Վարդան Պետրոսյան

հայ դերասան
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Պետրոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Վարդան Եղիշեի Պետրոսյան (փետրվարի 27, 1959(1959-02-27), Երևան, Հայկական ԽՍՀ), հայ դերասան, սցենարիստ, կատակերգու[1]։ Բնակվում է Փարիզում ու Երևանում և ունի Հայաստանի ու Ֆրանսիայի քաղաքացիություն[2]։ Հայտնի ժամանակակից հայ դերասաններից մեկն է[3], որ իր ներկայացումներում անդրադառնում է այնպիսի խնդիրների, ինչպիսիք են Հայոց ցեղասպանությունը, Հայաստանի քաղաքականությունը և արտաքին քաղաքական հարցերը[4]։

Վարդան Պետրոսյան
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 27, 1959(1959-02-27) (65 տարեկան)
ԾննդավայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ
Քաղաքացիություն{{{2}}} Ֆրանսիա
{{{2}}} Հայաստան
Ազգությունհայ
Կրոնքրիստոնեություն
Մասնագիտությունկինոյի և թատրոնի դերասան,
սցենարիստ, ծաղրերգու
 Vardan Petrosyan Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Վարդան Պետրոսյանը ծնվել է 1959 թվականի փետրվարի 27-ին Երևանում, գիտնականի ընտանիքում։ Մանկությունն անցել է Երևանի կենտրոնում՝ Խանջյան փողոցում գտնվող հայրական բնակարանում։ Սովորել է Փանոս Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստական ուսումնարանում, ապա Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի դիզայնի բաժնում։ Երկու տարի Խորհրդային բանակում ծառայելուց հետո վերադարձել է Երևան 1985 թվականին։

1988 թվականին Վահրամ Սահակյանի հետ ստեղծել է Երիտասարդ ոզնիներ թատերախումբը, որը, հետագայում վերանվանվելով «Ոզնիներ», եղել է առաջին հայկական ոչ պետական երիտասարդական թատրոնը։

1988 թվականից մինչև 1992 թվականը, երբ ընթանում էր Ղարաբաղյան շարժումը, Վարդան Պետրոսյանը գրել և բեմադրել է քաղաքական հարցերի անդրադարձող մի քանի ներկայացումներ։ Հայաստանում տիրող տնտեսական ծանր պայմանների պատճառով Վարդան Պետրոսյանը 1992 թվականին տեղափոխվել է Փարիզ։ Մինչև 1997 թվականը նա նկարահանվել է կարճամետրաժ ու լիամետրաժ ֆիլմերում։ Մասնակցել է ֆրանսիական մի շարք ներկայացումների (ռեժիսոր՝ Ռոբեր Օսեյն)[4]։ 1996-1997 թվականներին Վարդան Պետրոսյանը նորից սկսել է հանդես գալ «Ոզնիներ» թատերախմբի հետ։ 1997-2000 թվականներին ներկայացրել է մի շարք դուետներ, այդ թվում՝ «Հայ եմ ես, հայ ես դու» (Չուկոյի հետ, Լոս Անջելես, 1997), «Մեր մանկության մանգոն» (Արամոյի հետ, Երևան, 1998), «Ծերունին և սովը» (Խորեն Աբրահամյանի հետ, Երևան, 1999)[4]։

2000 թվականից Վարդան Պետրոսյանն սկսել է բեմադրել հիմնականում հեղինակային ներկայացումներ՝ նվիրված քաղաքական ու հասարակական տարբեր հարցերի։ Հայաստանից բացի նա իր ներկայացումներով հանդես է գալիս Հայկական Սփյուռքում՝ Միացյալ Նահանգներում, Ֆրանսիայում, Կանադայում, Լիբանանում, Իրանում, Սիրիայում, Ռուսաստանում և այլուր[4]։

2012 թվականին Երևանում ներկայացրել է իր նոր՝ «Պարոնայք 50-50» համերգային ծրագիրը, որի ներկայացումները անցել են հուլիսի 23-ից մինչև դեկտեմբերի 19-ը Պարոնյանի անվան թատրոնում[5]։

2013 թվականի հոկտեմբերի 20-ին Եղվարդ-Երևան ավտոճանապարհին երթևեկելիս Վարդան Պետրոսյանը տրանսպորտային վթարի է ենթարկվել՝ հարվածելով մեկ այլ մեքենայի, որի ուղևորներից երկուսը մահացել են, իսկ չորս անձ ստացել է մարմնական վնասվածքներ[6]։ Ինքը՝ Վարդան Պետրոսյանը, ծանր վնասվածքներ է ստացել և մի քանի անգամ վիրահատվել։ Նոյեմբերի 8-ին կալանավորվել է մահացու ելքով երթևեկության կանոնների խախտման մեղադրանքով[7]։ Վարդան Պետրոսյանին մեղադրանք է առաջադրվել Քրեական օրենսգրքի 242-րդ հոդվածի 3-րդ մասով՝ ճանապարհային երթևեկության կամ տրանսպորտային միջոցների շահագործման կանոնները խախտելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է երկու կամ ավելի մարդու մահ[8]։ Դատարանը մերժել է նրան գրավով ազատելու դիմումը, չնայած այն ստորագրել էր 11,000 մարդ[9][10]։ Վարդան Պետրոսյանն իրեն մեղավոր չի ճանաչել 2015 թվականի հունվարի 26-ին։ Նույն թվականի հունվարի 29-ին նա դատապարտվել է հինգ տարվա ազատազրկման Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի կողմից[11][12]։ 2015 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Վարդան Պետրոսյանը տեղափոխվել է բաց բանտ[13][14]։ 2017 թվականի մարտին նա ժամկետից շուտ ազատվել է բանտից[15], ինչից հետո մեկնել է Ֆրանսիա։ 2018 թվականին նա բեմադրել է «Իմ կիսատ թողած երգը» ներկայացում, որ նվիրված է բանտում անցկացրած տարիներին[16]։

Աշխատանքները

խմբագրել
 
Երևանի Կամերային թատրոնում՝ ներկայացման ժամանակ

Ֆիլմադարան

խմբագրել
  • 1974 – Односельчане
  • 1978 – Օգոստոս
  • 1987 – Գործողություն
  • 1987 – Трое из нас
  • 1991 – Глас вопиющий
  • 1992 – Առաջին Անգամ Հայաստանում (Վահրամ Սահակյանի հետ)
  • 1992 – Ամենավերջին տանգոն Փարիզում (Վահրամ Սահակյանի հետ)[17]
  • 1993 – Ամեն ձև
  • 1995 – Օդում, ջրում և ցամաքում (Վահրամ Սահակյանի հետ)
  • 1998 – Ամենավերջին տանգոն Փարիզում-2 (Վահրամ Սահակյանի հետ)
  • 1999 – Մեր Վերջը (Վահրամ Սահակյանի հետ)
  • 2009 – Ցմահ բանտարկյալներ

Համերգային տեսաերիզներ

խմբագրել
  • 1991 – Ձայն անապատում
  • 1999 – Մեր վերջը
  • 2001 – Խաղում ենք 1700[18]
  • 2003 – Բենեֆիս
  • 2004 – Կրակի մեջ
  • 2006 – Վերելք
  • 2008 – Ինչ անել
  • 2008 – Սեր և ատելություն[19]
  • 2010 – Ճակատագրի կատակները
  • 2011 – Սեռասարսափ[20]
  • 2012 – Պարոնայք 50-50
  • 2013 – Ամեն 2շաբթի

Թատերական ներկայացումներ

խմբագրել
  • 1981-1985 – «Ոզնիներ» – Հեռուստատեսային կատակներ
  • 1987-1989 – Ջութակ և խարթոց
  • 1989 – Նույն ինքը Պեպոն
  • 1990 – «Ոզնիներ» – Մի անգամ Հայաստանում
  • 1990 – Տարեմուտի արկածներ
  • 1991 – Բրավո, բրավո, բրավո
  • 1996 – Վարդան Պետրոսյան և Ոզնիներ. Ծիծաղի երեկոներ
  • 1997 – Վարդան և Չիկո։ I am an Armenian, You are an Armenian
  • 1997 – Մեր քերին ձեր բակում
  • 1997 – Կես լուրջ ու կես կատակ
  • 1998 – Մեր մանկության ՄԱՆԳՈ-ն
  • 1999 – Ծերունին և ծովը
  • 2000 – 1000 ու մի ելք
  • 2002 – Between two mountains
  • 2003 – Entre L'Orient et L'Occident
  • 2004 – Ցմահ բանտարկյալներ
  • 2006 – Վարդան Պետրոսյան և ընկերներ. Շնորհավոր Նոր Տարի
  • 2006 – Համլետ
  • 2007 – One Vartan Show
  • 2009 – Խոստովանություն թատրոնում
  • 2009 – Օրեր, գույներ, ճակատագրեր
  • 2010 – Encourters with art։ Vardan Petrosian
  • 2010 – Aznavour in Armenie
  • 2012 – Պարոնայք 50-50
  • 2013 – Ամեն 2շաբթի

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Vardan Petrosyan». ArmeniaNow. 2005 թ․ սեպտեմբերի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 2-ին.
  2. Հովհաննիսյան, Իրինա (14 նոյեմբերի, 2013). Վարդան Պետրոսյանի փաստաբանը դիմել է նրան ազատ արձակելու հարցով. Radio Free Europe/Radio Liberty Armenian Service. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 2-ին. «...Վարդան Պետրոսյանի Ֆրանսիայի քաղաքացի լինելը...»
  3. ՎԱՐԴԱՆ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ. «Բոլոր տիպի վերելքները սկսվում են հոգու մաքրությունից». Orer. Prague, Czech Republic. 13 մարտի, 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2 փետրվարի, 2014-ին. «...իր ստեղծագործական կյանքում հասցրել է կյանքի կոչել մեր ժամանակների ամենատաղանդավոր հայ արվեստագետներից մեկը` Վարդան Պետրոսյանը։»
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 «Վարդան Պետրոսյան [Vardan Petrosyan]». ZARK Foundation.
  5. PanArmenian.net --> Վարդան Պետրոսյան։ Ես դերասան չեմ
  6. «Two Teenagers Killed In Vardan Petrosyan's Car Accident». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 28-ին.
  7. Թերթ․am Վարդան Պետրոսյանին կալանավորելու որոշում է կայացվել(չաշխատող հղում), 09.11.13
  8. «Armenian actor Vardan Petrosyan charged over fatal crash». 2013 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  9. Mejlumyan, Zaruhi (2013 թ․ նոյեմբերի 13). «11,000 Sign Petition to Revoke Detention of Vardan Petrosyan». Hetq. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 2-ին.
  10. Վարդան Պետրոսյանը կմնա կալանքի տակ. դատարանը մերժեց միջնորդությունը
  11. «Vardan Petrosyan Case: Armenian actor sentenced to jail in vehicular manslaughter trial». ArmeniaNow. 2015 թ․ հունվարի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 28-ին.
  12. «Armenian Court Sentences Vardan Petrosyan to Five Years». Hetq Online. 29 հունվարի, 2015.
  13. Վարդան Պետրոսյանի առաջին րոպեները ազատության մեջ
  14. «Վարդան Պետրոսյանն ազատության մեջ է». Ա1+. 2 սեպտեմբերի, 2015.
  15. «Վարդան Պետրոսյանն ազատ է արձակվել». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 28-ին.
  16. ««Իմ կիսատ թողած երգը»․ Վարդան Պետրոսյանի նոր ներկայացումը՝ Լիբանանում». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 28-ին.
  17. «Ամենավերջին տանգոն Փարիզում» ֆիլմը ՅուԹյուբ կայքում
  18. «Խաղում ենք 1700» ՅուԹյուբ կայքում
  19. «Սեր և ատելություն» ՅուԹյուբ կայքում
  20. «Սեռասարսափ»-ը ՅուԹյուբ կայքում

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարդան Պետրոսյան» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարդան Պետրոսյան» հոդվածին։