Դրամա Մեքսիկայում
«Դրամա Մեքսիկայում» (ֆր.՝ Un drame au Mexique), ֆրանսիացի գրող Ժյուլ Վեռնի առաջին հրատարակված պատմական նովելը։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1851 թվականին՝ «Մեքսիկական նավատորմի առաջին նավերը» (ֆր. "L'Amérique du Sud. Études historiques. Les Premiers Navires de la Marine Mexicaine") անվանումով։ Իր նամակում Վեռնը նշում է, որ «սա միայն հասարակ արկածային պատմություն է Կուպերի ոճով»[1]։
Դրամա Մեքսիկայում ֆր.՝ Un drame au Mexique | |
|---|---|
 | |
| Հեղինակ | Ժյուլ Վեռն |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Բնօրինակ լեզու | ֆրանսերեն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1845 |
| Շարք | Միխայիլ Ստրոգով |
| Նկարազարդող | Ժյուլ Ֆերա |
| Երկիր | .svg){kind=small} Ֆրանսիա |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1851 |
| Թվային տարբերակ | projekt-gutenberg.org/verne/drammexi/drammexi.html |
 A Drama in Mexico Վիքիպահեստում | |
Սյուժե խմբագրել
1825 թվականի հոկտեմբերի 18-ին, Իսպանիայից ուղևորվող «Ասիա» և «Կոնստանցա» երկու իսպանական ռազմական նավերի վրա, Գուամ կղզու մոտ, որը պատկանում էր Ֆիլիպիններին, լեյտենանտ Մարտինեսը և նրա համախոհները խռովություն են բարձրացնում։ Նրանք սպանում են հրամանատար Դոն Օրտեգային, իրենց վրա են վերցնում նավերի հրամանատարությունը և ցանականում են նրանք վաճառել Մեքսիկայի հանրապետական կառավարությանը, քանի որ վերջիններս ոչ մի ռազմանավ չունեին։
Նավի անձնակազմից նավաստի Պաբլոն և իր ընկեր Յակոբոն երդվում են վրեժ լուծել խռովարարներից։ Սակայն Ակապուլկո հասնելուն պես, լեյտենանտ Մարտինեսը և բոցման Խոսեն խոչընդոտների են հանդիպում և ստիպված են լինում Մեքսիկայի տարածքով մեկ ճանապարհորդել՝ նավերի վաճառքը իրականացնելու համար։ Ճանապարհին նրանք հանդիպում են թունավոր օձերի, ձիերը մահանում են փոթորկի ժամանակ, հորդառատ անձրևը ոչնչացնում է նրանց սննդի պաշարները և խելագարության աստիճանի հասած Մարտինեսը սպանում է Խոսեին։ Մեխիկո՝ Մեքսիկայի նախագահի մոտ ուղևորվելու ժամանակ, Մարտինեսի ճանապարհը փակում են Պաբլոն և Յակոբոն։ Մարտինեսը՝ գտնվելով կամրջի վրա, ստիպված է լինում կտրելու կամրջի ճոպանները և գահավիժում է անդունդը։
Բովանդակություն խմբագրել
Նովելը բաղկացած է հինգ գլուխներից[2]։
- Գլուխ առաջին. Գուամ կղզի - Ակապուլկո
- Գլուխ երկրորդ. Ակապուլկո - Չիգուլան
- Գլուխ երրորդ. Չիգուլան - Տասկո
- Գլուխ չորրորդ. Տասկո - Կուերնավակա
- Գլուխ հինգերորդ. Կուերնավակա - Պոպոկատեպետլ
Կերպարներ խմբագրել
- Լեյտենանտ Մարտինես - խռովարար, «Կոնստանցա» նավից
- Խոսե - Մարտինեսի համախոհը, բոցման
- Յակոբո - «Կոնստանցա» նավի վարպետ
- Պաբլո - յունգա, Մարտինեսի թշնամին
- նավապետ Դոն Օրտեգա - «Կոնստանցա» նավի հրամանատար
- նավապետ Դոն Ռոկե դե Գուզուարտ - «Ասիա» նավի հրամանատար
Հրատարակության պատմություն խմբագրել
Պատմվածքը առաջին անգամ հրատարակվել է 1851 թվականի հուլիսին՝ «Մեքսիկական նավատորմի առաջին նավերը» անվանումով, «Musée des familles» ամսագրում, Եվգենի Լեսի և Ալեքսանդր դե Բարի երեք նկարազարդումներով։ Վերանվանված և վերափոխված տարբերակը՝ Ժյուլ Եվֆրատի վեց նկարազարդումներով, հարատարկվել է 1876 թվականին՝ «Միխայիլ Ստրոգով» վեպի հետ համատեղ, որպես «Անսովոր ճանապարհորդություններ» շարքի մաս։ 1857 թվականին պատմվածքը՝ ազատ թարգմանությամբ, հրատարակվել է Էդվարդ Բերգեր Հոլի կողմից «Die illustrirte Welt» ամսագրում, Շտուտգարտ քաղաքում։
Նկարազարդումներ գրքից խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Letter from Jules Verne to his father, dated March, 1851. Reprinted in "Jules Verne: 63 Letters," Bulletin de la Société Jules Verne 11-13 (1938): 64.
- ↑ Նովելի էլեկտրոնային տարբերակը ֆրանսերեն լեզվով
Աղբյուրներ խմբագրել
- Illustrations Արխիվացված 2015-05-30 Wayback Machine by Jules Férat (1876)
- Un drame au Mexique (1876) Արխիվացված 2006-09-06 Wayback Machine available at Jules Verne Collection Արխիվացված 2005-04-15 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դրամա Մեքսիկայում» հոդվածին։ |