Վիքիպեդիա

Բորիս Շամանով

ռուս նկարիչ

Բորիս Իվանովիչ Շամանով (ռուս.՝ Борис Иванович Шаманов, սեպտեմբերի 15, 1931(1931-09-15), Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 1, 2008(2008-03-01), Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), խորհրդային գեղանկարիչ, գրաֆիկ և մանկավարժ, Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարիչ, Սանկտ Պետերբուրգի նկարիչների միության անդամ (մինչև 1992 թվականը՝ ՌԽՖՍՀ նկարիչների միության Լենինգրադի կազմակերպություն)[1]։

Բորիս Շամանով
Ծնվել էսեպտեմբերի 15, 1931(1931-09-15)
ԾննդավայրԼենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էմարտի 1, 2008(2008-03-01) (76 տարեկան)
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի Շտիգլիցի անվան գեղարվեստաարդյունաբերական ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ
Ոճռեալիզմ
Ժանրբնանկար
Թեմաներգեղանկարչություն
Պարգևներ
Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարիչ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ նկարիչների միություն
 Boris Shamanov Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Բորիս Շամանովը ծնվել է 1931 թվականի սեպտեմբերի 15-ին Լենինգրադում։

1945 թվականին փորձել է ընդունվել ծովագնացության ուսումնարան, սակայն չի ընդունվել տարիքի պատճառով[2]։

1948-1956 թվականներին սովորել է Վ․ Մուխինայի անվան բարձրագույն գեղարվեստա-արդյունաբերական ուսումնարանում, նախ մետաղի գեղարվեստական մշակման բաժնում, ապա դեկորատիվ-մոնումենտալ որմնանկարի բաժնում Պյոտր Բուչկինի, Ալեքսեյ Սոկոլովի, Սերգեյ Պետրովի, Կիրիլ Իոգանսենի մոտ։

1957 թվականից մասնակցել է ցուցահանդեսների՝ ներկայացնելով իր աշխատանքները Լենինգրադի առաջատար վարպետների ստեղծագործությունների հետ միասին։ Ստեղծել է դիմանկարներ, բնանկարներ, ժանրային կոմպոզիցիաներ։ Աշխատել է ջրաներկով, գուաշներով, յուղաներկերով և տեմպերա տեխնիկայով։ 1960 թվականին ընդունվել է Լենինգրադի նկարիչների միություն։ Նույն թվականին սկսել է դասավանդել Վ․ Մուխինայի անվան գեղարվեստա-արդյունաբերական բարձրագույն ուսումնարանի ընդհանուր գեղանկարչության ամբիոնում[3]։

Շամանովի ստեղծագործության մեջ առաջատար տեղը պատկանում է գյուղի բանաստեղծական կերպարներին, ռուսական հոգևորականության ակունքների գեղարվեստական իմաստավորմանը։ Նկարիչը լայնորեն օգտագործում է մեկ կոմպոզիցիայում նատյուրմորտն ու բնապատկերը, դիմանկարն ու բնապատկերը միավորելու արտահայտիչ հնարավորությունները։ Մասնակցել է Լենինգրադի տասնմեկ[4] (1972) և ինը (1976) նկարիչների հայտնի ցուցահանդեսներին։ Շամանովի ստեղծած նկարներից են՝ «Նևա»[5] (1956), «Գարնանային մոտիվ»[6] (1957), «Վազը ծաղկում է»[7], «Գարունն այգում», «Белая ночь в Хибинах»[8], «Երկնագույն պատուհան» (все 1960), «Աշնանային ծաղիկներ»[9] (1961), «Աղջիկն ուռենու ճյուղով» (ռուս.՝ «Девочка с вербой»)[10] (1963), «Կանաչ աշորա»[11], «Նատյուրմորտ վարունգներով» (երկուսն էլ՝ 1964), «Նատյուրմորտ զարթուցիչներով»[12], «Երկնագույն զգեստով աղջիկը»[13] (երկուսն էլ՝ 1966), «Մասրենի»[14], «Երեկոն գյուղում»[15] (երկուսն էլ՝ 1967), «Ռուսական ճենապակի»[16] (1968), «Գիշեր։ Մոմ պատուհանում», «Դաշտային ծաղիկներ», «Հոր դիմանկարը»[17] (բոլորը՝ 1969), «Աշնանային ծաղիկներ» (1970), «Սպիտակ գիշեր։ Թխենի»[18] (1972), «Տերեփուկներ։ Կանաչ աշորա»[19] (1973), «Ճոճանակ»[20] (1975), «Մայիս։ Թխենի»[21], «Սպիտակ գիշեր։ Յասաման»[22] (обе 1976), «Ամառային կեսօր»[21] (1977), «Դստեր դիմանկարը», «Տոնական ծաղկեփունջ» (երկուսն էլ՝ 1979), «Սրինգ»[23] (1980), «Դստեր դիմանկարը կարմիր զգեստով» (1981), «Առավոտ» (1985), «Առավոտյան լույս», «Ծաղիկներ ու ամպեր»[24] (обе 1988), «Սեպտեմբեր։ Դեղին ծաղիկներ» (1991), «Երեկոն այգում։ Յասաման»[25] (1994), «Անտոնովյան խնձորներ»[26] (1998), «Աշնանային երեկո։ Աստղածաղիկներ» (2001), «Նատյուրմորտ»[27] (2007) և այլն։

1984 թվականին Բորիս Շամանովն արժանացել է ՌԽՖՍՀ վաստակավոր նկարչի պատվավոր կոչման, 1995 թվականին՝ Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարչի կոչման։ Գրեթե կես դար (1960-2008) դասավանդել է Սանկտ Պետերբուրգի Ա. Շտիգլիցի անվան գեղարվեստա-արդյունաբերական ակադեմիայում։ Եղել է պրոֆեսոր, ընդհանուր գեղանկարչության ամբիոնի վարիչ (1988-2008 թվականներ)[28]։ Անհատական ցուցահանդեսներ է անցկացրել Մոսկվայում[29] (1983) և Լենինգրադում[30] (1986)։

Բորիս Շամանովը եղել է «Տասնմեկի» խմբի մասնակիցներից։ Լենինգրադի նկարիչների միության կազմակերպության ձախամետ ամենապայծառ ներկայացուցիչների խումբը միավորվել է երկու ցուցահանդեսներին մասնակցելու համար՝ 1972 և 1976 թվականներին։ Խմբում ընդգրկված էին նաև Զավեն Արշակունին, Վալերի Վատենինը, Յարոսլավ Կրեստովսկին, Գերման Եգոշինը, Վիտալի Տյուլենևը, Վիկտոր Տետերինը, Վալենտինա Ռախինան, Եվգենիա Անտիպովան, Լեոնիդ Տկաչենկոն, Կոնստանտին Սիմունը, նկարիչներին աջակցել է նաև արվեստաբան Լև Մոչալովը։ Ցուցահանդեսներն անցկացվել են Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահում Օխտում[31]։

Բորիս Շամանովը մահացել է 2008 թվականի մարտի 2-ին Սանկտ Պետերբուրգում՝ կյանքի յոթանասունյոթերորդ տարում։ Նրա ստեղծագործությունները գտնվում են Ռուսական պետական թանգարանում, Տրետյակովյան պատկերասրահում, այլ թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում Ռուսաստանում, Գերմանիայում, Մեծ Բրիտանիայում, Ֆրանսիայում, ԱՄՆ-ում, Իտալիայում և այլ երկրներում։ Հայտնի են Բորիս Շամանովի գեղանկարչական դիմանկարները, որոնք տարբեր տարիներին ստեղծվել են Լենինգրադի նկարիչների կողմից, այդ թվում՝ Պ.Կորոստելյովի[32] (1978)։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ Справочник членов Союза художников СССР. Том 2. — М: Советский художник, 1979. — с. 568.
  2. ↑ Платонова Н. Цветы Бориса Шаманова // Юный художник. — 1988. — № 3. — С. 36-39.
  3. ↑ Традиции школы живописи государственной художественно-промышленной академии имени А. Л. Штиглица. Кафедра общей живописи. — СПб., 2010. с. 15, 16, 271.
  4. ↑ Каталог выставки одиннадцати ленинградских художников. — Л: Художник РСФСР, 1976.
  5. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.25.
  6. ↑ 1917 — 1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.34.
  7. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — с.19.
  8. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — с.46.
  9. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1964. — с.43.
  10. ↑ Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. — с.31.
  11. ↑ Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — с.61.
  12. ↑ Борис Иванович Шаманов. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1986. — с.41.
  13. ↑ Дмитренко А. Шаманов Борис Иванович. Девочка в голубом платье. // Портрет в России. XX век: Альманах. Вып. 10. СПб., Palace Edition, 2001. С.321, 403.
  14. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1968 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1971. — с.16.
  15. ↑ Третья республиканская художественная выставка «Советская Россия». Каталог. — М: Министерство культуры РСФСР, 1967. — с.61.
  16. ↑ Выставка произведений 26 ленинградских и московских художников. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1990. — с.53.
  17. ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1969 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1970. — с.19.
  18. ↑ Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. — Л: Художник РСФСР, 1976. — с.34.
  19. ↑ Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1980. — с.28.
  20. ↑ Пятая республиканская выставка «Советская Россия». — М: Советский художник, 1975. — с.51.
  21. ↑ 21,0 21,1 Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 60-летию Великого Октября. — Л: Художник РСФСР, 1982. — с.24.
  22. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — с.18.
  23. ↑ Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — с.26.
  24. ↑ Интерьер и натюрморт. Выставка произведений живописи художников Российской Федерации. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1991. — с.56.
  25. ↑ Связь времён. 1932—1997. Художники — члены Санкт-Петербургского Союза художников России. Каталог выставки. — Санкт-Петербург: ЦВЗ «Манеж», 1997. — с.301.
  26. ↑ Художники — городу. Выставка к 70-летию Санкт-Петербургского Союза художников. Каталог. — Санкт-Петербург: Петрополь, 2003. — с.185.
  27. ↑ Весенняя выставка 2008 года. Живопись. Скульптура. СПб, 2008. с. 72.
  28. ↑ Санкт-Петербургская государственная художественно-промышленная академия им. А. Л. Штиглица. Кафедра монументально-декоративной живописи. — СПб., Искусство России. 2011. с. 69.
  29. ↑ Выставка произведений 26 ленинградских и московских художников. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1990. — с.44.
  30. ↑ Борис Иванович Шаманов. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1986.
  31. ↑ Мочалов Л. Группа «Одиннадцати» // Художник Петербурга. 2000, нояб.-дек. (№ 5) — 2002, июль-авг. (№ 9); Стерлигов В. Выступление на выставке одиннадцати на Охте(1972). / Experiment/Эксперимент: Журнал русской культуры. № 16: Шестнадцать пятниц: Вторая волна ленинградского авангарда. Издание подготовила Елена Спицына: В 2-х ч. LA (USA), 2010. Ч.1. С.246-248 .
  32. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — с.10.

Աղբյուրներ

խմբագրել
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. Л., Ленинградский художник, 1958. С.25.
  • 1917 — 1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. Л., Ленинградский художник, 1958. С.34.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1958 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1959. С.29.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1963. С.19.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1961. С.46.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1964. С.43.
  • Ленинград. Зональная выставка. Л., Художник РСФСР, 1965. С.61.
  • Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. Л., Художник РСФСР, 1970. С.31.
  • Третья республиканская художественная выставка «Советская Россия». Каталог. М., Министерство культуры РСФСР, 1967. С.61.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1968 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1971. С.16.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1969 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1970. С.19.
  • Губарев А., Дмитренко А. В простом, казалось бы, мотиве // Вечерний Ленинград, 1971, 5 января.
  • Богданов А. Ярче показывать жизнь // Вечерний Ленинград, 1971, 21 декабря.
  • Каталог произведений художников Российской Федерации, переданных в дар организациям и учреждениям культуры (1963—1971 гг.) М., СХ РСФСР, 1972. С.126.
  • Рощин А. Традиционная осенняя // Ленинградская правда, 1973, 18 декабря.
  • Богданов А. Ярче, но и глубже // Вечерний Ленинград, 1973, 25 декабря.
  • Каталог выставки одиннадцати ленинградских художников. Л., Художник РСФСР, 1976.
  • Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. Л., Художник РСФСР, 1976. С.34.
  • Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1980. С.28.
  • Дмитренко А. Мир современника // Ленинградская правда, 1975, 12 октября.
  • Пятая республиканская выставка «Советская Россия». М., Советский художник, 1975. С.51.
  • Леняшин В. Думая о будущем. Время. Художник. Творчество // Вечерний Ленинград, 1976, 26 января.
  • Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 60-летию Великого Октября. Л., Художник РСФСР, 1982. С.24.
  • Дмитренко А. Человек на своей земле // Ленинградская правда, 1977, 20 ноября.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1983. С.10, 18.
  • 60 лет Великого Октября. Республиканская выставка произведений художников РСФСР. М., Советский художник, 1977. С.41.
  • Справочник членов Союза художников СССР. Т. 2. М., Советский художник, 1979. С.568.
  • Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1983. С.26.
  • Леняшин В. Поиски художественной правды // Художник. 1981, № 1. С.8-17.
  • Левандовский С. Живопись на Ленинградской зональной // Искусство. 1981, № 2. С.64.
  • Выставки советского изобразительного искусства. Справочник. Т. 5. 1954—1958 гг. М., Советский художник, 1981. С.260, 387, 549.
  • Борис Иванович Шаманов. Выставка произведений. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1986.
  • Мы побратимы — сохраним мир. Третья совместная выставка произведений художников Ленинграда и Дрездена. — Дрезден: Бюро изобразительных искусств окружного совета Дрездена, 1986. С.135, 136, 208.
  • Справочник членов Ленинградской организации Союза художников РСФСР. Л., Художник РСФСР, 1987. С.146.
  • Интерьер и натюрморт. Выставка произведений живописи художников Российской Федерации. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1991. С.56.
  • Выставка произведений 26 ленинградских и московских художников. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1990. С.44-45, 53-54.
  • Связь времён. 1932—1997. Художники — члены Санкт-Петербургского Союза художников России. Каталог выставки. СПб., ЦВЗ «Манеж», 1997. С.301.
  • Дмитренко А. Шаманов Борис Иванович. Девочка в голубом платье // Портрет в России. XX век: Альманах. Вып. 10. СПб., Palace Edition, 2001. С.321, 403.
  • Художники — городу. Выставка к 70-летию Санкт-Петербургского Союза художников. Каталог. СПб., Петрополь, 2003. С.185.
  • Время перемен. Искусство 1960—1985 в Советском Союзе. СПб., Государственный Русский музей, 2006. С.172, 173.
  • Иванов С. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. СПб., НП-Принт, 2007. С.9, 19-21, 24, 372, 390—402, 404—407, 445. ISBN 5-901724-21-6, ISBN 978-5-901724-21-7.
  • Весенняя выставка 2008 года. Живопись. Скульптура. СПб, 2008. С. 72.
  • Данилова А. В. Группа одиннадцати как художественное явление в изобразительном искусстве Ленинграда 1960—1980 годов // Общество. Среда. Развитие. Научно-теоретический журнал. № 3, 2010. С.160-164.
  • Традиции школы живописи государственной художественно-промышленной академии имени А. Л. Штиглица. Кафедра общей живописи. СПб., 2010. С.15, 16, 271.
  • Данилова, А. В. Лирико—поэтическая интонация в искусстве Бориса Шаманова // Петербургские искусствоведческие тетради. Вып. 18. СПб: 2010. С. 44-50.
  • Мочалов, Л. В. Группа «Одиннадцати» // Художник Петербурга. 2000, нояб.-дек. (№ 5) — 2002, июль-авг. (№ 9).
  • Дмитренко, А. Ф. «...Когда повеет вдруг весною...» // Художник Петербурга, №13, 2008. С. 18.
  • Стерлигов В. Выступление на выставке одиннадцати на Охте( 1972). / Experiment/Эксперимент: Журнал русской культуры. № 16: Шестнадцать пятниц: Вторая волна ленинградского авангарда. Издание подготовила Елена Спицына: В 2-х ч. LA (USA), 2010. Ч.1. С.246-248.
  • Санкт-Петербургская государственная художественно-промышленная академия им. А. Л. Штиглица. Кафедра монументально-декоративной живописи. СПб., Искусство России. 2011. С.69.

Գրականություն

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բորիս Շամանով» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բորիս_Շամանով&oldid=9955331» էջից