Գուլբեն
Գուլբեն (լատիշ․՝ Gulbene), մինչ 1917 թվականը Շվանենբուրգ (գերմ.՝ Schwanenburg) — Վիդզեմի շրջանում, Լատվիայի հյուսիս-արևելքում գնտվող քաղաք, Գլուբենի շրջանի վարչական կենտրոն։
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Գուլբեն | |||||
| լատիշ․՝ Gulbene | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Լատվիա | ||||
| Հիմնադրված է | 1928 թ. | ||||
| Առաջին հիշատակում | 1224 | ||||
| Մակերես | 11,91 կմ², 11,53 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 200 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▼6782 մարդ (հունվարի 1, 2023)[1] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+2 և UTC+3 | ||||
| Փոստային դասիչ | LV-4401 | ||||
| Պաշտոնական կայք | gulbenesdome.lv | ||||
| |||||
Պատմություն խմբագրել
Գուլբենը առաջին անգամ հիշատակվել է 1224-ին՝ Թալավայի բաժանման համաձայնագրում։
1340 թվականին Ռիգայի արքեպիսկոպոսը այստեղ ամրոց է կառուցում, որը հայտնի էր գերմանական Շվանենբուրգ անունով։ 1917 թվականին Շվանենբուրգ տարածքը անվանվեց Գուլբեն, իսկ 1928 թվականին ստացավ քաղաքի կարգավիճակ։
Տրանսպորտ խմբագրել
Երկաթուղային տրանսպորտ խմբագրել
Գուլբեն՝ երկաթուղային կայարան Պլավինաս՝ Գուլբենե գծի վրա։ Ավելին, ճանապարհը շարունակվեց դեպի Պիտալովո, բայց Լատվիայի անկախության վերականգնումից հետո այն չօգտագործվեց, իսկ 2009-ին՝ ապամոնտաժվեց[2]։ Այժմ Մադոնայից Գուլբեն ուղևորափոխադրումները իրականացվում են շաբաթ օրերին՝ ամառային սեզոնին կամ հատուկ դեպքերում (որպես կանոն, գնացքով Ռիգա-Գուլբեն-Ռիգա, նեղ գծի երկաթուղով Գուլբեն - Ալուքսեն տեղափոխվելու հնարավորությամբ)։
Գուլբենի կայարանը համակցված է, գնացքները սպասարկվում են ինչպես լայն, այնպես էլ նեղ շրջաններով։ Նեղ շրջանով մարդատար գնացքներն են Գուլբեն — Ալուկսնե — Գուլբենը, որոնք գործում են օրական երկու անգամ։ Գուլբենում գտնվում է նաև վագոնների կայանման համար նախատեսված շենքը, որը ծառայում է որպես երկաթգծի շարժական մաս։
Մայրուղիներ խմբագրել
Տարածաշրջանային ճանապարհները մոտենում են Գուլբենին Р-27 Սիմիլտենե-Վելտնա-Գուլբենե, Р-35 Գուլբենե -Բալվի -Վիլյակա- Ռուսաստանի սահման (Վիենտուլի), Р-36 Ռեզենկե - Գուլբենե և Р-37 Պլյավինյաս (Գոստինի) —Մադոնա — Գուլբենե։
Միջքաղաքային ավտոբուսի սպասարկում խմբագրել
Հիմնական երթուղիները Գուլբեն- Սիգուլդա- Ռիգա; Գուլբեն- Վալմիերա; Գուլբեն-Ցեսիս, Գուլբեն-Մադոնա- Ռիգա; Գուլբեն-Ռեզեկնե-Դաուգավպլիս; Գուլբեն- Բալվի-Վիլյակա
Տեսարժան վայրեր խմբագրել
- Լութերական եկեղեցին
- Կաթոլիկ եկեղեցի
- Գուլբենսկու Կարմիր պալատ
- Սպիտակ պալատ
- Գիմնազիա (1928, ճարտարապետ Ինդրիկ Բլաքբենբուրգ)
- Ազատության հուշարձան (վերականգնվել է Լատվիայից ԽՍՀՄ-ից դուրս գալուց հետո)
- Քաղաքի ժամացույց
-
Սպիտակ պալատ -
Կաթոլիկ եկեղեցի -
Լութերական եկեղեցին -
-
Երկաթուղային կայարանի շենք -
-
-
Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել
- 1930- ական թվականներին Լատվիայում ճանաչված էին փոստային նամականշաններ գրվածքով «Գուլբենեն — ծաղկող այգիների քաղաք».
- Գուլբենը միացված է Ալեքսեն քաղաքինԲալթյան երկրներում գործող միակ երկաթգծով, որը կատարում է կանոնավոր ուղևորափոխադրումներ և գոյություն ունի ավելի քան հարյուր տարի (տես․ Գուլբեն- Ալեքսեն նեղ երկաթգիծը)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Iedzīvotāju skaits pēc tautības reģionos, pilsētās, novados, pagastos, apkaimēs un blīvi apdzīvotās teritorijās gada sākumā (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā) 2021 - 2022 — Central Statistical Bureau of Latvia.
- ↑ «Список разобранных железных дорог». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
Արտաքին հղումեր խմբագրել
- Официальный сайт города Արխիվացված 2007-06-23 Wayback Machine (լատիշերեն) (ռուս.) (անգլ.)
- Официальный сайт края (լատիշերեն)
- Официальный туристический сайт края (լատիշերեն) (ռուս.) (անգլ.) (գերմ.)
- Информация о Гулбене на туристическом портале mesta.lv(ռուս.)
- Сайт узкоколейки Алуксне — Гулбене Արխիվացված 2020-07-02 Wayback Machine(ռուս.)
- Информация о Гулбене в топонимической базе данных(լատիշերեն)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գուլբեն» հոդվածին։ |