Բրիտանական կայսրության շքանշանակիր Աստրա Դեզմոնդ (ապրիլի 10, 1893(1893-04-10)[1] - օգոստոսի 16, 1973(1973-08-16)[1]), 20-րդ դարասկզբի և դարակեսի բրիտանացի կոնտրալտո։

Աստրա Դեզմոնդ
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 10, 1893(1893-04-10)[1]
Մահացել էօգոստոսի 16, 1973(1973-08-16)[1] (80 տարեկան)
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունNotting Hill and Ealing High School?
Մասնագիտությունօպերային երգչուհի

Կենսագրություն խմբագրել

Վաղ կյանք խմբագրել

Գվենդոլին Մարի Թոմսոնը ծնվել է Անգլիայի Տորկի քաղաքում, ավստրալիական ծագմամբ ատամնաբույժ Ջորջ Թոմսոնի և Լոնդոնում ծնված ուսուցչուհի Վիվա Լուիզայի ընտանիքում։ Նախքան Դեզմոնդի ծնվելն ընտանիքն ապրել էր Ավստրալիայում, և նրա ավագ քույրեր Մեյբլն ու Կլոդը ծնվել էին Մելբուռնում։ Դեզմոնդի մանկության ընթացքում ընտանիքը տեղափոխվել է Վերին Նորվուդ, այնտեղից էլ՝ արևմտյան Քենսինգթոն։ Կրթությունն ստացել է Նոթթինգ Հիլլի ավագ դպրոցում ու Ուեստֆիլդ քոլեջում, ստացել բակալավրի աստիճան հին հունարենից ու լատիներենից[2]։ Երգեցողություն սովորել է Բլանշ Մարքեզիի (ինչպես իր գործընկեր Մյուրիել Բրանսկիլը) և Լուիզ Տրենտոնի մոտ, ապա նաև Բեռլինում՝ Էռնստ Գրիզբախի ու Կոնրադ Վ․ Բոսի մոտ[2]։

Երգչի կարիերա խմբագրել

Դեզմոնդի կարիերան հիմնականում համերգային ու մենահամերգային էր, բայց նա հանդես է եկել օպերաներում նույնպես։ 1916 թվականի «Carl Rosa Opera Company» ընկերության մի ակնարկում նա նկարագրվում է որպես խոստումնալից նոր երգչուհի[3]։ Լոնդոնի «Sadler's Wells» թատրոնում երգել է Դալիլա ու Կարմեն, իսկ Կովենտ գարդեն արքունական թատրոնում՝ Օրտրուդ ու Ֆրիկա[2]։

Նրա մենահամերգներն աչքի էին ընկնում Էդվարդ Գրիգի երգերով, որոնց մասին 1941 թվականին 25 էջանոց հոդված է գրել[4]։ Կատարել է նաև Գրիգի երգերի թարգմանություններ և այս բնագավառում իր աշխատանքի համար Նորվեգիայի կառավարության կողմից արժանացել է սուրբ Օլավի շքանշանին։ Յան Սիբելիուսի երգերի նրա կատարումները նույնպես հաջողություն են ունեցել[2]։

1938 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Դեզմոնդն այն սկզբնական 16 երգչուհիներից էր, որոնք ձայնագրվել են Ռալֆ Վոան Ուիլյամսի «Serenade to Music» ստեղծագործության մեջ, որը հետագայում մի քանի ընկերությունների կողմից վերաթողարկվել է խտասկավառակի տարբերակով[5]։ Ավելի վաղ՝ 1932 թվականին Ուիլյամսը նրան էր նվիրել իր «Magnificat» ստեղծագործությունը[6]։ Հետագայում նրա անունով վարդի մի տեսակ է անվանակոչվել[7][8]։

Իր համերգային երգացանկում Դեզմոնդն ունեցել է այնպիսի կատարումներ, ինչպիսիք են՝ սըր Էդուարդ Էլգարի «The Dream of Gerontius»-ը[9] և Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդելի «Messiah»-ն, Իգոր Ստրավինսկու «Էդիպ արքան» 1928[2] ու Գուստավ Մալերի «Երգ երկրի մասին»-ը Լոնդոնի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի հետ 1942 թվականին[10], նաև առաջինն է բրիտանացի հանդիսատեսին ներկայացրել Իրյո Կիլպինենի երգերը[11]։

Ձայնագրություններ խմբագրել

Քիչ կոմերցիոն ձայնագրություններ է արել, հիմնականում Հենրի Պյորսելի ու Գրիգի երգերը[12], կան նաև ձայնագրություններ Էլսի Սադդաբիի ու Իսոբել Բեյլիի հետ[13]։

Պահպանվել են նրա մի քանի ռադիոձայնագրությունները, այդ թվում՝ «The Dream of Gerontius»-ից Անգելի մեներգը[14] և 1951 թվականին Royal Festival Hall դահլիճում հնչած «Serenade to Music»-ը։

Հետագա կարիերա խմբագրել

Ուրիշ երգչուհիների նման իր հետագա կարիերայի ընթացքում՝ 1947-1963 թվականներին, Դեզմոնդը ևս զբաղվել է դասավանդելով և դարձել երգեցողության պրոֆեսոր Երաժշտության թագավորական ակադեմիայում[9], նաև երաժշտության վերաբերյալ գրքեր է գրել[15]։

Հաջորդել է Լիզա Լեհմանին, Սեսիլ Շամինադին, Ֆաննի Դեյվիսին, Ռոզա Նյումարքին ու Մայրա Հեսսին որպես Միացյալ Թագավորության «Կին երաժիշտների ընկերության» նախագահ, ինչպես նաև «Երաժիշտների միավորված ընկերության» նախագահ[2]։

Ընտանիք խմբագրել

1920 թվականին ամուսնացել է սըր Թոմաս Նիմի հետ, որը Առաջին և Երկրորդ աշխարհամարտերի մասնակից գեներալ-լեյտենանտ սըր Ֆիլիպ Նիմի եղբայրն էր։ Ունեցել են երեք որդի՝ Բեյսիլը, Ջեոֆրին ու Քրիստոֆերը[2]։ 1949 թվականին արժանացել է Բրիտանական կայսրության շքանշանի։

Վախճանվել է 80 տարեկան հասակում 1973 թվականի օգոստոսի 16-ին Կենտ կոմսության Ֆավերշամ քաղաքում։ Ամուսինը մահացել է մոտավորապես երկու շաբաթ անց՝ օգոստոսի 28-ին։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 A Historical Dictionary of British Women — 2 — Routledge, 2003. — P. 134. — ISBN 978-1-85743-228-2
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 The Times, obituary notice, Friday, 17 August 1973, p. 16
  3. The Musical Times, 1 December 1916, p. 518
  4. Music and Letters, Vol. 22, No. 4 (October 1941), pp. 333–357
  5. notes to Dutton CD transfer, CDBP 9707
  6. RVW Works List Choral Արխիվացված 15 Ապրիլ 2012 Wayback Machine
  7. «Astra Desmond Rose (Climbers, ramblers and scramblers) from Classic Roses – English Roses Rose UK Roses UK : Classic Roses the Peter Beales Collection :». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  8. Astra Desmond (Rambling Rose) at classicroses.co.uk, accessed 4 May 2018
  9. 9,0 9,1 The Times, obituary notice, Friday, 17 August 1973, p. 16
  10. The Musical Times, December 1942, p. 383
  11. The Musical Times, October 1973, p. 1045.
  12. The Musical Times, June 1941, p. 222; October 1943, p. 308; and April 1944, p 115.
  13. Review | Elsie Suddaby Songs and Arias by M. Arne, Bach, Beethoven, Boyce, Brown, Coleridge Taylor, Delius, Handel, Haydn, Henschel, Purcell, Schubert, Schumann, Scott and Hay... at gramophone.co.uk, accessed 4 May 2018
  14. ELGAR Dream of Gerontius by John Quinn – December 2007 MusicWeb-International, accessed 4 May 2018
  15. Series: BBC Music Guides at librarything.com, accessed 4 May 2018: 'Schumann Songs by Astra Desmond' 0-563-20556-3

Գրականություն խմբագրել

  • Brook, D: Singers of Today (Revised Edition – Rockliff, London 1958), 64–69.
  • Desmond, Astra: Schumann Songs, BBC Music Guide, 0-563-20556-3