Դատվան
Դատվան, ավան Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Բիթլիսի գավառում։ Գտնվում էր Վանա լճի հարավարևմտյան եզրին։ Եղել է Բիթլիսի գավառի նավահանգիստը։
Ավան | ||
---|---|---|
Դատվան | ||
Վարչական տարածք | Թուրքիա | |
Վիլայեթ | Բիթլիսի վիլայեթ | |
Գավառ | Բիթլիսի գավառ | |
Այլ անվանումներ | Ալթայթաունա, Դադվան, Թայութվանա, Տադվան, Տատվան, Ցորկանք, Ցորկոնք | |
ԲԾՄ | 1690 մետր | |
Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
Բնակչություն | 92 695 մարդ (2018) | |
Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
Տեղաբնականուն | դատվանցի | |
Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Աշխարհագրություն
խմբագրելՏարածքը գտնվել է Գրգուռ, Նեմրութ և Հայկական Տավրոս լեռաճյուղերով շրջափակված բլրապատ և գեղատեսիլ հովտում։ Ավանն ունեցել է փարթամ բուսականություն և տեղ-տեղ անտառապատ է եղել։
Դատվանն ունեցել է մի քանի աղբյուրներ, այդ թվում նաև հանքային։
Պատմություն
խմբագրելԴատվանն եղել է Արծրունի թագավորների ամառանոցը։ X-XI դարերում ուներ 10-15 000 բնակիչ և ամուր բերդ (1986 թվականի դրությամբ այն լրիվ ավերակ է)։ Եղել է վաճառաշատ նավահանգիստ։
XIX դարում Դատվանն արդեն անշուքացել էր և վերածվել էր գյուղի։ XX դարասկզբին ուներ 700 տուն բնակիչ՝ մեծ մասամբ հայեր։
Հայ բնակչության մեծ մասը զոհվել է 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ, իսկ մյուս մասը գաղթել է Արևելյան Հայաստան։
Տնտեսություն
խմբագրելԲնակչությունը զբաղվում էր արհեստներով, առևտրով, երկրագործությամբ, ձկնորսությամբ և նավարկությամբ։
Պատմամշակույթային կառույցներ
խմբագրելՄիջին դարերում Դատվանն ունեցել է 6 եկեղեցի, որոնցում ձեռագրեր են ընդօրինակվել։ Ավանին մոտ գտնվում էր Ս. Սարգիս եկեղեցին, որը մինչև առաջին համաշխարհային պատերազմը կանգուն էր։ Դատվանի արևելյան կողմում գտնվում էր Վասպուրականի թագավորների ամառանոցի ավերակները[1]։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 48
Աղբյուրներ
խմբագրել- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 311)։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դատվան» հոդվածին։ |