Արենդալ
Արենդալ (նորվ.՝ Arendal. 
[²ɑːɳ̍ɖɑːl]), քաղաք, նույնանուն համայնքի կենտրոն Նորվեգիայի հարավարևելյան մասում։ Ագդեր շրջանի վարչական կենտրոնն է նաև։ Համայնքի կազմում ներառված են մեկ տասնյակից ավելի բնակավայրեր։ Միավորված ազգերի կազմակերպության հետ շրջակա միջավայրի ծրագրի շրջանակում համագործակցող GRID-Arendal կենտրոնը ևս գտնվում է Արենդալում (քաղաքում)[2]։
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Արենդալ | |||
| նորվ.՝ Arendal | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Նորվեգիա | ||
| Մակերես | 270,21 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1 մետր | ||
| Բնակչություն | ▲45 891 մարդ (հունվարի 1, 2023)[1] | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 | ||
| Պաշտոնական կայք | arendal.kommune.no | ||
| |||
The 270-կիլոմետր-քառակուսի (100 sq mi) զբաղեցնող համայնքը այդ ցուցանիշով 273-րդն է Նորվեգիայի 356 համայնքների մեջ։ Բնակչության թվաքանակը մոտավորապես 45 հազար է (22-րդ ցուցանիշը երկրում), բնակչության խտությունը՝ 176.4 inhabitants per square kilometre (457/sq mi): Վերջին 10 տարում բնակչությունն աճել է ավելի քան 8%-ով[3][4]։
Կլիմա խմբագրել
Արենդալին բնորոշ է մեղմ, հիմնականում տաք, չափավոր, խոնավ (անձրևառատ) կլիման (Köppen climate classification|Köppen-Geiger system-ի դասակարգմամբ՝ Cfb):
| Արենդալ 1991-2020 (12 m, Torungen lighthouse, precipitation days 1961-90, extremes 1877-2020)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 12.2 (54) |
15.8 (60.4) |
20.5 (68.9) |
20.9 (69.6) |
24.6 (76.3) |
29.2 (84.6) |
28.7 (83.7) |
29 (84) |
26.4 (79.5) |
20.3 (68.5) |
16.3 (61.3) |
13.4 (56.1) |
29.2 (84.6) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 3 (37) |
3 (37) |
5 (41) |
8 (46) |
13 (55) |
17 (63) |
19 (66) |
19 (66) |
16 (61) |
11 (52) |
7 (45) |
4 (39) |
10.4 (50.7) |
| Միջին օրական °C (°F) | 1.6 (34.9) |
1.1 (34) |
2.7 (36.9) |
5.8 (42.4) |
10.4 (50.7) |
14.2 (57.6) |
16.6 (61.9) |
16.6 (61.9) |
13.5 (56.3) |
9.2 (48.6) |
5.4 (41.7) |
2.6 (36.7) |
8.31 (46.97) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 0 (32) |
−1 (30) |
1 (34) |
4 (39) |
8 (46) |
12 (54) |
14 (57) |
14 (57) |
11 (52) |
7 (45) |
4 (39) |
1 (34) |
6.3 (43.3) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −21.6 (−6.9) |
−20.9 (−5.6) |
−18.1 (−0.6) |
−10.2 (13.6) |
−2.3 (27.9) |
2.6 (36.7) |
7.5 (45.5) |
6.1 (43) |
1.9 (35.4) |
−6.8 (19.8) |
−12 (10) |
−17.4 (0.7) |
−21.6 (−6.9) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 86.5 (3.406) |
60.6 (2.386) |
56.5 (2.224) |
48.1 (1.894) |
59.5 (2.343) |
68.2 (2.685) |
61 (2.4) |
87.9 (3.461) |
88.2 (3.472) |
116.9 (4.602) |
113.1 (4.453) |
93.2 (3.669) |
939.7 (36.995) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) | 10 | 7 | 9 | 7 | 9 | 8 | 8 | 9 | 11 | 12 | 13 | 10 | 113 |
| Աղբյուր #1: Norwegian Meteorological Institute[5] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Meteo Climat 1991-2020[6] | |||||||||||||
| Արենդալ 1961-1990ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | 1.8 (35.2) |
1.4 (34.5) |
3.4 (38.1) |
7.7 (45.9) |
13.0 (55.4) |
16.8 (62.2) |
19.2 (66.6) |
19.0 (66.2) |
15.3 (59.5) |
11.0 (51.8) |
6.7 (44.1) |
3.8 (38.8) |
9.9 (49.8) |
| Միջին օրական °C (°F) | −0.4 (31.3) |
−1.0 (30.2) |
0.9 (33.6) |
4.7 (40.5) |
9.6 (49.3) |
13.3 (55.9) |
15.9 (60.6) |
15.8 (60.4) |
12.5 (54.5) |
8.7 (47.7) |
4.5 (40.1) |
1.7 (35.1) |
7.2 (45) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −2.5 (27.5) |
−3.4 (25.9) |
−1.6 (29.1) |
1.7 (35.1) |
6.3 (43.3) |
9.9 (49.8) |
12.6 (54.7) |
12.6 (54.7) |
9.8 (49.6) |
6.4 (43.5) |
2.3 (36.1) |
−0.3 (31.5) |
4.5 (40.1) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 85 (3.35) |
60 (2.36) |
67 (2.64) |
49 (1.93) |
61 (2.4) |
64 (2.52) |
78 (3.07) |
105 (4.13) |
107 (4.21) |
122 (4.8) |
120 (4.72) |
92 (3.62) |
1010 (39,75) |
| աղբյուր: Climate-Data.org[7] | |||||||||||||
Քույր քաղաքներ խմբագրել
Արենդալը բարեկամական և գործընկերային սերտ կապեր է հաստատել հետևյալ բնակավայրերի հետ[8].
| Քաղաք | Տարածաշրջան | Երկիր |
|---|---|---|
| Աուրբորգ[9] |  Հարավային մարզ
|
Իսլանդիա
|
 Կալմար (համայնք)
|
 Կալմարի շրջան
|
 Շվեդիա
|
| Մվանզա |  Մվանզայի մարզ
|
Տանզանիա
|
 Ռեզեկնե
|
 Լատգալիա
|
 Լատվիա
|
 Սավոնլինա
|
 Հարավային Սավոնիա
|
 Ֆինլանդիա
|
 Սիլկեբորգ
|
Դանիայի Կենտրոնական մարզ |  Դանիա
|
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Քաղաքի համայնապատկերը -
Տեսարան՝ դիտված նավահանգստից -
Նիդելվա գետը -
Սուրբ Երրորդության եկեղեցին -
Lille Torungen փարոսը -
Տեսարան Նորվեգիայի մեծ մրցանակի համար Արենդալում ամեն տարի անցկացվող մոտորանավակներով մրցումներից
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 07459: Alders- og kjønnsfordeling i kommuner, fylker og hele landets befolkning (K) 1986 - 2023 — Statistics Norway, 2023.
- ↑ Thorsnæs, Geir, ed. (2017 թ․ հունիսի 21). «Arendal». Store norske leksikon (նորվեգերեն). Kunnskapsforlaget. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
- ↑ Statistisk sentralbyrå (2020). «Table: 06913: Population 1 January and population changes during the calendar year (M)» (նորվեգերեն).
- ↑ Statistisk sentralbyrå (2020). «09280: Area of land and fresh water (km²) (M)» (նորվեգերեն).
- ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 13-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link) - ↑ «Meteo Climat Torungen 1991-2020 (average high and low)».
- ↑ «Climate: Arendal». Climate-Data.org. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ «Vennskapsbyer» (նորվեգերեն). Arendal kommune. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 18-ին.
- ↑ «Twin municipalities Norway-Iceland» (նորվեգերեն). Norwegian government. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 24-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
| Տես՝ Arendal Վիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս |
- Municipal fact sheet from Statistics Norway (նորվեգերեն)
Arendal travel guide from Wikivoyage (անգլերեն)- Arendal official tourist information Արխիվացված 2009-11-03 Wayback Machine (անգլերեն)
- Arendal tourist information from Reiselivsbasen Արխիվացված 2021-12-20 Wayback Machine (անգլերեն)
- UNEP/GRID-Arendal, UN Environment Programme office in Arendal (անգլերեն)
- Arendal on Google Maps
- Map of Aust-Agder including Arendal municipality (Գերմաներեն)
- Municipality of Arendal (նորվեգերեն)
- Agderposten — The leading newspaper covering Aust-Agder, with base in Arendal (նորվեգերեն)
- County museum & archive: Aust-Agder kulturhistoriske center (նորվեգերեն)
- Webcam of Arendal centre (նորվեգերեն)
- Canal Street – Arendal Jazz and Blues festival (նորվեգերեն)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արենդալ» հոդվածին։ |