Ալեքսեյ Աֆանասև

; Алексей Фёдорович Афанасьев
	Ալեքսեյ Աֆանասև (հատված Կ. Կոստանդիի «Հիվանդ ընկերոջ մոտ» նկարից), 1884, Տրետյակովյան պատկերասրահ
Ծնվել է	նոյեմբերի 30 (դեկտեմբերի 12), 1850
Ծննդավայր	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	1920
Մահվան վայր	անհայտ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Գեղարվեստի կայսերական ակադեմիա
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ժանր	կենցաղանկար, ծաղրանկար
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Անդամակցություն	Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերություն
	Aleksey Afanas'ev Վիքիպահեստում

Ալեքսեյ Ֆյոդորովիչ Աֆանասև (ռուս.՝ Алексей Фёдорович Афанасьев, 30 նոյեմբերի (12 դեկտեմբերի), 1850, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն - 1920, ՌՍՖՍՀ), ռուս գեղանկարիչ-կենցաղանկարիչ, գծանկարիչ, ծաղրանկարիչ, նկարազարդող, Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերության անդամ^[2]^[3]։

Կենսագրություն խմբագրել

Ալեքսեյ Աֆանասևը ծնվել է 1850 թվականի նոյեմբերի 30-ին (դեկտեմբերի 12-ին) Սանկտ Պետերբուրգ՝ պալատական ծառայողի ընտանիքում^[3]։ 1872 թվականին որպես ազատ ունկնդիր ընդունվել է Գեղարվեստի կայսերական ակադեմիա։ 1877 թվականին ստացել է Ակադեմիայի արծաթե խրախուսական մեդալ^[4] բնօրինակից կատարված նկարի համար։

1887-1905 թվականներին դասավանդել է Գեղարվեստը խրախուսող կայսերական ընկերության նկարչության դպրոցում։ 1905 թվականին գեղանկարչության ակադեմիկոս Կոնստանտին Սավիցկու մահից հետո Ալեքսեյ Աֆանասևը նշանակվել է Պենզայի նահանգապետ Ն. Սելիվյորստովի անվան գեղարվեստի դպրոցի (1955 թվականից կրում է Կ. Սավիցկու անունը) տնօրեն։ 1909 թվականին հրաժարվել է պաշտոնից և վերադարձել Սանկտ Պետերբուրգ, որտեղ դասավանդել է Գեղարվեստը խրախուսող կայսերական ընկերությունում^[3]։ 1889 թվականից մասնակցել է ցուցահանդեսների, իսկ 1918 թվականից Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերության անդամ է^[2]։

1912 թվականից համագործակցել է հումորային ու սատիրիկ բնույթի հրատարակությունների հետ։ Նրա բազմաթիվ աշխատանքներ տպագրվել են «Шут», «Всемирная иллюстрация», «Լուկոմորե» (ռուս.՝ «Лукоморье»), «Осколки», «Հյուսիս» (ռուս.՝ «Север») ամսագրերում։ Նկարազարդել է Ալեքսանդր Պուշկինի «Սալթան թագավորի հեքիաթը» (ռուս.՝ «О царе Салтане»), «Հեքիաթ ձկնորսի և ձկան մասին» (ռուս.՝ «О рыбаке и рыбке») ստեղծագործությունները, ինչպես նաև Ալեքսեյ Տոլստոյի հեքիաթները^[3]։

Ալեքսեյ Աֆանասևի ամենահայտնի աշխատանքը Պյոտր Երշովի «Սապատավոր ձիուկը» (ռուս.՝ «Конёк-Горбунок») հեքիաթի պատկերազարդումն է։ Հեքիաթը տպագրվել է «Шут» անսագրում 1897-1898 թվականներին։ Ալեքսեյ Աֆանասևի նկարազարդումներով հեքիաթը բացիկներով հրատարակվել է «Ришар» հրատարակչության կողմից։ «Ձկնորսի կինը» նկարը, որն արված էր Ալեքսանդր Պուշկինի «Ոսկե ձկնիկը» (ռուս.՝ «Сказке о рыбаке и золотой рыбке») հեքիաթի մոտիվներով, տպագրվել է բացիկի վրա Կարմիր խաչի գթության քույրերի Եվգենևյան միության կողմից (№ 27)։

Ալեքսեյ Աֆանասևի աշխատանքները Քրիստոսի Հարության տաճարում խմբագրել

Վիկտոր Վասնեցովի, Միխայիլ Նեստերովի, Անդրեյ Ռյաբուշկինի, Նիկոլայ Խառլամովի և այլ գեղանկարիչների հետ համատեղ Ալեքսեյ Աֆանասևը մասնակցել է Քրիստոսի Հարության տաճարի գեղարվեստական ձևավորմանը^[5]։

1894-1897 թվականներին Ալեքսեյ Աֆանասևի էսքիզներով պատրաստվել են տաճարի կոքոշնիկի արտաքին կողմի չորս խճանկարները՝ «Պողոս առաքյալ», «Սերովբե», «Սուրբ Ղուկաս առաքյալ» և «Յակոբ, Եվֆիմոս և Եվստաֆոս սրբերը»^[6], ինչպես նաև ութ խճանկարներ տաճարի ներսում՝ գմբեթի հյուսիսարևմտյան («Սրբեր Մովսես Մուրինը և Մակար Եգիպտացին», «Նահատակներ Ավերկիոսը և Պորփյուրը», «Առաքյալներ Նիկանորն ու Ֆլեգոնը», «Սրբեր Անդրոնիկոսը և Ապոլոսը») հյուսիսարևելյան «Սուրբ նահատակներ Վառլաաը Խուտինսկին և Ալեքսանդր Սվիրսկին», «Նահատակներ Լուկիանն ու Ագաֆոդորը», «Առաքյալներ Ռոդիոնն ու Ուրբանը», «Առաքյալներ Հովհաննես Աստվածաբանն ու Հակոբոս Զեբեդյանը») սյուների վրա^[7]^[8]։

Պատկերասրահ խմբագրել

«Պետրոս I Մեծ» (Պետրոս Մեծը Լախտայի մոտ փրկում է խեղդվող զինվորներին), (1914), կտավ, յուղաներկ - Ռուսական պետական թանգարան
«Տոնական հանգիստ» (Թռչուններ սիրողը), (1915), Յուղաներկ տախտակի վրա — մասնավոր հավաքածու
«Սրբապատկերի ցուցադրում», (ատեղծվել է նախքան 1917 թվականը) — մասնավոր հավաքածու

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Ա. Սուվորինի «Весь Петроград на 1917 год» տեղեկագրքի տվյալներով՝ Հոկտեմբերյան դեպքերի սկզբին Ալեքսեյ Աֆանասևը բնակվել է Պետրոգրադում (Суворин А. С. Художники // 1917. Весь Петроград на 1917 год. Адресная книга / ред. А. П. Шашковский.. — 24-й г. изд.. — Петроград.: Т-во А. С. Суворина «Новое время», 1917. — 930 с. — ISBN 1917 1010
↑ ^2,0 ^2,1 Рогинская Ф. Г. Список членов Товарищества передвижных художественных выставок // Товарищество передвижных художественных выставок. — М.: Искусство1, 1989. — 429 с. — 30 000 экз. — ISBN 5-87685-054-3
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Афанасьев Алексей Фёдорович (30.11.1850, СПб. – 1920) // Пензенская энциклопедия / Гл. ред. К. Д. Вишневский.. — Пенза: Министерство культуры Пензенской области, 2001. — 759 с. — 5000 экз. — ISBN 5-85270-234-X
↑ Кондаков С. Н. АФАНАСЬЕВЪ, Алексѣй Федоровичъ // Список русских художников к юбилейному справочнику Императорской Академии Художеств = Списокъ русскихъ художниковъ къ юбилейному справочнику Императорской Академіи Художествъ. — СПб.: Товарищество Р. Голике и А. Вильборг., 1914. — Т. II. — С. 10. — 454 с.
↑ В. А. Фролов От мозаик Исаакиевского собора – до «муссии» храма Воскресения Христова(ռուս.) // Материалы научно-практической конференции «Роль и значение возрожденных культовых памятников в жизни современного общества» / Кафедра Исаакиевского собора. — Санкт-Петербург: Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор», 2007. — № 3. Архивировано из первоисточника 28 հունվարի 2017.
↑ «Афанасьев Алексей Федорович (1850 - ?)». Спас на крови (Храм Воскресения Христова) (ռուսերեն). Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.
↑ «Мозаики северо-восточного подкупольного пилона». Спас на крови (Храм Воскресения Христова) (ռուսերեն). Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.
↑ «Мозаики северо-западного подкупольного пилона». Спас на крови (Храм Воскресения Христова) (ռուսերեն). Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.

Գրականություն խմբագրել

Романов Г. Б. Товарищество передвижных художественных выставок 1871-1923. Энциклопедия. — Санкт-Петербург Оркестр. — СПб.: Санкт-Петербург оркестр, 2003. — С. 591. — 736 с. — 500 экз. — ISBN 5-87685-054-3
Белицкий Я. М., Глезер Г. Н. Рассказы об открытках. — М.: Радио и связь, 1986. — С. 33. — 144 с. — 100 000 экз.
Нащокина М. В. Художественная открытка русского модерна. — М.: «Жираф», 2004. — С. 419. — 490 с. — (Русский модерн). — 2000 экз. — ISBN 5-89832-037-7
Бурцев А. Е. Мой журнал для немногих. Выпуск №9, 1914 год. Алексей Федорович Афанасьев и его художественное творчество. — Санкт-Петербург: Издатель А. Е. Бурцев, Типография А. К. Вейерман, 1914. — (Из собрания Александра Евгеньевича Бурцева. Мой журнал для немногих). — 120 экз.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

«Художественные открытки с репродукциями А. Ф. Афанасьева» (ռուսերեն). Клуб «Филокартист». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսեյ Աֆանասև» հոդվածին։

[1] Ա. Սուվորինի «Весь Петроград на 1917 год» տեղեկագրքի տվյալներով՝ Հոկտեմբերյան դեպքերի սկզբին Ալեքսեյ Աֆանասևը բնակվել է Պետրոգրադում (Суворин А. С. Художники // 1917. Весь Петроград на 1917 год. Адресная книга / ред. А. П. Шашковский.. — 24-й г. изд.. — Петроград.: Т-во А. С. Суворина «Новое время», 1917. — 930 с. — ISBN 1917 1010

[рогинская-2] 2,0 ^2,1 Рогинская Ф. Г. Список членов Товарищества передвижных художественных выставок // Товарищество передвижных художественных выставок. — М.: Искусство1, 1989. — 429 с. — 30 000 экз. — ISBN 5-87685-054-3

[ПЭ-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Афанасьев Алексей Фёдорович (30.11.1850, СПб. – 1920) // Пензенская энциклопедия / Гл. ред. К. Д. Вишневский.. — Пенза: Министерство культуры Пензенской области, 2001. — 759 с. — 5000 экз. — ISBN 5-85270-234-X

[Кондаков-4] Кондаков С. Н. АФАНАСЬЕВЪ, Алексѣй Федоровичъ // Список русских художников к юбилейному справочнику Императорской Академии Художеств = Списокъ русскихъ художниковъ къ юбилейному справочнику Императорской Академіи Художествъ. — СПб.: Товарищество Р. Голике и А. Вильборг., 1914. — Т. II. — С. 10. — 454 с.

[ИС-5] В. А. Фролов От мозаик Исаакиевского собора – до «муссии» храма Воскресения Христова(ռուս.) // Материалы научно-практической конференции «Роль и значение возрожденных культовых памятников в жизни современного общества» / Кафедра Исаакиевского собора. — Санкт-Петербург: Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор», 2007. — № 3. Архивировано из первоисточника 28 հունվարի 2017.

[ИС1-6] «Афанасьев Алексей Федорович (1850 - ?)». Спас на крови (Храм Воскресения Христова) (ռուսերեն). Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.

[ИС2-7] «Мозаики северо-восточного подкупольного пилона». Спас на крови (Храм Воскресения Христова) (ռուսերեն). Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.

[ИС3-8] «Мозаики северо-западного подкупольного пилона». Спас на крови (Храм Воскресения Христова) (ռուսերեն). Государственный музей-памятник «Исаакиевский собор». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]