Ալեքսանդր Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոն

**Ա. Ա. Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոն**
Театр юных зрителей имени А. А. Брянцева
Ա. Ա. Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոն; Театр юных зрителей имени А. А. Брянцева
Տեսակ	թատերական կազմակերպություն
Երկիր	Ռուսաստան
Գտնվելու վայրը	Սանկտ Պետերբուրգ
Հիմնադրման ամսաթիվ	1922
Անվանված է	Ալեքսանդր Բրյանցև
Գեղարվեստական ղեկավար	Ադոլֆ Շիպարո
Կայք	tyuz-spb.ru
	Bryantsev Youth Theatre Վիքիպահեստում

«Ա. Ա. Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոն» (ռուս.՝ Театр юных зрителей имени А. А. Брянцева), թատրոն Սանկտ Պետերբուրգում, աշխարհում առաջին ռեպերտուարային մանկական թատրոններից մեկը։

Պատմություն

Թատրոնը հիմնադրել է Ա. Ա. Բրյանցևը և բացվել է 1922 թվականի փետրվարի 23-ին «Կուզիկ ձիուկը» ներկայացումով։ Այդ ներկայացումը երկար տարիներ եղել է թատրոնի այցեքարտը, իսկ Կուզիկ ձիուկը՝ դրա խորհրդանիշը։

1922 թվականից մինչև 1965 թվականը թատրոնը տեղակայված է եղել Լենինգրադի Մոխովայա փողոցում գտնվող նախկին Տենիշևի ուսումնարանում (այժմ այդ շենքում գտնվում է «Մոխովայայի վրա» ուսումնական թատրոնը)։

Պատերազմի տարիներին՝ 1942-1944 թվականներին, թատրոնի թատերախումբը տարհանված է եղել Ուրալ։ Դերասանները հանդես են եկել Բերեզնիկիի դրամատիկական թատրոնի բեմում։

1962 թվականին թատրոնը տեղափոխվել է ներկայիս, հատուկ իր համար նախագծված շենք (ճարտարապետ՝ Ա․ Վ․ Ժուկ) այն տարածքում, որը հենց այդ տարի անվանվել է Պիոներական։ Ա․ Վ․ Ժուկի ճարտարապետային ծրագրում, որտեղ իրենց արտացումն են գտել Ա․ Ա․ Բրյանցևի մշակումները, ամեն ինչ հարմարեցված էր Լենինգրադի պատանի հանդիսատեսի թատրոնի մանկավարժական և թատերական ավանդույթներին։ «Հին Պատանի հանդիսատեսի թատրոնի» (Լենինգրադում այն այդպես են անվանել) շենքը հատկացվել է Ուսումնական թատրոն։

1962-1986 թվականներին Պատանի հանդիսատեսի թատրոնը ղեկավարել է Զինովի Կորոգոդսկի։

Ա. Ա. Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոն. թատրոնի դիմաց տեղակայված է Գրիբոյեդովի արձանը

1980 թվականին թատրոնը կոչվել է իր հիմնադրի՝ Ա․ Ա․ Բրյանցևի անունով։

1986-1996 թվականներին թատրոնը գլխավորել է Ա․ Դ․ Անդրեևը։

1994 թվականի փետրվարին Պատանի հանդիսատեսի թատրոնի տնօրեն դարձել Սվետլանա Վասիլևնա Լավրեցովան^[1]։

1996 թվականին գեղարվեստական ղեկավար է դարձել Անատոլի Պրաուդինը։ 1998 թվականի հունիսին նա հեռացվել է այդ պաշտոնից^[2]։

2002 թվականին Ա. Ա. Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոնը գլխավորել է Գրիգորի Կոզլովը։ 2007-2008 թվականների թատերաշրջանի նախօրյակին Գրիգորի Միխայլովիչը հրաժարվել է պաշտոնից՝ որոշելով կենտրոնանալ ուսանողների հետ իր աշխատանքի վրա Թատերական ակադեմիայի իր արվեստանոցում^[3]։

2007 թվականին Ադոլֆ Շիպարոն նշանակվել է գեղարվեստական նախագծերի ղեկավար և զբաղեցրել այդ պաշտոնը մինչև 2021 թվականը։ Այդ ժամանակ Արսենի Սագալչիկը նշանակվել է թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր, որն զբաղեցրել է այդ պաշտոնը մինչև իր մահը՝ 2015 թվականը։

2023 թվականին գլխավոր ռեժիսոր Է դարձել Սվետլանա Ցիրյուկը^[4]։

Տարբեր տարիներին Ա. Ա. Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոնի բեմական հարթակներում մի շարք ներկայացումներ է բեմադրել ռեժիսոր Գեորգի Վասիլևը (1946-2014), որոնք տարիներ անց էլ պահպանվում են թատրոնի խաղացանկում^[5]։

Թատրոնի դերասաններ

Իրինա Ասմուս (1941—1986)
Իգոր Ագեև (ծնվ․՝ 1958)
Ալեքսանդր Բլոկ (ծնվ․՝ 1955)
Նատալիա Բորովկովա (ծնվ․՝ 1949)
Դմիտրի Բուլբա (ծնվ․՝ 1966)
Օլգա Վոլկովա (ծնվ․՝ 1939)
Լիանա Ժվանիա (ծնվ․՝ 1949)
Յակով Գուդկին (1903 կամ 1905—1979)
Գեննադի Եգորով (ծնվ․՝ 1950)
Վալերի Զինովև (1958—1991)
Նիկոլայ Իվանով (ծնվ․՝ 1943)
Նինա Կազարինովա (1907—1999)
Յուրի Կամորնի (1944—1981)
Աննա Կովալյովա (1919—1997)
Տատիանա Կուդրյավցևա (ծնվ․՝ 1953)
Կոնստանտին Կունտիշև (1915—1998)
Իվան Լատիշև (ծնվ․՝ 1965)
Ալեքսանդր Լիկով (ծնվ․՝ 1961)
Օլգա Լիսենկովա (1952-2009)
Գալինա Մամչիստովա (ծնվ․՝ 1940)
Սերգեյ Նադպորժսկի (ծնվ․՝ 1941)
Իգոր Օվադիս (ծնվ․՝ 1952)
Իրինա Սոկոլովա (ծնվ․՝ 1940)
Գեորգի Տարատորկին (1945—2017)
Ալեքսանդր Խոչինսկի (1944—1998)
Սերգեյ Շելգունով (ծնվ․՝ 1953)
Իգոր Շիբանով (ծնվ․՝ 1944)
Անտոնինա Շուրանովա (1936—2003)

Պարգևներ և մրցանակներ

Արծաթե մեդալ Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսում (1925) («Թատերական արվեստ» բաժին)^[6],
Լենինյան կոմերիտմիության մրցանակ (1968) – պատմահեղափոխական և հերոսական թեմաներով ներկայացումների ստեղծման համար (Ա. Գ. Ռժեշևսկու և Մ. Ա. Կացի «Օլեկո Դունդիչ», Վ. Գ. Դոլգոյի «Մահապատժից հետո ես խնդրում եմ...» (ռուս.՝ «После казни прошу…») և այլն):
Լենինի շքանշան (1969)^[7],
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի շնորհակալագիր (17 փետրվարի 2022 թվականի) – հայրենական մշակույթի և արվեստի զարգացման գործում ունեցած վաստակի համար^[8]
Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի նախարարության Ֆեոդոր Վոլկովի անվան մրցանակ (2022) – Ռուսաստանի Դաշնության թատերական արվեստի զարգացման գործում ներդրած ավանդի համար^[9]
Սանկտ Պետերբուրգի Օրենսդիր ժողովի պատվավոր դիպլոմ (20 փետրվարի 2002 թվականի) – թատերական արվեստի զարգացման գործում ունեցած վաստակի համար և հիմնադրման 80-ամյակի կապակցությամբ^[10]։

Ծանոթագրություններ

↑ Людмила Клушина (2018-12-21). ««Надо говорить с детьми на вечные темы»». газета «Вечерний Санкт-Петербург». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-02-14-ին. Վերցված է 2019-02-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ Анатолий Аркадьевич Праудин на сайте peoples.ru
↑ «В детском театре сменилась творческая власть» — И. Начарова // «Известия». 2007 г. 28 августа
↑ «Сусанна Цирюк стала новым главным режиссером ТЮЗа имени Брянцева: интервью / подг. З. Арсеньева // Санкт-Петербургские ведомости. — 2023. — 14 марта». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-03-19-ին. Վերցված է 2023-03-19-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ Нар. арт. России Валерий Дьяченко (2014-06). «Памяти Георгия Васильева». Петербургский театральный журнал. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-03-06-ին. Վերցված է 2019-03-20-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ Список наград, 1925, էջ 135
↑ [Указ Президиума Верховного Совета СССР от 17 декабря 1969 года «0 награждении орденами СССР театральных коллективов для детей»]
↑ «Распоряжение Президента Российской Федерации от 17 февраля 2022 года № 31-рп «О поощрении»». Արխիվացված է օրիգինալից 2022-06-01-ին. Վերցված է 2022-06-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ «Любимова вручила государственные награды Долиной и Шахназарову». Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-27-ին. Վերցված է 2022-12-27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ «Решение Законодательного Собрания Санкт-Петербурга от 20.02.2002 N Р-77». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-27-ին. Վերցված է 2022-12-31-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Գրականություն

Ленинградский Театр Юных зрителей. — Л.: Искусство, 1972.
L’Art Decoratif et Industriel de l’U.R.S.S. [ԽՍՀՄ դեկորատիվ և արդյունաբերական արվեստ] / Comite de la section de l’U.R.S.S. a l’Exposition Internationale des Arts decoratifs. Paris, 1925. — Moscow : [типография ГОЗНАК], 1925. — 94, XXVIII p.
Exposition internationale des arts décoratifs et industriels modernes, Paris 1925 : Liste des rècompenses [Պարգևների ցանկ] / Ministère du commerce, de l'industrie, des postes et des télégraphes. — Paris : Imprimerie Nationale, 1925. — 176 p.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Բրյանցևի անվան պատանի հանդիսատեսի թատրոն» հոդվածին։

[1] Людмила Клушина (2018-12-21). ««Надо говорить с детьми на вечные темы»». газета «Вечерний Санкт-Петербург». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-02-14-ին. Վերցված է 2019-02-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[pe-2] Анатолий Аркадьевич Праудин на сайте peoples.ru

[izv-3] «В детском театре сменилась творческая власть» — И. Начарова // «Известия». 2007 г. 28 августа

[4] «Сусанна Цирюк стала новым главным режиссером ТЮЗа имени Брянцева: интервью / подг. З. Арсеньева // Санкт-Петербургские ведомости. — 2023. — 14 марта». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-03-19-ին. Վերցված է 2023-03-19-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[5] Нар. арт. России Валерий Дьяченко (2014-06). «Памяти Георгия Васильева». Петербургский театральный журнал. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-03-06-ին. Վերցված է 2019-03-20-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[Список_наград—1925——135-6] Список наград, 1925, էջ 135

[7] [Указ Президиума Верховного Совета СССР от 17 декабря 1969 года «0 награждении орденами СССР театральных коллективов для детей»]

[8] «Распоряжение Президента Российской Федерации от 17 февраля 2022 года № 31-рп «О поощрении»». Արխիվացված է օրիգինալից 2022-06-01-ին. Վերցված է 2022-06-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[9] «Любимова вручила государственные награды Долиной и Шахназарову». Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-27-ին. Վերցված է 2022-12-27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[10] «Решение Законодательного Собрания Санкт-Петербурга от 20.02.2002 N Р-77». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-27-ին. Վերցված է 2022-12-31-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]