Բերենիս Էբբոտ

Բերենիս Էբբոտ
Կեղծանուն	Abbot, Berenice
Ծնվել է	հուլիսի 17, 1898[…]
Ծննդավայր	Սփրինգֆիլդ, Օհայո, ԱՄՆ
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 9, 1991[…] (93 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոնսոն, Փիսքատաքուի շրջան, Մեն, ԱՄՆ
Ազգություն	սպիտակ ամերիկացի
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Օհայո նահանգի համալսարան (1918), Նյու Յորքի արվեստի ուսանողական լիգա և Գրան–Շոմիե ակադեմիա
Մասնագիտություն	լուսանկարիչ, architectural photographer և արվեստագետ
Ոճ	Ուղիղ լուսանկար
Ժանր	դիմապատկեր և քաղաքային բնանկար
Թեմաներ	լուսանկարչություն
Ուսուցիչ	Ման Ռեյ
Պարգևներ	Օհայոյի կանանց փառքի սրահ և Կանանց ասամբլեայի մրցանակ արվեստում նվաճումների համար
Համատեղ ապրող	Elizabeth McCausland?
	Berenice Abbott Վիքիպահեստում

Բերենիս Էբբոտ (անգլ.՝ Berenice Abbott, հուլիսի 17, 1898(1898-07-17)^[1]^[2]^[3]^[…], Սփրինգֆիլդ, Օհայո, ԱՄՆ^[2]^[4]^[5] - դեկտեմբերի 9, 1991(1991-12-09)^[1]^[2]^[6]^[…], Մոնսոն, Փիսքատաքուի շրջան, Մեն, ԱՄՆ^[7]^[8]^[5])՝ ամերիկյան լուսանկարիչ, հայտնի է դարձել առաջին հերթին Նյու Յորքի 1930-ական թվականների լուսանկարների շնորհիվ։ Էբբոտին ընդունված է համարել առաջին կին լուսանկարիչ, որը կարողացել է լայն ճանաչում ձեռք բերել այս ավանդական տղամարդկային մասնագիտության մեջ^[13]։

Կենսագրություն խմբագրել

Բերենիս Էբբոտը ծնվել է Օհայո նահանգի Սպրինգֆիլդ քաղաքում։ Վաղ տարիքում Էբբոտը դրսևորել է անկախ բնավորություն, բունտարի պոռթկումից անունը Բերնիսից փոխել է Բերենիս։ Ծնողներն ամուսնալուծվել են և նա մնացել է մոր հետ, իսկ եղբայրները տեղափոխվել են հոր մոտ, նրանք այլևս չեն շփվել։ Հնարավոր է, որ ծնողների դժբախտ ամուսնության պատճառով Բերենիսն այդպես էլ չի ամուսնացել և կարծում էր, որ աշխատելու ձգտող կնոջ համար ամուսնությունը վերջն է^[13]։ Դպրոցն ավարտելուց հետո նա սովորել է Օհայոյի համալսարանի ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետում։

20 տարեկանում Էբբոտը տեղափոխվել է Նյու Յորք, բնակություն հաստատել Գրինվիչ Վիլիջ Բոհեմյան թաղամասում, որտեղ զբաղվել է գեղանկարչությամբ և քանդակագործությամբ, փոքր դերերում վաստակել է մատուցողուհի և դերասանուհի, ինչպես նաև ծանոթացել է Մարսել Դյուշանի և Ման Ռեյի հետ։ 1921 թվականին Էբբոտը մեկնել է Փարիզ, որտեղ ապրել է մինչև 1929 թվականը։ Նա սկսել է կարիերան որպես Ման Ռեյի օգնական։ Մինչ այդ Էբբոտը ոչինչ չգիտեր լուսանկարչի աշխատանքի մասին, բայց շուտով գտավ, որ լուսանկարն ավելի հետաքրքիր է, քան քանդակը։ Երեք տարի աշխատելով Ռեյի մոտ՝ Էբբոտը սեփական արհեստանոց է բացել և հետագա աշխատանքի կանոններ մշակել. նա չի փնտրել հաճախորդներին, չի օգտագործել գովազդ և երբեք չի նկարահանվել անվճար։ Էբբոտը դարձել է մտավորականների գրեթե պաշտոնական դիմանկարիչ, նրա մոտ լուսանկարվել են Հայտնի մարդիկ՝ Ջոյսը, Կոկտոնը, Անդրե Ժիդը։ Շուտով նա ծանոթացավ Էժեն Ատժեի հետ, իսկ նրա մահից հետո նպաստեց նրա աշխատանքների հանրահռչակմանը, ցուցահանդեսներ անցկացրեց և մինչև 1968 թվականը կառավարեց նրա արխիվը։

1929 թվականին Էբբոտը վերադարձել է ԱՄՆ։ Նա սկսել է ինքնուրույն նկարահանել Նյու Յորքը՝ ընդօրինակելով իր դաստիարակ Էժեն Ատժեյին, որը երբեք պատվերով չի նկարահանվել։ 1930 - ականներին նա լայն ճանաչում է ստացել իր Նյու Յորքյան լուսանկարների շնորհիվ։ Ցուցահանդեսը, որը Էբբոտը պատրաստել է 1934 թվականին, Նյու Յորքի թանգարանում, օգնել է նրան գտնել լուրջ հովանավորներ (նախագիծը սկսեց ֆինանսավորել դաշնային արվեստի աջակցության ծրագիրը) և համահեղինակ-գեղարվեստական քննադատ Էլիզաբեթ Մակոսլանդ, ով դարձել է Աբբոտի մտերիմ ընկերը։

1940-ականներին և 1950-ականներին Էբբոտը շարունակում էր աշխատել, բայց արդեն հեռու էր հանրության լայն ուշադրությունից։ Նրա հիմնական աշխատանքը եղել է նկարահանել ֆիզիկական և քիմիական գործընթացները։ Ավելի խորը հասկանալու համար նա հաճախում էր քիմիայի դասընթացների։ Սակայն Էբբոտը բախվել է գիտական հանրության կողմից իր աշխատանքների նկատմամբ թերահավատ հարաբերությունների, նա կարծում էր, որ սեքսիզմի զոհ Է դարձել։ Այնուամենայնիվ, 1958 թվականին Էբբոտը ներառվել Է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի հանձնաժողովում, որը ստեղծվել էր դպրոցական կրթության ծրագրի բարելավման համար^[13]։

Կյանքի վերջին տարիներին Էբբոտը լուսանկարել է Ֆլորիդայից մինչև Մեն գյուղական լանդշաֆտները։ Այդ նախագծի ժամանակ նա իրեն հանգիստ տնակ է տեսել Մեն նահանգում, որտեղ էլ ապրել է մինչև իր վերջին օրերը։ 1970 - ականներին, շնորհիվ աճող ժողովրդականության, արվեստի լուսանկարչության նրա տունը դարձել է տեղական ուխտագնացություն երկրպագուների, սկսնակ լուսանկարիչների և լրագրողների համա^[13]։

Էբբոտը շատ է նկարահանել, սովորեցրել է լուսանկարել, գրել գրքեր, ստեղծել լուսանկարչական սարքավորումներ և տեխնիկաներ։ Առաջիններից մեկը ում հաջողվել է հավասար մրցել տղամարդկանց հետ պատվերներ ստանալու հարցում։ Նրան նվիրված են բազմաթիվ գրքեր և ցուցահանդեսներ։ Թերևս նրա նախագիծը առավել հայտնի է դարձել «փոփոխվող Նյու Յորք», Նյու Յորք քաղաքի ցուցահանդես թանգարանում 1937 թ.։

Ալբոմներ խմբագրել

«Փոփոխվող Նյու Յորք» (Changing New York), 1939, 1973 թ. վերահրատարակվել է «Նյու Յորքը 30-ական թվականներին» (New York in the 30's),
«Գրինվիչ-Վիլիջ այսօր և երեկ» (Greenwich Village: Today and Yesterday), 1949,
«Լուսանկարներ» (Photographs), 1970,
«Ատժեի Աշխարհ» (The World of Atget), 1964, 1979։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Ory P. Dictionnaire des étrangers qui ont fait la France (ֆր.) / P. Ory, M. Blanc-Chaléard — P. 4. — 992 p. — ISBN 978-2-221-11316-5
↑ ^3,0 ^3,1 Berenice Abbott — 2008.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://vocab.getty.edu/page/ulan/500020631
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Կերպարվեստի արխիվ
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Berenice Abbott (նիդերլ.)
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 https://americanart.si.edu/artist/berenice-abbott-5
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 Encyclopædia Britannica
↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
↑ ^10,0 ^10,1 Oxford Art Online — [Oxford, England]: OUP, 2002.
↑ https://americanhistory.si.edu/collections/search/object/nmah_1321974
↑ https://www.ohiohistory.org/research/archives-library/state-archives/ohio-womens-hall-of-fame/
↑ ^13,0 ^13,1 ^13,2 ^13,3 Berenice Abbott // Encyclopedia of World Biography / Paula K. Byers.. — Second Edition. — Detroit, MI: Gale Research, 1998. — Т. 1. — P. 7-9. — ISBN 0-7876-2221-4

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բերենիս Էբբոտ» հոդվածին։

[_458e2997fbae0c33-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_95462a3e419d1706-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Ory P. Dictionnaire des étrangers qui ont fait la France (ֆր.) / P. Ory, M. Blanc-Chaléard — P. 4. — 992 p. — ISBN 978-2-221-11316-5

[_7b5337b951fb6317-3] 3,0 ^3,1 Berenice Abbott — 2008.

[_e1186c341fb472f1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://vocab.getty.edu/page/ulan/500020631

[_bd1f080e1a72be39-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Կերպարվեստի արխիվ

[_7361c9c33b63f571-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Berenice Abbott (նիդերլ.)

[_6ccc64f4d677cad3-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 https://americanart.si.edu/artist/berenice-abbott-5

[_a8a1df04ca13e1de-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 Encyclopædia Britannica

[_ae279d1a680e77d4-9] Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու

[_2f6ba49c9b649fe1-10] 10,0 ^10,1 Oxford Art Online — [Oxford, England]: OUP, 2002.

[_8d69e29da7f13717-11] ttps://americanhistory.si.edu/collections/search/object/nmah_1321974

[_c50eb7de320aef33-12] ttps://www.ohiohistory.org/research/archives-library/state-archives/ohio-womens-hall-of-fame/

[eowb-13] 13,0 ^13,1 ^13,2 ^13,3 Berenice Abbott // Encyclopedia of World Biography / Paula K. Byers.. — Second Edition. — Detroit, MI: Gale Research, 1998. — Т. 1. — P. 7-9. — ISBN 0-7876-2221-4

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[13]

[9]

[10]

[11]

[12]