Վիքիպեդիա

Գագիկ Թորոսյան

հայ քիմիկոս
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Թորոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Գագիկ Հովհաննեսի Թորոսյան (դեկտեմբերի 16, 1947(1947-12-16)[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ քիմիկոս, քիմիական գիտությունների դոկտոր (1987), պրոֆեսոր (1994):

Գագիկ Թորոսյան
Ծնվել էդեկտեմբերի 16, 1947(1947-12-16)[1] (77 տարեկան)
Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Մասնագիտությունքիմիկոս
Հաստատություն(ներ)Նուրբ օրգանական քիմիայի ինստիտուտ, Հայաստանի կրթության և գիտության նախարարություն և ՀԱՊՀ
Ալմա մատերՀԱՊՀ (1970)
Գիտական աստիճանքիմիական գիտությունների դոկտոր (1987) և պրոֆեսոր (1994)

Կենսագրություն

խմբագրել

Գագիկ Թորոսյանը ծնվել է 1947 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Երևանում։ 1970 թվականին ավարտել Է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի քիմիկատեխնոլոգիական ֆակուլտետը։ 1970-1975 թվականներին սովորել է ՀԽՍՀ ԳԱ Օրգանական քիմիայի ինստիտուտի ասպիրանտուրայում։ 1970-1989 թվականներին աշխատել ԷՀՀ ԳԱԱ Օրգանական քիմիայի ինստիտուտում, 1990-1994 թվականներին եղել է ՀՀ ԿԳՆ բարձրագույն կրթության վարչության պետ, 1995-1998 թվականներին` «Պարեն» ԳԱՄ փոխտնօրեն։ 1973-1983 թվականներին վերապատրաստվել և աշխատել է Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվան համալսարանի Քիմիական ֆակուլտետում, ԽՍՀՄ ԳԱ Սիբիրյան բաժանմունքի Իրկուտսկի Օրգանական քիմիայի ինստիտուտում, Կազանի համալսարանում, Ուֆայի նավթային ինստիտուտում։ 1990 թվականից աշխատել է ԵրՊԻ-ում` որպես գլխավոր գիտական աշխատակից «ՀԽՍՀ ԳԱ - ԵրՊԻ - Քիմիական ռեակտիվների գործարան» համատեղ պայմանագրային թեմայով աշխատող խմբում։ 1998 թվականից աշխատում Է ՀՊՃՀ-ում, 2001 թվականից՝ քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ամբիոնի վարիչ[2][3]։ 2006-2008 թվականներին եղել է ՀՊՃՀ պրոռեկտոր ուսումնական հարցերի գծով, 2008 թվականից մինչև 2020 թվականը՝ ՀԱՊՀ քիմիական և բնապահպանական տեխնոլոգիաների, ապա քիմ-կենսա ու բնապահպանական տեխնոլոգիաների ամբիոնի վարիչ։ 2021 թվականից մինչ այժմ ՀԱՊՀ ԼՄևՔՏ ինստիտուտի ընդհանուր քիմիայի ու քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոնի վարիչ։ Կատարելագործվել և աշխատել է Ֆրանսիայի ՍիէնէՌեՍ գիտական հետազոտություների կենտրոնի համար 12 լաբորատորիայում (1982, Թիե, Փարիզի արվարձան) 7 ամիս, Իտալիայի Միլանի համալսարանի (1988), ԳՖՀ Բիլեֆելդի համալսարանի (1989) օրգանական քիմիայի ու օրգանական սինթեզի լաբորաորիաներում (4-ական ամիս), Կաստիլիա լա Մանչայի (Իսպանիա) Սյուդադ Ռեալի և Տոլեդայի կամպուսների քիմիական լաբորատորիաներում (ընդմիջումներով, ընդհանուր առմամբ 6 ամիս), Թուրքիայի «Տյուբիտակ» Գեբզեի գիտական կենտրոնում (3 ամիս), դասավանդել է Դամասկոսի (Սիրիա) համալսարանի քիմիական ֆակուլտետում, Սուչավայի (Ռումինիա) համալսարանի պարենի տեխնոլոգիաների ֆակուլտետում, մասնակցել է միջազգային գիտաժողովների աշխարհի 60 երկրներում։ Եղել է ՀՀ ԲՈԿԻ մի շարք գիտական խորհուրդների անդամ (1996 թվականից), մի շարք տեղկան ու միջազգային մասնագիտական ամսագրերի խմբագրական կոլեգիաների անդամ։

Ստեղծագործություններ և ճանաչում

խմբագրել

Պարզաբանել է չորրորդային ամոնիումային աղերի վարքը ջրահիմնային միջավայրում, հայտնաբերել ալկիլման-ճեղքման ռեակցիան։ Զբաղվում է շրջակա միջավայրի պահպանության, օրգանական սինթեզում միկրոալիքային տեխնոլոգիայի կիրառման ու միջֆազային կատալիզի հետ համադրման հարցերով։

Մոտ 500 գիտական աշխատանքի, 3 տասնյակ հեղինակային իրավունքի, մոտ 350 հոդվածի հեղինակ է։ Համահեղինակ Է «Օրգանական քիմիա» (2006), «Էկոլոգիական էկոնոմիակ», «Հոսքաջրերի մաքրումը օրգանական մնացուկներից» ՀՀ ԿԳՆ կողմից հաստատված դասգրքերի։ ՀՀ Ճարտարաիտական ակադեմիայի, ՄԻջազգային ճարտարագիտական ակադեմիայի, Ուկրաինայի ճարտարագիտական ակադեմիայի արտասահմանյան, Փարիզի «Արարատ» (1973) և Նյու Յորքի (1997) ԳԱ-ների անդամ է։

Երկեր

խմբագրել
  • էթանոլամինը տեսության մեջ և գործնականում, Երևան, 1989։
  • Կենսաբանական սինթետիկ ակտիվ նյութերի քիմիական տեխնոլոգիա։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ, Հովհաննիսյան Գ. Պ., Ասատրյան Ն. Լ., Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան. Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության դեպարտամենտ. Օրգանական նյութերի սինթեզի տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության սեկտոր, Երևան, ՀՊՃՀ հրատարակչություն, 2003[4]։
  • Օրգանական քիմիա, ուսումնական ձեռնարկ, 2003 (համահեղինակ)։
  • Բնապահպանության հիմունքներ։ Ուսումնական ձեռնարկ, Մարուխյան Անահիտ Դերենիկի, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Երևան, Ճարտարագետ, 2006։
  • Թունագիտության հիմունքներ։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Չերքեզյան Ա. Հ., Գալստյան Գ. Ֆ., Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն | Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան. Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության դեպարտամենտ. բնապահպանական ճարտարագիտության ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2007։
  • Օրգանական նյութերի քիմիական տեխնոլոգիա։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Հովհաննիսյան Գ. Պ., Նազարեթյան Ա. Խ., Իսակով Ա. Ա., Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն | Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան. Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության դեպարտամենտ. Օրգանական քիմիայի և բնապահպանական ճարտարագիտության ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2007[5]։
  • Հետերոցիկլիկ միացություններ։ Ուսումնական ձեռնարկ, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Չերքեզյան Ա. Հ., Հայաստանի հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն | Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան. Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապանպանական ճարտարագիտության դեպարտամենտ. Օրգանական նյութերի սինթեզի տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2007։
  • Օրգանական քիմիա։ Դասագիրք, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Չերքեզյան Ալիսա Հարությունի, Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և Գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ). Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապանպանական ճարտարագիտության դեպարտամենտ. Օրգանական նյութերի սինթեզի տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2009։
  • Օրգանական քիմիա։  Լաբորա­տոր և գործնական աշխատանքներ, ուսումնական ձեռնարկ, Նելլի Ռեմիկի Հովհաննիսյան, Ալիսա Հարությունի Չերքեզյան, Գագիկ Հովհաննեսի Թորոսյան, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ), Երևան, Ճարտարագետ,  2010:
  • Ջրերի մաքրումը օրգանական մնացուկներից։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Իսակով Ա. Ա, Կրթության և գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ), Երևան, Ճարտարագետ, 2010։
  • Թեստերի ժողովածու։ Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, [կազմ.] Թադևոսյան Ա. Վ [կազմ.] Թահմազյան Կարապետ Ծերունի, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ). Քիմիկական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ֆակուլտետ. Օրգանական նյութերի սինթեզի տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2010։
  • Կենսաօրգանական քիմիա։ Ուսումնական ձեռնարկ, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Չերքեզյան Ալիսա Հարությունի, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն | Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ). Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ֆակուլտետ. Քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2011։
  • Շրջակա միջավայրի քիմիա։ Ուսումնական ձեռնարկ, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Նազարեթյան Ա. Խ, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ). Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության դեպարտամենտ. Քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2011։
  • Կենսաօրգանական քիմիա։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Չերքեզյան Ալիսա Հարությունի, Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և Գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ). Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ֆակուլտետ. Քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2013։
  • Անօրգանական և օրգանական նյութերի էլեկտրաքիմիական սինթեզ։ Ուսումնական ձեռնարկ, Ամյան Անահիտ Վլադիմիրի, Քոչարյան Հասմիկ Նորիկի, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և Գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ). Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ֆակուլտետ. Քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2014։
  • Պոլիգրաֆիական նյութեր։ Ուսումնական ձեռնարկ, Հովհաննիսյան Նելլի Ռեմիկի, Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի, Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և Գիտության նախարարություն, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (Պոլիտեխնիկ). Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ֆակուլտետ. Քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2014։
  • Պոլիգրաֆիական նյութեր։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ, Հովհաննիսյան Նելլի Ռեմիկի [կազմ.], Թորոսյան Գագիկ Հովհաննեսի [կազմ.], Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և Գիտության նախարարություն, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան. Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության ֆակուլտետ. Քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոն, Երևան, Ճարտարագետ, 2015[6]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 http://am.hayazg.info/index.php?curid=11819
  2. ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
  3. ↑ «Գագիկ Հովհաննեսի Թորոսյան». Պոլիտեխնիկ. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 3-ին.
  4. ↑ Հովհաննիսյան, Գ Պ; Ասատրյան, Ն Լ; Թորոսյան, Գագիկ Հովհաննեսի; Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն; Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան, eds. (2003). Կենսաբանական սինթետիկ ակտիվ նյութերի քիմիական տեխնոլոգիա։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ. Երևան: ՀՊՃՀ հրատ.
  5. ↑ Թորոսյան, Գագիկ Հովհաննեսի; Հովհաննիսյան, Գ Պ; Նազարեթյան, Ա Խ; Իսակով, Ա Ա; Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն; Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան, eds. (2007). Օրգանական նյութերի քիմիական տեխնոլոգիա։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ. Երևան: Ճարտարագետ. ISBN 9789994166701.
  6. ↑ Հովհաննիսյան, Նելլի Ռեմիկի; Թորոսյան, Գագիկ Հովհաննեսի; Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և Գիտության նախարարություն; Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան, eds. (2015). Պոլիգրաֆիական նյութեր։ Լաբորատոր աշխատանքների մեթոդական ցուցումներ. Երևան: Ճարտարագետ. ISBN 9789939722115.
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գագիկ Թորոսյան» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գագիկ_Թորոսյան&oldid=9231571» էջից