոլոգիական վերլուծությունների մեթոդիկայի մասնագետ, գյուտարար։ Ստացել է ԽՍՀՄ մի շարք արտոնագրեր, այդ թվում`«Կավե հողերի ընդարձակումը որոշելու սարք»։
Մեխանիկայի ոլորտում զբաղվել է ջերմա-աղակայուն ողողման հեղուկների ֆիզիկական և քիմիական հետազոտություններով։ Մշակել է նոր գիտական ուղղություն. ցրված նյութեր և հատուկ ծածկույթների ստացում` ազդելով ծայրահեղ պայմաններում այդ նյութերի ջրային և ոչ ջրային համակարգերի ագրեգատային և կառուցվածքային հատկությունների և կարգավորման վրա։ Մշակել է գիտական հիմքեր`տարբեր տեսակի ջրային լուծույթների լուսավորության և կայունացման համար բնական կավե հանքանյութերի (պալիգորսկիտ, վերմիկուլիտ և այլն) հիման վրա նոր սորբցիոն նյութեր ստանալու համար։ Աշխատել է դիսպերսիոն օգտակար հանածոների և դրանց հիման վրա հորատման հեղուկների վերլուծության ժամանակակից ֆիզիկաքիմիական մեթոդների վրա, որոնք կիրառվել են խորը և գերհորատման հորատման պրակտիկայում։
Հեղինակ է մեծ թվով գիտական աշխատությունների և գիտահանրամատչելի գրքերի կավի, դրա բուժիչ և այլ հատկությունների վերաբերյալ։
Ընտրյալ աշխատություններ խմբագրել
- Методи фізико-хімічного контролю бурових глинистих суспензій. К., 1965;
- Палыгорскит в бурении. К., 1966 (в соавт.);
- Термосолеустойчивые промывочные жидкости на основе палыгорскита. М., 1970 (в соавт.);
- Методы физико-химического анализа промывочных жидкостей (в соавт. 1972);
- У країні вуглецю і водню. К., «Веселка», 1978;
- Промывочные жидкости для осложненных условий бурения. М.: Недра, 1982;
- Второе рождение материал. К.: Наукова думка, 1983. (Научно-популярная литература)
Մրցանակներ խմբագրել
1969 թվականին ջերմա-աղակայուն դիսպերսիոն կավե հանքանյութերի ֆիզիկաքիմիական մեխանիկայի խնդրի զարգացման համար դարձել է գիտական և տեխնոլոգիական ոլորտում Ուկրաինական ԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր։
Գրականություն խմբագրել
- Енциклопедія сучасної України