Արփիկ Վարդապետյան

հայ թարգմանչուհի

Արփիկ Ղուկասի Վարդապետյան (նոյեմբերի 12, 1912(1912-11-12), Նինոծմինդա, Ախալքալաքի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 27, 1994(1994-11-27)[1], Երևան, Հայաստան), հայ թարգմանչուհի, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1958 թվականից, ԽՄԿԿ անդամ 1945 թվականից։

Արփիկ Վարդապետյան
Ծնվել էնոյեմբերի 12, 1912(1912-11-12)
ԾննդավայրՆինոծմինդա, Ախալքալաքի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էնոյեմբերի 27, 1994(1994-11-27)[1] (82 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրևան, Հայաստան
Մասնագիտությունթարգմանիչ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
ԿրթությունԵրևանի պետական համալսարան (1941)
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
Արփիկ Վարդապետյան Վիքիդարանում

Կենսագրություն խմբագրել

Արփիկ Վարդապետյանը ծնվել է 1912 թվականի նոյեմբերի 12-ին, Բոգդանովկա (այժմ՝ Վրաստան) գյուղում։ Նրա մայրը՝ Հեղինեն, Վահան Տերյանի կրտսեր քույրն էր։ 1919-1922 թվականներին սովորել է Ախալքալաքում, ապա Ալեքսանդրապոլի (այժմ՝ Գյումրի) ամերիկյան որբանոցի դպրոցում։ 1925 թվականին աշխատել է Ախալքալաքի «Ռանչպար» թերթի խմբագրությունում։ Միջնակարգ կրթությունն ավարտել է Դոնի Ռոստովի Խորհրդային Հայաստանի անվան դպրոցում։ 1928-1934 թվականներին աշխատել է Ախալքալաքի պետական ու կուսակցական հիմնարկներում։ Եղել է ժողկրթբաժնի քարտուղար, գյուղատնտեսական և անտառային արդյունաբերության բանվորների արհմիության գավառային կոմիտեի նախագահ, ԼԿԵՄ գավառային կոմիտեի և կուսակցության շրջկոմի հաշվառման-վիճակագրական և ինֆորմացիոն բաժնի վարիչ։ 1941 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի արևմտաեվրոպական գրականության և լեզվի բաժինը։ 1942 թվականին աշխատել է Հայպետհրատում։ 1944-1945 թվականներին սովորել է Երևանի պետական համալսարանի ասպիրանտուրայում, այնուհետև վերսկսել է աշխատել Հայպետհրատում նախ որպես ռուսերեն հրատարակվող գրականության խմբագրության վարիչ, գրական աշխատող, հայ գեղարվեստական գրականության խմբագրության խմբագիր, 1958-1969 թվականներին՝ թարգմանական գրականության խմբագրության վարիչ[2]։ 1969 թվականից անցել է կենսաթոշակի[3]։

Թարգմանություններ (ռուսերենից) խմբագրել

  Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • 1941 թվականի հերոսները, Երևան, Հայետհրատ, 1942, 17 էջ։
  • Սովորիր ամեն ինչ ինքդ շինել (պատանիների համար), Երևան, Հայետհրատ, 1943, 34 էջ։
  • Պատմվածքներ քո ընկերների մասին, Երևան, Հայետհրատ, 1943, 73 էջ։
  • Սիմոնով Կ., Ութերորդ վիրավորումը, Երևան, Հայետհրատ, 1943, 20 էջ։
  • Բականով Ն., Պատրաստվեցեք մարտիկներ դառնալ, Երևան, Հայետհրատ, 1943, 119 էջ։
  • Զարեչնայա Ս., Արծվիկ, Երևան, Հայետհրատ, 1944, 207 էջ։
  • Սեփական ձեռքով (պիոների և դպրոցական տնային աշխատանքները), Երևան, Հայետհրատ, 1945, 117 էջ։
  • Մեզենցև Վ. Ա., Քամի, Երևան, Հայետհրատ, 1948, 87 էջ։
  • Պոլակ Ի. Ֆ., Ժամանակ և օրացույց, Երևան, Հայետհրատ, 1948, 51 էջ։
  • Գոնչար Ա., Դրոշակակիրները, Երևան, Հայետհրատ, 1950, 585 էջ։
  • Ֆեոդորով Ա. Ֆ., Ընդհատակյա մարզկոմը գործում է, Երևան, Հայետհրատ, 1951, 584 էջ։
  • Գայդար Ա., Թող լուսավորի, Երևան, Հայետհրատ, 1951, 25 էջ։
  • Գոնչարով Ի. Ա., Զառիթափ, Երևան, Հայետհրատ, 1953, 813 էջ։
  • Չեխով Ա. Պ., Ընտիր երկեր, 3 հատորով, հատոր 1-ին (այս հատորի «Խմբերգչուհին», «Առաջին կարգի ուղևորը» պատմվածքները թարգմանել է Ա. Վարդապետյանը), Երևան, Հայետհրատ, 1953, 596 էջ։
  • Չեխով Ա. Պ, Ընտիր երկեր, 3 հատորով, հատոր 2-րդ (այս հատորի «Գողերը», «Կինը», «Մուժիկները», «Մի դեպք պրակտիկյից» պատմվածքնները թարգմանել է Ա. Վարդապետյանը), Երևան, Հայետհրատ, 1954, 513 էջ։
  • Մամին-Սիբիրյակ Դ. Ն., Պրիվալովների միլիոնները, Երևան, Հայետհրատ, 1955, 566 էջ։
  • Տագոր Ռաբինդրանաթ, Գորա (վեպ), Երևան, Հայետհրատ, 1959, 600 էջ։
  • Կուպրին Ա., Մենամարտ, Ե., Հայպետհրատ, 1960, 456 էջ։
  • Չեխով Ա. Պ., Ընտիր երկեր 5 հատորով, հ. 1 (այս հատորի «Ավելորդ մարդիկ», «Խմբերգչուհին», «Ամուսին», «Դժբախտություն», «Առաջին կարգի ուղևորը», «Տաղանդը», «Առաջին սիրեկանը» և «Դատարկ դեպք» պատմվածքները թարգմանել է Ա. Վարդապետյանը), Ե., Հայպետհրատ, 1960, 459 էջ։
  • Կախխար Աբդուլլա, Պստլիկ թռչնակը, Ե., Հայպետհրատ, 1961, 258 էջ։
  • Չեխով Ա Պ., Ընտիր երկեր 5 հատորով, հ. 2 (այս հատորի «Արվեստի ստեղծագործություն», «Վերոչկան», «Նամակը», «Վոլոդյան», «Հին տունը», «Տղաները» պատմվածքները թարգնանել է Ա. Վարդապետյանը), Ե., Հայպետհրատ, 1961, 565 էջ։
  • Չեխով Ա. Պ., Ընտիր երկեր 5 հատորով, հ 3 (այս հատորի «Կոշկակարն ու սատանան»,«Գողերը», «Գուսևը», «Թռի-վռին», «Ուսանողը» պատմվածքները թարգմանել է Ա. Վարդապետյանը), Ե., 1961, 556 էջ։
  • Չեխով Ա. Պ., Ընտիր երկեր 5 հատորով, հ. 4 (այս հատորի «Կինը», «Աննան վզից կախ», «Մուժիկները», «Մի դեպք պրակտիկայից» պատմվածքները թարգմանել է Ա. Վարդապետյանը), Ե., Հայպետհրատ, 1962։
  • Գոնչարով Ի. Ա., Սովորական պատմություն, Ե., Հայպետհրատ, 1963, 400 էջ։
  • Ղազախական պատմվածքներ (գրքի մեջ մտնող պատմվածքների մի մասը թարգմանել է Ա. Վարդապետյանը), Ե., Հայպետհրատ, 1964։
  • Դոստոևսկի Ֆ. Մ., Ապուշը, Ե., «Հայաստան», 1965, 851 էջ։
  • Սիմենոն Ժորժ, Մաժեստիկ հյուրանոցի նկուղներում, Ե., «Հայաստան», 1968, 356 էջ։
  • Սիմոնով Կ., Ողջերն ու մեռածները, Ե., «Հայաստան», 1970։
  • Տերյան Վահան, Նամակներ, Ե., «Հայաստան», 1972, 245 էջ։
  • Սիմոնով Կ., Զինվոր չեն ծնվում, Ե., «Հայաստան», 1975, 759 էջ։
  • Ուպիտ Անդրեյ, Նովելներ (գրքի մեջ մտնող «Սառնամանիքին», «Ռոմանտիկը», «Մատանուց ընկած մարգարիտը» նովելները և գրքի վերջաբանը՝ «Անդրեյ Ուպիտի ստեղծագործական ուղին», թարգմանել է Ա. Վարդապետյանը), Ե., «Սովետական գրող», 1977, 236 էջ։
  • Սիմոնով Կ., Վերջին ամառը (վեպ), Ե., «Սովետական գրող», 1979, 672 էջ։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 ԱՐՓԻԿ ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ
  2. Կոհա առցանց քարտարան, Վարդապետյան, Արփիկ Ղուկասի
  3. Գրական տեղեկատու, Երևան, Սովետական գրող, 1981, 544 էջ, էջեր 439-442։
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արփիկ Վարդապետյան» հոդվածին։