Վիքիպեդիա

Արթուր Էշ

Արթուր Ռոբերտ Էշ-կրտսեր (անգլ.՝ Arthur Robert Ashe, Jr.; հուլիսի 10, 1943(1943-07-10)[2][3][4][…], Ռիչմոնդ, ԱՄՆ[2] - փետրվարի 6, 1993(1993-02-06)[5][3][4][…], Նյու Յորք, ԱՄՆ[6]), ամերիկացի թենիսիստ։

Արթուր Էշ
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝արական[1]
Բնօրինակ անուն՝անգլ.՝ Arthur Ashe
Ազգություն՝աֆրոամերիկացի
Մասնագիտացում՝թենիսիստ, սպա և գրող
Երկիր՝ ԱՄՆ[1]
Ծննդյան ամսաթիվ՝հուլիսի 10, 1943(1943-07-10)[2][3][4][…]
Ծննդավայր՝Ռիչմոնդ, ԱՄՆ[2]
Մահվան ամսաթիվ՝փետրվարի 6, 1993(1993-02-06)[5][3][4][…] (49 տարեկան)
Մահվան վայր՝Նյու Յորք, ԱՄՆ[6]
Ակումբ՝United States Davis Cup team?[5] և UCLA Bruins men's tennis?
185 սանտիմետր
Քաշ՝73 կիլոգրամ
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Արթուր Ռոբերտ Էշը ծնվել և մեծացել է Վիրջինիա նահանգի Ռիչմոնդ քաղաքում։ Նա դարձել է սևամորթ առաջին թենիսիստը, որը զգալի հաջողությունների է հասել՝ հաղթելով Մեծ սաղավարտի 3-րդ մրցաշարում։ Կարիերան տևել է 1966-1980 թվականներին։ 1969 թվականին ճանաչվել Է ԱՄՆ-ի լավագույն մարզիկ։ 1979 թվականին ստիպված է եղել ավարտել կարիերան՝ սրտի նոպայի պատճառով։

Բացի թենիսից, նա քաղաքական ակտիվիստ էր, որը պայքարում էր ՀԱՀ-ում սևամորթ բնակչության իրավունքների համար։ Բողոքի ակցիաներ կազմակերպելով՝ մի քանի անգամ հայտնվել է ճաղերի ետևում[7]։

1983 թվականին սրտի վիրահատության ժամանակ արյան փոխներարկման ժամանակ վարակվել է ՁԻԱՀ-ի վիրուսով։ Սակայն այդ մասին իմացել է միայն մեկ այլ վիրահատության ժամանակ, որը նրան անցկացրել են 1988 թվականին՝ ուղեղում։ Կյանքի մնացած մասը նվիրված է ՁԻԱՀ-ի դեմ պայքարին, ստեղծել է ՄԻԱՎ-ի կանխարգելման հիմնադրամ[8]։

Մահացել էՆյու Յորքում 1993 թվականի փետրվարի 6–ին՝ շաբաթ օրը, թոքաբորբի հետևանքով, որի դեմ չկարողացավ հաղթահարել ՁԻԱՀ-ով թուլացած օրգանիզմը։ Թաղված է Ռիչմոնդում։

Արթուր Էշի պատվին անվանակոչվել է թենիսի մարզադաշտը, որը ԱՄՆ-ի բաց առաջնության կենտրոնական կորտն է։ Սա աշխարհի ամենատարողունակ թենիսի մարզադաշտն է (22547 հանդիսատես)[9]։

Էշը ուներ կին և մեկ որդեգրած երեխա՝ Կամերան։

Ձեռքբերումներ խմբագրել

Ընդհանուր հաղթել է 33 մրցաշար և Դևիսի գավաթ։

Մեծ սաղավարտի մրցաշարերի եզրափակիչները մենախաղում (7) խմբագրել

Հաղթանակներ(3) խմբագրել

№ Տարի Մրցաշար Ծածկույթ Եզրափակչի մրցակիցը Հաշիվ
1. 1968 US Open Խոտ  Թոմ Օկեր 14-12 5-7 6-3 3-6 6-3
2. 1970 Australian Open Խոտ  Դիկ Քիրլի 6-4 9-7 6-2
3. 1975 Ուիմբլդոնի մրցաշար Խոտ  Ջիմի Կոնորս 6-1 6-1 5-7 6-4

Պարտություններ(4) խմբագրել

№ Տարի Մրցաշար Ծածկույթ Եզրափակչի մրցակիցը Հաշիվ
1. 1966 Australian Championship Խոտ  Ռոի Էմերսոն 4-6 8-6 2-6 3-6
2. 1967 Australian Championship Խոտ  Ռոի Էմերսոն 4-6 1-6 4-6
3. 1971 Australian Open Խոտ  Քեն Ռոզուոլլ 1-6 5-7 3-6
4. 1972 US Open Խոտ  Իլիե Նաստասիե 6-3 3-6 7-6(1) 4-6 3-6

Մեծ սաղավարտի մենախաղի ելույթների ժամանակագրություն խմբագրել

Մրցաշար 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 19771 1978 1979 Career SR Career Win–Loss
Australian Open A A A A A A A F F A A W F A A A A A QF A SF A 1 / 6 25–5
French Open A A A A A A A A A A 4R QF QF A 4R 4R A 4R A 4R 3R 0 / 8 25–8
Wimbledon A A A A 3R 4R 4R A A SF SF 4R 3R A A 3R W 4R A 1R 1R 1 / 12 35–11
US Open 1R 2R 2R 2R 3R 4R SF 3R A W SF QF SF F 3R QF 4R 2R A 4R A 1 / 18 53–17
Win–Loss 0–1 1–1 1–1 1–1 4–2 6–2 8–2 7–2 4–1 11–1 13–3 15–3 15–4 6–1 5–2 9–3 10–1 7–3 3–1 10–4 2–2 N/A 138–41
SR 0 / 1 0 / 1 0 / 1 0 / 1 0 / 2 0 / 2 0 / 2 0 / 2 0 / 1 1 / 2 0 / 3 1 / 4 0 / 4 0 / 1 0 / 2 0 / 3 1 / 2 0 / 3 0 / 1 0 / 4 0 / 2 3 / 44 N/A

Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել

  • 1968 թվականին Մեծ սաղավարտի մրցաշարում հաղթելու համար Արթուր էշն ընդամենը 280 դոլար է ստացել[10]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 ATP վեբկայք
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Tingay L. 100 years of Wimbledon — London Borough of Enfield: Guinness Superlatives, 1977. — P. 193.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Encyclopædia Britannica
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Collins B. The Bud Collins History of Tennis: An Authoritative Encyclopedia and Record Book — 2 — NYC: New Chapter Press, 2010. — P. 544. — ISBN 978-0-942257-70-0
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 http://www.nytimes.com/1993/02/08/obituaries/arthur-ashe-tennis-star-is-dead-at-49.html?ref=arthurashe
  7. ↑ Артур Эш: право на жизнь(չաշխատող հղում)
  8. ↑ «Звезды не гаснут». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 14-ին.
  9. ↑ Ashe & Armstrong Stadiums Արխիվացված 2005-11-16 Wayback Machine
  10. ↑ Нищие чемпионы

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արթուր Էշ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արթուր_Էշ&oldid=9381233» էջից