Արմեն Պետրոսյան (բանասեր)

Արմեն Պետրոսյան
Ծնվել է	ապրիլի 30, 1948 (75 տարեկան); Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանասեր
Հաստատություն(ներ)	Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան

Արմեն Եղիշեի Պետրոսյան (ապրիլի 30, 1948(1948-04-30), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ բանասեր, հայագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր (2000), ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գլխավոր գիտաշխատող (2017)։ Գրականագետ Եղիշե Պետրոսյանի որդին^[1] և դերասան Վարդան Պետրոսյանի եղբայրը։

Կենսագրություն խմբագրել

1966 թվականին ավարտել է Երևանի թիվ 19 միջնակարգ դպրոցը։ Սովորել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկայի և կենսաբանության ֆակուլտետներում (1977), ծառայել Խորհրդային բանակում։ Աշխատել է ՀՀ ԳԱԱ մանրեաբանության և ԳՆ հողագիտության և ագրոքիմիքիայի ինստիտուտներում, Հայկական հանրագիտարանի խմբագրությունում (1979-1987) և Երևանի Էրեբունի թանգարանում։ Հայագիտությամբ սկսել է զբաղվել 1983-ից։ 1988 թվականից աշխատում է ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում։ 2006 թվականից՝ «Արամազդ. Մերձավորարևելյան ուսումնասիրությունների հայկական հանդեսի» (անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն) խմբագրի տեղակալ։ Աշխատել է նաև Մատենադարանում և դասախոսել Երևանի պետական համալսարանում։

Գործունություն խմբագրել

Ունի ավելի քան 300 տպագրված աշխատանք, հիմնականում հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն, տպագրված Հայաստանում, Եվրոպայում և Ամերիկայում, մեծագույն մասով գիտական հոդվածներ և գրքեր, բայց նաև էսսեներ, գիտամասսայական, երգիծական և այլ հրապարակումներ։ Խմբագրել է մի շարք գիտական ժողովածուներ։ 2006 թվականին Արամ Քոսյանի և Երվանդ Գրեկյանի հետ հիմնադրել է Aramazd: Armenian Journal of Near Eastern Studies գիտական հանդեսը^[2]։ Աշխատանքների նշանակալի մասը նվիրված է հայոց և հարևան հին ժողովուրդների առասպելների, կրոնների և էպոսների ուսումնասիրությանը և հայոց ազգածագման ու Հայաստանի հնագույն պատմության հարցերին։ Ցույց է տվել հայոց հին առասպելներում, նախաքրիստոնեական կրոնում և էպոսում բնիկ՝ հնդեվրոպական ժառանգության էական ներկայությունը, ապա և հին մերձարևելյան տարրերը։ Առանձին ուսումնասիրել է հայ-հնդկական, հայ-հունական, հայ-հռոմեական, հայ-կովկասյան առասպելաբանական կապերը։ Մի շարք աշխատանքներում քննել է հայ ժողովրդի կազմավորման, նախապատմության, Հայասայի և Ուրարտուի էթնիկական կազմի, իշխող արքայատոհմերի ծագման հարցերը և տեղական դիցարանները։ Ներկայացրել է հայոց ազգածագման գիտական վարկածների քննական տեսությունը։ 1984-ից հրատարակված մի շարք աշխատանքներում առաջ է քաշել և զարգացրել հայոց ազգածագման էթիունյան վարկածը^[3]։

Հրապարակումներ խմբագրել

Երկեր

Արամի առասպելը հնդեվրոպական առասպելաբանության համատեքստում և հայոց ազգածագման խնդիրը. Երևան, Վան Արյան, 1997։
Հայկական էպոսի հնագույն ակունքները. Երևան, Վան Արյան, 1997։
The Indo-European and Ancient Near Eastern Sources of the Armenian Epic. Journal of Indo-European Studies Monograph No 42. Washington DC, Institute for the Study of Man, 2002.
Армянский эпос и мифология. Ереван, авторское издание, 2002:
Արամազդ. պաշտամունք, կերպար, նախատիպեր. Երևան, Վան Արյան,2006։
Հայոց ազգածագման հարցեր. Երևան, Նորավանք, 2006։
Арменоведческие исследования. Ереван, Антарес, 2014.
Պետրոսյան Ա. Հայը և աշխարհը. Երևան, Անտարես, 2015։
Problems of Armenian Prehistory. Myth, Language, History. Yerevan, “Gitutyun”, 2015.
Հայ ժողովրդի ծագման խնդիրը. Երևան, Անտարես, 2017։
Բիայնիլի-Ուրարտու. աստվածներ, տաճարներ, պաշտամունք. Երևան 2018, ՀԱԻ հրատարակչություն, 208 էջ (համահեղինակներ՝ Ե. Գրեկյան, Մ. Բադալյան, Ն. Տիրացյան)։
Проблема происхождения армянского народа. Raleigh, North Carolina, Open Science Publishing, 2018.
The problem of Armenian origins.Myth, history, hypotheses, Journal of Indo-European studies monograph 66, Institute for the Study of Man, Washington DC, 2019.
Առասպել և ժամանակակից իրականություն. Երևան, 2019, ՀԱԻ հրատարակչություն։
Հայկական էպոսի հնագույն ակունքները 2, Երևան, ՀԱԻ հրատ․, 2020։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ «Պատմաբանասիրական Հանդես, 2023, 1, 287-292 էջ» (PDF). www.academhistory.am. 2023. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
↑ «Ինչպես ունենալ միջազգային մակարդակով մրցունակ հայագիտություն. գիտնականի առաջարկները». archive3.ankakh.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
↑ admin (2013 թ․ սեպտեմբերի 18). «'«Հարցազրույց Հայաստանի հետ»։ Արմեն Պետրոսյան. Կայացած ազգն իր պատմությունից չի վախենում ' | iLur - ի լուր աշխարհի». - ի լուր աշխարհի. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Հայ գրատպություն և գրքարվեստ» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[1] «Պատմաբանասիրական Հանդես, 2023, 1, 287-292 էջ» (PDF). www.academhistory.am. 2023. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.

[2] «Ինչպես ունենալ միջազգային մակարդակով մրցունակ հայագիտություն. գիտնականի առաջարկները». archive3.ankakh.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.

[3] (2013 թ․ սեպտեմբերի 18). «'«Հարցազրույց Հայաստանի հետ»։ Արմեն Պետրոսյան. Կայացած ազգն իր պատմությունից չի վախենում ' | iLur - ի լուր աշխարհի». - ի լուր աշխարհի. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.

[1]

[2]

[3]

Արմեն Պետրոսյան
Ծնվել է	ապրիլի 30, 1948(1948-04-30) (75 տարեկան) Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանասեր
Հաստատություն(ներ)	Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան