Ախլաթյան (Սյունիքի մարզ)
Ախլաթյան, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզի Սիսիան համայնքում[1]։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Ախլաթյան | |||
Armenia_-_panoramio.jpg) | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Սյունիքի մարզ | ||
| Համայնք | Սիսիան համայնք[1] | ||
| Մակերես | 33,91 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1775 մետր | ||
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | ||
| Բնակչություն | ▼535 մարդ (2011)[2] | ||
| Տեղաբնականուն | ախլաթյանցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Անուն խմբագրել
Գյուղի անվան առաջացման վերաբերյալ առկա է ժողովրդական բանահյուսության։ Ըստ որի բնակավայրի ներկայիս տարածքը նախկինում եղել է արոտավայր, որտեղ աճել է «Ալխաթ» տեսակի մեծ տանձի ծառ, ինչից էլ իբր ծագել է Ախլաթյան անունը։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Գտնում է Այրի գետի աջ ափին՝ հարթավայրային տեղանքում, ծովի մակերևույթից 1750 մետր բարձրության վրա։ Ունի 33.91 քառակուսի կիլոմետր մակերես։ Սյունիքի մարզի մարզկենտրոն Կապան քաղաքից հեռու է 118 կմ, Սիսիան քաղաքից՝ 14 կմ։
Պատմություն խմբագրել
Ախլաթյան նախկին գյուղը, որը գտնվում է այժմյանից 300-400 մետր դեպի հարավ, 1931 թվականի ապրիլի 28-ի երկրաշարժից հիմնահատակ ավերվել է, և ավելի քան 100 մարդ է զոհվել։ Բնակիչները տեղափոխվել ու նոր գյուղ են հիմնել։
Պատմամշակութային հուշարձաններ խմբագրել
Սուրբ Սարգիս եկեղեցու ավերակները մնում են հին գյուղատեղիում, որը գտնվում է նորից 300-400 մ հարավ։ Շրջակայքում կան բնակավայրերի ավերակների հետքեր, հայտնաբերվել են կավե և բրոնզե իրերով հարուստ դարաններ։ Գյուղում կան շատ ստորգետնյա հանքային աղբյուրներ, որոնցից մեկը գտնվում է գյուղի կենտրոնում։
Բնակչություն խմբագրել
Համաձայն 2011 թվականին Հայաստանում անցկացված մարդահամարի արդյունքների՝ Ախլաթյան գյուղի մշտական բնակչությունը կազմել է 535, առկա բնակչությունը՝ 438 մարդ[3]։ Գյուղը մշտապես բնակեցված է եղել հայերով[4]։ Ստորև ներկայացված է գյուղի բնակչության վերաբերյալ թվային տվյալներ ըստ տարիների[4][5].
Տնտեսություն խմբագրել
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, դաշտավարությամբ, ծխախոտագործությամբ, այգեգործությամբ, բանջարաբուծությամբ և մեղվապահությամբ։
Հայտնի մարդիկ խմբագրել
- Մարուս Հասրաթյան, պատմաբան, հնագետ, ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ
- Արմեն Բեգլարյան, Ախլաթյանի նախկին գյուղապետը, ով 2016 թվականի ապրիլի 4-ին Արցախա-ադրբեջանական ռազմական ընդհարումների ժամանակ գտնվել է ռազմաճակատ մեկնող Սիսիանի ջոկատի ավտոբուսում և դարձել ադրբեջանական անօդաչու թռչող սարքի արձակած ռմբակուծումների զոհը[9][10]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Տեղեկություններ Սիսիան համայնքի մասին Սյունիքի մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 27․11․2023 թվական)։
- ↑ 2,0 2,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 4,0 4,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
- ↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 1 [Ա-Գ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 117 — 992 էջ։
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.
- ↑ Կորկոտյան Զ. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) (հայ.) — Երևան: 1932. — 185 p.
- ↑ Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան (հայ.) — Երևանի պետական համալսարան, 1986. — հատոր 5. — էջ 545.
- ↑ «Ռազմաճակատ մեկնող ավտոբուսում զոհվածների թվում են Դարբասի եւ Ախլաթյանի գյուղապետերը» Արխիվացված 2016-04-07 Wayback Machine, Armtimes.com
- ↑ «Ախլաթյանի կենտրոնում գյուղացիները սպասում են, որ 43-ամյա գյուղապետի մարմինը բերեն» Արխիվացված 2016-04-08 Wayback Machine, Hayeli.am
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ախլաթյան (Սյունիքի մարզ)» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 200)։ 
|