Ագուշտինա Բեսա-Լուիշ
Ագուշտինա Բեսա-Լուիշ (հոկտեմբերի 15, 1922[1][2][3][…], Vila Meã, Amarante - հունիսի 3, 2019[4][5][6], Պորտու, Պորտուգալիա), պորտուգալացի գրող, դրամատուրգ, երեխաների համար գրքերի հեղինակ։
Ագուշտինա Բեսա-Լուիշ պորտ.՝ Agustina Bessa-Luís | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 15, 1922[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Vila Meã, Amarante |
| Վախճանվել է | հունիսի 3, 2019[4][5][6] (96 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Պորտու, Պորտուգալիա |
| Մասնագիտություն | գրող, սցենարիստ, դրամատուրգ, կենսագիր և վիպասան |
| Լեզու | պորտուգալերեն |
| Քաղաքացիություն |  Պորտուգալիա |
| Անդամակցություն | Բրազիլական գրականության ակադեմիա |
| Պարգևներ | |
ԿենսագրությունԽմբագրել
Հայրը խոշոր վաճառական էր, որոշ ժամանակ աշխատել էր Բրազիլիայում։ 1932 թվականին Ագուստինան ընտանիքի հետ տեղափոխվեց Պորտու։ 1945 թվականին նա ամուսնացավ փաստաբան Ալբերտա Լուիշի հետ, բնակվում էր Կոիմբրայում, իսկ 1950 թվականից՝ Պորտուում։ 1986-1987 թվականներին եղել է O Primeiro de Janeiro (Պորտու) թերթի գլխավոր խմբագիրը։ 1990-1993 թվականներին եղել է Լիսաբոնի ազգային թատրոնի ռեժիսորը։
Դուստրը՝ Մոնիկա Բալդակին, նկարիչ է և գրող, թոռնուհին Լեոնոր Բալդակին, դերասանուհի է և գրող, խաղացել է տատիկի ստեղծագործությունների հիման վրա նկարահանված մի քանի ֆիլմերում։
ՍտեղծագործություններԽմբագրել
Վեպեր, վիպակներ, պատմվածքներԽմբագրել
- 1948 — Mundo Fechado (վերահրատարակվել է 2004)
- 1950 — Os Super-Homens
- 1951—1953 — Contos Impopulares (նորավեպեր)
- 1954 — Սիլվիլա/ A Sibila (Էսա դի Կեյրոշի մրցանակ, անգլ. թարգ.` 1953, ֆրանս. թարգ.` 1954, իսպաներեն և կատալոներեն թարգ.` 1981,գերմաներեն թարգ.` 1987)
- 1956 — Os Incuráveis
- 1957 — A Muralha
- 1958 — O Susto
- 1960 — Ternos Guerreiros
- 1961 — O Manto
- 1962 — O Sermão do Fogo
- 1964 — As Relações Humanas: I — Os Quatro Rios
- 1965 — As Relações Humanas: II — A Dança das Espadas
- 1966 — As Relações Humanas: III — Canção Diante de uma Porta Fechada
- 1967 — A Bíblia dos Pobres: I — Homens e Mulheres (Ազգային մրցանակ)
- 1970 — A Bíblia dos Pobres: II — As Categorias
- 1971 — A Brusca (նորավեպեր)
- 1975 — Երջանիկ մարդիկ/ As Pessoas Felizes
- 1976 — Crónica do Cruzado Osb
- 1977 — As Fúrias
- 1979 — Fanny Owen (վեպ, էկրանավորվել է)
- 1980 — O Mosteiro (Դոնա Դանիշ, Պորտուգալիայի ՊԵՆ ակումբի մրցանակներ)
- 1983 — Os Meninos de Ouro
- 1983 — Adivinhas de Pedro e Inês (պատմական վեպ)
- 1984 — Um Bicho da Terra (պատմական վեպ փիլիսոփա Ուրիել Ակոստայի մասին)
- 1984 — Um Presépio Aberto
- 1985 — A Monja de Lisboa (պատմական վեպ միանձնուհի Մարգարիտա Մարիա Ալակոկի մասին)
- 1987 — Հյուսիսային բակը/ A Corte do Norte (պատմական վեպ, էկրանավորվել է)
- 1988 — Prazer e Glória
- 1988 — A Torre (նորավեպ)
- 1989 — Eugénia e Silvina
- 1991 — Долина Авраама / Vale Abraão (վեպ, էկրանավորվել է)
- 1992 — Ordens Menores(քննադատների մրցանակ)
- 1994 — As Terras do Risco (վեպ, էկրանավորվել է)
- 1994 — O Concerto dos Flamengos
- 1995 — Aquário e Sagitário
- 1996 — Memórias Laurentinas
- 1997 — Um Cão que Sonha
- 1998 — O Comum dos Mortais
- 1999 — A Quinta Essência
- 1999 — Dominga (նորավեպ)
- 2001 — Անորոշության սկզբունքը/ O Princípio da Incerteza: I — Jóia de Família (վեպ, Պորտուգալիայի գրողների միության Մեծ մրցանակ, էկրանավորվել է)
- 2002 — O Princípio da Incerteza: II — A Alma dos Ricos
- 2003 — O Princípio da Incerteza: III — Os Espaços em Branco
- 2004 — Antes de Degelo
- 2005 — Doidos e Amantes
- 2006 — Գիշերային պարեկ/ A ronda da noite
ԿենսագրականներԽմբագրել
- 1979 — Santo António
- 1979 — Ֆլորբելա Էշպանկա
- 1981 — Սեբաստիան Ժոզե Պոմբալ
- 1982 — Longos Dias Têm Cem Anos — Presença de Vieira da Silva
- 1986 — Martha Telles: o Castelo Onde Irás e Não Voltarás
ՊիեսներԽմբագրել
- 1958 — Inseparável ou o Amigo por Testamento
- 1961 — As Etruscas
- 1986 — Прекрасная португалка/ A Bela Portuguesa
- 1992 — Estados Eróticos Imediatos de Soren Kierkegaard
- 1996 — Party: Garden-Party dos Açores (էկրանավորվել է)
- 1998 — Garret: O Eremita do Chiado
Ճամփորդական նոթեր, հուշեր, ակնարկներԽմբագրել
- 1961 — Embaixada a Calígula (ճանապարհորդական նոթեր)
- 1979 — Conversações com Dimitri e Outras Fantasias (էսսե)
- 1980 — Arnaldo Gama — «Gente de Bem»
- 1981 — A Mãe de um Rio (էկրանավորվել է)
- 1982 — Antonio Cruz, o Pintor e a Cidade
- 1982 — D.Sebastião: o Pícaro e o Heroíco
- 1986 — Apocalipse de Albrecht Dürer
- 1988 — Aforismos
- 1991 — Բրազիլական գարեջրատուն/ Breviário do Brasil (ճամփորդի օրագիր)
- 1994 — Camilo: Génio e Figura
- 1995 — Um Outro Olhar sobre Portugal (ճամփորդական նոթեր)
- 1996 — Alegria do Mundo I: escritos dos anos de 1965 a 1969
- 1997 — Douro (Մոնիկա Բալդակի հետ միասին)
- 1998 — Alegria do Mundo II: escritos dos anos de 1970 a 1974
- 1998 — Os Dezassete Brasões
- 1999 — Քնած գեղեցկուհին/ A Bela Adormecida (պատմվածք)
- 2000 — O Presépio: Escultura de Graça Costa Cabral
- 2000 — Contemplação Carinhosa da Angústia (էսսե)
- 2001 — As Meninas
- 2002 — Ագուշտինայի գիրքը/ O Livro de Agustina (ինքնակենսագրություն)
- 2002 — Azul
- 2002 — As Estações da Vida
- 2004 — O Soldado Romano
- 2012 — Civilidade (էսսե)
- 2012 — Կաֆկա/ Kafkiana (էսսե)
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 FemBio database (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 Discogs — 2000.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Babelio (ֆր.) — 2007.
- ↑ 7,0 7,1 ENTIDADES NACIONAIS AGRACIADAS COM ORDENS PORTUGUESAS