Գաբրիել Սքոթ

Գաբրիել Սքոթ; նորվ.՝ Gabriel Scott
Ծննդյան անուն	նորվ.՝ Gabriel Scott Jensen
Ծնվել է	մարտի 8, 1874
Ծննդավայր	Լիթ, Միացյալ Թագավորություն
Վախճանվել է	հուլիսի 9, 1958 (84 տարեկան)
Վախճանի վայր	Արդենալ, Նորվեգիա
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, գրող և մանկագիր
Լեզու	նորվեգերեն
Քաղաքացիություն	Նորվեգիա
Կրթություն	Kristiansand Cathedral School?
Պարգևներ	Գիլդենդալի մրցանակ
	Gabriel Scott Վիքիպահեստում

Գաբրիել Սքոթ (նորվ.՝ Gabriel Scott, ամբողջական անուն՝ Գաբրիել Սքոթ Ենսեն, մարտի 8, 1874(1874-03-08)^[1]^[2]^[3], Լիթ, Միացյալ Թագավորություն - հուլիսի 9, 1958(1958-07-09)^[1]^[2]^[3], Արդենալ, Նորվեգիա), նորվեգացի բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ և մանկագիր։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Գաբրիել Սքոթ Ենսենը ծնվել է Շոտլանդիայի Լեյթ քաղաքում հոգևորական Սվեն Օլսթ Ջենսենի և գրող, երաժիշտ Կարոլինա Մաթիլդա Շիտի ընտանիքում։ Սքոթն սկզբում նրա անունն էր, որը նրան տվել էին Վալտեր Սքոթի պատվին^[4]։ Տեղափոխվել է Նորվեգիա յոթ տարեկանում։ 1901 թվականին Սքոթն ամուսնացել է Էլեն Յոհանսենի հետ (նորվ.՝ Ellen Johansen, 1871—1914), բայց 1912 թվականին ամուսնալուծվել է նրանից։ 1915 թվականին Սքոթն ամուսնացել է Դագմար Մարի Ջենսենի հետ (նորվ.՝ Dagmar Marie Jensen), որից ևս բաժանվել է 1918 թվականին։ Սքոթի երրորդ կինը եղել է Բիրգիտ Գաբրիելսենը (նորվ.՝ Birgit Gabrielsen, 1897—1981): Մահացել է Արենդալում 1958 թվականին^[4]։

ՍտեղծագործություններԽմբագրել

Սքոթի գրական դեբյուտը կայացել է 1894 թվականին բանաստեղծությունների «Digte» («Բանաստեղծություններ») ժողովածուով, ապա դրան հաջորդեց 1895 թվականի երկրորդ բանաստեղծական «Dag» ժողովածուն («Օր»)^[5]։ 1896 թվականին նա հրատարակեց «Aftenrøde. Arkitekt Helmers optegnelser սիրավեպը և պատմվածքների «Vester i Skjærene» ժողովածուն^[6]։ 1904 թվականին գրած «Tante Pose» վեպը հետագայում 1940 թվականի կինոֆիլմի սցենարի հիմք է ծառայել։ 1905 թվականին լույ ընծայվեց նրա «Himmeluret» կատակերգությունը^[5]^[7]։

Նրա իսկական գրական բարձրակետը դարձավ 1915 թվականի «Jernbyrden» վեպը, որն ստացավ քննադատների դրական գնահատականը։ Սակայն Գաբրիել Սքոթի ամենահայտնի ստեղծագործությունը համարվում է 1918 թվականի «Kilden eller Brevet om fiskeren Markus» վեպը, որում պատմվում է սովորական կյանքով ապրող ու սովորական մտքերով փոթորկվող ձկնորս Մարկուսի մասին։

1921 թվականին լույս տեսավ հաջորդ՝ «Det gyldne Evangelium» գիրքը, որի գլխավոր հերոսները սուրբ Պետրոսը և Աստված էին, որոնք հանդիպում էին մարդկանց հետ և հետաքրքրությունից դրդված հետևում էին նրանց։ Մեծ ճանաչվածություն ձեռք բերեցին նրա «Fant» (1928) և «Josefa» (1930) գրքերը, իսկ դրանցից առաջինը հիշատակվում է Տ. Իբսենի 1937 թվականի էկրանավորման մեջ^[4]^[8]։ 1939 թվականին էկրանավորվեց նրա «De vergeløse» («Անպաշտպան») գիրքը^[9], որում պատմվում էր փոքրիկ տղայի ճակատագրի մասին, որին իշխանությունները խլել էին մորից^[4]։

Գաբրիել Սքոթը երեխաների համար ևս գրել է գրքեր, այդ թվում բազմիցս վերահրատարակված «Sølvfaks som reiste ut i den vide verden» (1912) գիրքը, նաև «Hellige tre konger» (1900)^[4]։

1936 թվականին Սքոթը պարգևատրվեց գրական «Gyldendal’s Endowment» մրցանակով^[10]։

1930-ական թվականներին Սքոթը գերմանամետ հայեցակետ էր պաշտպանում։ Նա հրատարակում էր հոդվածներ, որոնցում դրականորեն էր անդրադառնում հիտլերյան Գերմանիային և Վիդկուն Կվիսլինգին։ Այդ առումով նա բազմաթիվ քննարկումների տեղիք տվեց հասարակության մեջ։ Սակայն Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ նա հեռու էր պահում իրեն ֆաշիզմից, իսկ պատերազմի ընթացքում գրում էր հայրենասիրական բանաստեղծություններ^[4]։

Գաբրիել Սքոթը և Վիլհելմ Կրագը համարվում են Նորվեգիայի ամենանշանակալի բանաստեղծները^[4]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Gylseth Christopher Hals։ «Gabriel Scott»։ in Helle, Knut։ Norsk biografisk leksikon (Norwegian)։ Oslo: Kunnskapsforlaget։ Վերցված է հոկտեմբերի 31, 2009
↑ ^5,0 ^5,1 Henriksen, Petter (ed.)։ «Gabrile Scott»։ Store norske leksikon (Norwegian)։ Oslo: Kunnskapsforlaget։ Վերցված է հոկտեմբերի 31, 2009
↑ Beisland Arne (1949)։ Gabriel Scott. En Sørlandsdikter (Norwegian)։ Gyldendal։ էջեր 33, 36
↑ Tante Pose (1940)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
↑ Fant (1937)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
↑ De vergeløse (1939)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
↑ «Gyldendalprisen»։ forfatterportalen.no։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-06-25-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 31, 2009

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Գաբրիել Սքոթ (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
Christopher Hals Gylseth։ «Gabriel Scott – utdypning» (նորվեգերեն)։ Norsk biografisk leksikon (NBL)։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-05-05-ին։ Վերցված է 2010-07-25

[_d499dd08a2859909-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_8e900056567e13a3-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502

[_e9fabbea290e55d9-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[nbl-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Gylseth Christopher Hals։ «Gabriel Scott»։ in Helle, Knut։ Norsk biografisk leksikon (Norwegian)։ Oslo: Kunnskapsforlaget։ Վերցված է հոկտեմբերի 31, 2009

[snl-5] 5,0 ^5,1 Henriksen, Petter (ed.)։ «Gabrile Scott»։ Store norske leksikon (Norwegian)։ Oslo: Kunnskapsforlaget։ Վերցված է հոկտեմբերի 31, 2009

[beisland49-6] Beisland Arne (1949)։ Gabriel Scott. En Sørlandsdikter (Norwegian)։ Gyldendal։ էջեր 33, 36

[7] Tante Pose (1940)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում

[8] Fant (1937)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում

[9] De vergeløse (1939)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում

[gyldendalprisen-10] «Gyldendalprisen»։ forfatterportalen.no։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-06-25-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 31, 2009

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]