Աֆրասիաբ Բադալբեկլի

Աֆրասիաբ Բադալբեկլի
Բնօրինակ անուն	ադրբ.՝ Əfrasiyab Bədəlbəy oğlu Bədəlbəyli
Ծնվել է	ապրիլի 19, 1907; Բաքու, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն, Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն և ԽՍՀՄ
Մահացել է	հունվարի 6, 1976 (68 տարեկան); Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Ժանրեր	դասական երաժշտություն
Մասնագիտություն	դիրիժոր, երաժշտագետ, կոմպոզիտոր, լիբրետիստ և երաժշտական քննադատ
Կրթություն	Բաքվի պետական համալսարան և Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա
Պարգևներ	«Պատվո նշան» շքանշան, Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան, Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ և Ադրբեջանական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ
	Afrasiyab Badalbeyli Վիքիպահեստում

Աֆրասիաբ Բադալբեկլի(ադրբ.՝ Əfrasiyab Bədəlbəyli), (ապրիլի 19, 1907(1907-04-19)^[1], Բաքու, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 6, 1976(1976-01-06)^[1], Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ադրբեջանցի դասական կոմպոզիտոր և դիրիժոր^[2], Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի ժողովրդական արտիստ (1960)։ Եղել է ադրբեջանական, ռուսական և արևմտաեվրոպական կոմպոզիտորների օպերաների և բալետների դիրիժոր։ Առաջին ադրբեջանական բալետի՝ «Կույսի աշտարակ»-ի (1940) հեղինակն է։ Նա նաև բազմաթիվ օպերաների և սիմֆոնիկ պոեմների հեղինակ է։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Աֆրասիաբ Բադալբեկլին ծնվել է 1907 թվականին ապրիլի 19-ին Բաքվում։ Նա սովորել է Բարձրագույն մանկավարժական ինստիտուտում, Բաքվի թատերական քոլեջում, Ադրբեջանի պետական համալսարանի արևելագիտության ֆակուլտետում և Լենինգրադի կոնսերվատորիայում։ 20 տարեկանում Աֆրասիաբը երաժշտություն է գրում Ջաֆար Ջաբբարլու «Կրակի հարսը» պիեսի համար։ Երկար ժամանակ աշխատել է Մոսկվայի և Լենինգրադի Օպերայի և Բալետի թատրոններում որպես դիրիժորի օգնական։ 1938-ից մինչև իր կյանքի ավարտը նա աշխատել է որպես դիրիժոր, Ադրբեջանի օպերայի և բալետի պետական ակադեմիական թատրոնում։ 1940 թվականից հանդիսանում է արվեստի վաստակավոր գործիչ, իսկ 1960 թվականից՝ Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի ժողովրդական արտիստ։ Աֆրասիաբ Բադալբեկլին մահացել է 1976 թվականի հունվարի 6-ին Բաքվում^[3]։

ՍտեղծագործություններԽմբագրել

Արևելքում առաջին բալետը «Կույսի աշտարակի»

Աֆրասիաբ Բադալբեկլին ադրբեջանական առաջին բալետի հեղինակն է^[4]։ Աֆրասիաբ Բեդելբեկլը սովորել է ջութակ նվագել Լ. Բրեթանիսկու դասարանում։ Նա նաև կարողացավ կատարյալ նվագել թառ^[5]։ 1928 թվականին հունվարի 1-ին Աֆրասիաբ Բադալբեկլին սկսեց աշխատել որպես թարգմանիչ «Կոմունիստ» թերթում։ 1930 թվականի մայիսի 15-ին Աֆրասիաբ Բադալբեկլին հրավիրվել է Մ.Ֆ.Ահունդովի անվան Մեծ թատրոն։

1931 թ․- Ջաֆար Ջաբարլու «Ալմաս», «1905 թվականին», «Յաշար» պիեսները,
1933 թ․-Ա․Աֆինոգենովի «Վախը» պիեսը
1934 թ․-Միրզա Ախունդովի «Հաջի Գարա» պիեսը
1935 թ․-Միրզա Ախունդովի «Մյուսյո Ժորդան» պիեսը

Աֆրասիաբ Բադալբեկլին 1932 թվականին ընդունվել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայի դիրիժորական ֆակուլտետ ՛պրոֆեսիոնալ երաժշտական կրթություն ստանալու համար։

ԳրականությունԽմբագրել

«В связи с концертом Афрасияба» («Əfrasiyabın konserti münasibətilə») // «Коммунист» : газета. — 1933.
М. Ибрагимов. «Ценный подарок» // «Коммунист» : газета. — 1940.
А. Аббасов. «Опера в духе современности» («Müasir ruhlu operamız») // «Азербайджанская молодёжь» : газета. — 1970.
Й. Пашаева. «Афрасияб Бадалбейли и народная музыка» = «Əyrasiyab Bədəlbəyli və Azərbaycan xalq musiqisi». — Баку: «Нурлан», 2002.

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 International Music Score Library Project — 2006.
↑ Աֆրասիաբ Բադալբեկլի
↑ Աֆրասիաբ Բադալբեկլու արխիվային ֆոնդը
↑ Առաջին ադրբեջանական բալետի հեղինակը
↑ Կոմպոզիտորի կյանքը

Արտաքին հղումներԽմբագրել

https://www.webcitation.org/60w8j6ERe?url=http://www.biografija.ru/show_bio.aspx?ID=7109 Աֆրասիաբ Բադալբեկլի(չաշխատող հղում)

[_d442b0b73608cf06-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 International Music Score Library Project — 2006.

[2] Աֆրասիաբ Բադալբեկլի

[3] Աֆրասիաբ Բադալբեկլու արխիվային ֆոնդը

[4] Առաջին ադրբեջանական բալետի հեղինակը

[5] Կոմպոզիտորի կյանքը

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]