Եվգենի Բայբուրդյան

հայ հնագետ-արևելագետ, հայագետ, կովկասագետ

Եվգենի Հարությունի Բայբուրդյան (սեպտեմբերի 6, 1898(1898-09-06)[1][2], Նոր Նախիջևան, Ռոստովի շրջան, Դոնի զորքի մարզ, Ռուսական կայսրություն[1][2] - սեպտեմբերի 7, 1941(1941-09-07)[1][2]), հայ հնագետ-արևելագետ, հայագետ, կովկասագետ։

Եվգենի Բայբուրդյան
Ծնվել էսեպտեմբերի 6, 1898(1898-09-06)[1][2]
ԾննդավայրՆոր Նախիջևան, Ռոստովի շրջան, Դոնի զորքի մարզ, Ռուսական կայսրություն[1][2]
Մահացել էսեպտեմբերի 7, 1941(1941-09-07)[1][2] (43 տարեկան)
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ազգությունհայ
ԿրթությունԴոնի պետական տեխնիկական համալսարան (1920) և Մոսկվայի պետական համալսարանի հասարակական գիտությունների ֆակուլտետ (1925)[1]
Մասնագիտությունհնագետ և արևելագետ
ԱշխատավայրՀայաստանի Պատմության Թանգարան[1]

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1898 թվականին Ռուսական կայսրության Նոր Նախիջևան քաղաքում (այժմ Դոնի Ռոստով քաղաքի մաս է կազմում)։

1918 թվականին ընդունվել է Դոնի համալսարանի ինժեներաֆիզիկական ֆակուլտետը, իսկ 1920 թվականին անցել է Դոնի հնագիտական ինստիտուտ։ 1922 թվականից եղել է Մոսկվայի պետական համալսարանի հասարակական գիտությունների ֆակուլտետի հնագիտական բաժնում, որը ավարտել է 1925 թվականին։

Պրոֆեսոր Վասիլի Գորոդցովի ղեկավարության տակ Կոստրոմայի, Վլադիմիրի և այլ մարզեր կազմակերպված հնագիտական արշավների մասնակից է։ 1926 թվականից ԽՍՀՄ ԿԸԿ-ին կից ԽՍՀՄ Արևելքի ժողովուրդների էթնիկական և ազգային մշակույթների գիտահետազոտական ինստիտուտի (ռուս.՝ НИИЭНКНВ) կովկասյան բաժնի գերհաստիքային ասպիրանտ է։ Նույն թվականին Անդրկովկասում հնագիտական աշխատանքների անցկացման համար մեկնում է Հայաստան Հայկական ԽՍՀ թանգարանների հարցերով և հուշարձանների պահպանման բաժնի ենթակայության տակ։ Ապրել է Երևանում։ Եղել է Հայաստանի պետական թանգարանի և Հայաստանի հնությունների պահպանման կոմիտեի գիտական աշխատող։

1939 թվականի սեպտեմբերին Բորիս Պիոտրովսկու և Իգոր Դյակոնովի ղեկավարության ներքո մասնակցել է Կարմիր բլուրի պեղումներին։ Ենթարկվում է հալածանքների[3]։ Շուտով ձերբակալվում է, իսկ նույն թվականի մայիսի 13-ին՝ գնդակահարվում։ Հետմահու արդարացվել է։

Հիշատակ խմբագրել

2023 թվականին, Երևան քաղաքի ավագանու որոշմամբ, Երևանի Ներքին Շենգավիթի 8-րդ փողոցն անվանակոչվել է Եվգենի Բայբուրդյանի անունով[4]։

Աշխատություններ խմբագրել

  • Псевдонеолитические поселения Армении // ПИМК. 1933. № 1/2. С. 39-42
  • Глиняные подставки из Армении // ПИДО. 1934. № 7/8. С. 170-172
  • Новые находки каменного века в Армении // СА. 1937. № 3. С. 206-208
  • По поводу древней керамики из Шреш-Блура // Там же. С. 209-213
  • Культовый очаг из раскопок Шингавитского поселения в 1936-1937 гг. // ВДИ. 1938. № 4. С. 255-259
  • Последовательность древнейших культур Армении на основании археологического материала 2011 г.// Ереван, Музей Истории Армении, редактор доктор исторических наук Р.С. Бадалян

Գրականություն խմբագրել

  • Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991). Изд. подготовили Я. В. Васильков, М. Ю. Сорокина. СПб.։ Петербургское Востоковедение, 2003. 496 с. (Социальная история отечественной науки о Востоке)
  • Юрасов Д. Г. "О них вспоминаю всегда и везде..." // СБ. 1988. № 5. С. 66

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. ԱյվազյանԵրևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — էջ 210.
  3. «Հալածված արևելագետների ցանկ». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 31-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 4-ին.
  4. Երևանում մի շարք փողոցներ են անվանակոչվել
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եվգենի Բայբուրդյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 264