Առիգո Պետակո (իտալերեն՝ Arrigo Petacco, օգոստոսի 7, 1929(1929-08-07)[1], Կասթելնուովո Մագրա, Սպեցիա, Լիգուրիա, Իտալիա[1] - ապրիլի 3, 2018(2018-04-03)[1], Պորտովեներե, Սպեցիա, Լիգուրիա, Իտալիա[1]), ժամանակակից իտալացի գրող, պատմաբան, ժուռնալիստ։ Աշխատել է որպես իտալական La Nazione և La Storia Illustrata պարբերականների հատուկ թղթակից, այնուհետև՝ գլխավոր խմբագիր, գործադիր տնօրեն, միաժամանակ պատմական թեմաներով հեռուստատեսային ծրագրեր ու հաղորդումներ է պատրաստել՝ աշխատակցելով Իտալիայի հանրային հեռուստառադիոընկերությանը՝ RAI-ին[2]։

Առիգո Պետակո
Ծնվել էօգոստոսի 7, 1929(1929-08-07)[1]
ԾննդավայրԿասթելնուովո Մագրա, Սպեցիա, Լիգուրիա, Իտալիա[1]
Վախճանվել էապրիլի 3, 2018(2018-04-03)[1] (88 տարեկան)
Վախճանի վայրՊորտովեներե, Սպեցիա, Լիգուրիա, Իտալիա[1]
Մասնագիտությունլրագրող, սցենարիստ, գրող, պատմաբան և կենսագիր
Քաղաքացիություն Իտալիա և  Իտալիայի թագավորություն
Պարգևներ
 Arrigo Petacco Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Առիգո Պետակոն ժուռնալիստական իր գործունեությունն սկսել է որպես Ջենովայում անվանի լրագրող Սանդրո Պերտինիի ղեկավարությամբ հրատարակվող Il Lavoro օրաթերթի թղթակից։ Լինելով բեղուն հեղինակ՝ ժուռնալիստական աշխատանքներից զատ հեղինակել է պատմական թեմաներով բազմաթիվ երկեր, սցենարներ է գրել մի շարք ֆիլմերի համար[3], ստեղծել հեռուստատեսային մեծաթիվ ծրագրեր՝ գլխավորապես RAI հեռուստառադիոընկերության համար։ Ժուռնալիստական իր գործունեության ընթացքում հարցազրույցներ է անցկացրել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակաշրջանում աչքի ընկած մի շարք անձանց հետ[2]։

Առիգոյի լավագույն երկերից է համարվում L'esodo: la tragedia negata d'Istria, Dalmazia e Venezia Giulia 1942–1956 էսսեն[4], որը լույս է տեսել 1999 թվականին, մեծ հաջողություն ունեցել իտալացի ընթերցողների շրջանում, կարճ ժամանակում թարգմանվել ու հրատարակվել նաև մի շարք այլ լեզուներով (անգլերեն լույս է ընծայվել A tragedy revealed: the story of the Italian population of Istria, Dalmatia, and Venezia Giulia, 1942–1956 խորագրով)[5]։ Գրքում հեղինակը պատմական ճշգրիտ փաստերով, վկայություններով, բայցև՝ չափազանց արտահայտիչ ու հուզիչ պատկերել է Իստրիայի, Դալմաթիայի, Վենեցիա-Ջուլիայի իտալական բնակչության ողբերգությունը Երկրորդ աշխարհամարտի ավարտին ու ետպատերազմյան տարիներին, մարդկանց, ում անտեսել և նեղության պահին հրաժարվել է օգնության ձեռք մեկնել հայրենի երկիրը։

Ժուռնալիստական բեղուն գործունեության համար Առիգո Պետակոն 1983 թվականին արժանացել է Saint Vincent[6], 2006-ին՝ Capo d'Orlando մրցանակի[7], Իտալիայի նախագահի 1986 թվականի դեկտեմբերի 27-ի հրամանագրով պարգևատրվել «Իտալիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների, վաստակի համար» շքանշանով[8]։

Առիգո Պետակոն մահացել է 88 տարեկան հասակում՝ 2018 թվականի ապրիլի 3-ին, քաղցկեղից[9][10]։

Երկեր խմբագրել

  • La morte cammina con la sposa. (Collezione: I romanzi della notte). Rome, Boselli, 1958.
  • L'anarchico che venne dall'America. Storia di Gaetano Bresci e del complotto per uccidere Umberto I. Milan, Mondadori, 1969.
  • La seconda guerra mondiale. 9 volumi. Rome, Armando Curcio Editor, 1979.
  • Joe Petrosino. Milan, Mondadori, 1972.
  • Dal Gran Consiglio al Gran Sasso: una storia da rifare. Milan, Rizzoli, 1973 (coautore Sergio Zavoli).
  • Il prefetto di ferro. L'uomo di Mussolini che mise in ginocchio la mafia. Milan, Mondadori, 1975.
  • Le battaglie navali del Mediterraneo nella Seconda guerra mondiale Milan, Mondadori, 1976.
  • Riservato per il Duce. Milan, Mondadori 1979.
  • Storia del Fascismo. 6 volumi. Rome, Armando Curcio Editore, 1981.
  • Pavolini: l'ultima raffica di Salò. Milan, Mondadori, 1982.
  • I grandi enigmi della storia. (6 voll.) Novara, DeAgostini, 1984.
  • Come eravamo negli anni di guerra? (1940–1945). Novara, DeAgostini, 1984.
  • Dear Benito, Caro Winston. Milan, Mondadori, 1985.
  • I ragazzi del '44. Milan, Mondadori, 1987.
  • Storia bugiarda. Bari, Laterza, 1989.
  • W Gesu W Maria W l'Italia – Ugo Bassi, il cappellano di Garibaldi. Rome, Nuove edizioni del gallo, 1990.
  • 1940: giorno per giorno attraverso i bollettini del Comando supremo. Milano, Leonardo, 1990. 88-355-0064-8.
  • 1941: giorno per giorno attraverso i bollettini del Comando supremo. Milano, Leonardo, 1990. 88-355-0096-6.
  • 1942: giorno per giorno attraverso i bollettini del Comando supremo. Milano, Leonardo, 1991. 88-355-0140-7.
  • 1943: giorno per giorno attraverso i bollettini del Comando supremo. Milan, Leonardo, 1993. 88-355-0237-3
  • La regina del Sud. Milano, Mondadori, 1992.
  • La principessa del nord. La misteriosa vita della dama del Risorgimento: Cristina di Belgioioso. Milano, Mondadori, 1993.
  • La signora della Vandea. Un'italiana alla conquista del trono di Francia. Milan, Modadori, 1994.
  • Le battaglie navali del Mediterraneo nella seconda guerra mondiale. Milan, Mondadori, 1995.
  • La nostra guerra 1940–1945. L'avventura bellica tra bugie e verità. Milan, Mondadori, 1995.
  • Il comunista in camicia nera: Nicola Bombacci, tra Lenin e Mussolini. Milan, Mondadori, 1996.
  • Regina. La vita e i segreti di Maria José. Milan, Mondadori, 1997.
  • L'archivio segreto di Mussolini. Milan, Mondadori, 1997
  • L'armata scomparsa: l'avventura degli italiani in Russia. Milan, Mondadori, 1998.
  • Il superfascista. Vita e morte di Alessandro Pavolini. Milan, Mondadori, 1998.
  • L'esodo: la tragedia negata degli italiani d'Istria, Dalmazia e Venezia Giulia. Milano, Mondadori, 1999.
  • L'anarchico che venne dall'America. (nuova edizione), Milano, Mondadori, 2000.
  • L'Amante dell'imperatore. Milano, Mondadori, 2000
  • Joe Petrosino. Milano, Mondadori, 2001.
  • Ammazzate quel fascista! Vita intrepida di Ettore Muti. Milan, Mondadori, 2002.
  • Faccetta nera: storia della conquista dell'impero. Milan, Mondadori, 2003.
  • Il Cristo dell'Amiata. Milan, Mondadori, 2003.
  • L'uomo della provvidenza. Milan, Mondadori, 2004.
  • La croce e la mezzaluna: Lepanto 7 ottobre 1571. Milan, Mondadori, 2005.
  • Viva la muerte!: mito e realta della guerra civile spagnola, 1936–39. Milan, Mondadori, 2006.
  • L'ultima crociata: quando gli ottomani arrivarono alle porte dell'Europa. Milan, Mondadori, 2007.
  • La scelta: l'invenzione della Repubblica Italiana. Roma, Armando Curcio, 2008.
  • La strana guerra, 1939–1940: quando Hitler e Stalin erano alleati e Mussolini stava a guardare. Milan, Mondadori,2008.
  • Il regno del Nord, 1859: il sogno di Cavour infranto da Garibaldi. Milano, Mondadori, 2009.
  • La Resistenza tricolore. Milano, Mondadori, 2010 (co-author Giancarlo Mazzuca).

Ֆիլմագրություն խմբագրել

  • La battaglia d'Inghilterra
  • L'assedio di Malta
  • La fine del dirigibile
  • La battaglia del Rio de la Plata (Graf Spee)
  • Lo sbarco in Normandia
  • Lo sbarco di Salerno
  • La battaglia dell'Atlantico
  • La battaglia di Mosca
  • La vera storia di Rommel
  • La vera storia di Eddie Chapman
  • La fine del Thresher
  • La spia di Pearl Harbor
  • La battaglia del Piave
  • Vittorio Veneto
  • L'impresa di Premuda
  • L'ultima trincea
  • Ustascia
  • Dal Gran Consiglio al Gran Sasso (Սերջո Ձավոլիի հեղինակակցությամբ)
  • I due Yemen
  • I figli di Lawrence
  • 1943, l'anno della svolta

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 http://www.lasicilia.it/news/spettacoli/151239/e-morto-arrigo-petacco.html
  2. 2,0 2,1 from Arrigo Petacco's official site Արխիվացված 23 Հուլիս 2011 Wayback Machine (it)
  3. partial Petacco's filmography available at IMDB website
  4. published by Arnoldo Mondadori S.p.a., Milan, 1999
  5. Arrigo Petacco, A tragedy revealed: the story of the Italian population of Istria, Dalmatia, and Venezia Giulia, 1942–1956, Italian studies, University of Toronto Press, 2005, Toronto, 978-0-8020-3921-7
  6. «Anno 1983». Premio Saint-Vincent per il giornalismo. 2 ottobre 2006. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 7-ին.
  7. «Edizione 2006». Premio Capo D'Orlando. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  8. «Petacco Sig. Arrigo». Dettaglio decorato (իտալերեն). Presidenza della Repubblica. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 14-ին.
  9. http://www.corriere.it/cronache/18_aprile_03/morto-arrigo-petacco-giornalista-storico-921cafae-375e-11e8-b6e2-a808a444e7a2.shtml
  10. http://www.lasicilia.it/news/spettacoli/151239/e-morto-arrigo-petacco.html
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Առիգո Պետակո» հոդվածին։