Wrigley
Wm. Wrigley Jr. Company, Wrigley (արտասանությունը՝ Ռիգլի), ամերիկյան ընկերություն, որը հայտնի է «Wrigley’s Spearmint», «Doublemint», «Juicy Fruit» մաստակների և հրուշակեղենի արտադրությամբ։ Գլխավոր գրասենյակը գտնվում է Չիկագոյում։ Գրասենյակի շենքը, որը գտնվում է Wrigley Building երկնաքերում, համարվում է Չիկագոյի ամենաճանաչելի տեսարժան վայրերից մեկը[1]։
Wrigley | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | բիզնես ձեռնարկություն |
| Անվանված է ի պատիվ | Ուիլյամ Ռիգլի |
| Հիմնադրված է | ապրիլի 1, 1891 |
| Հիմնադիր | Ուիլյամ Ռիգլի |
| Վայր | Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Արդյունաբերություն | սննդի արդյունաբերություն |
| Աշխատողների թիվ | 16 000 մարդ |
| Մայր ընկերություն | Mars |
| Դուստր ընկերություններ | Amurol Confections Company? և Deutsche Wrigley? |
| Կայք | mars.com/made-by-mars/mars-wrigley |
 William Wrigley Jr. Company Վիքիպահեստում | |
Պատմություն խմբագրել
Ընկերությունը հիմնադրվել է 1891 թվականին ապրիլի 1-ին ամերիկյան ձեռնարկատեր Ուիլյամ Ռիգլի կրտսերի կողմից։ 29-ամյա Ուիլյամ Ռիգլի կրտսերը (1861-1932) Չիկագոյից տեղափոխվել է Ֆիլադելֆիա 32 դոլարով և «Ռիգլի» օճառի վաճառքի բիզնես գաղափարով։ Որպես օճառը գնելու խթան Ռիգլին առաջարկում էր բոնուսներ՝ օճառին ավելացնելով անվճար փխրեցուցիչ։ Ավելի ուշ նա ուշադրությունը կենտրոնացրել է փխրեցուցիչների արտադրության վրա՝ յուրաքանչուր տուփ փխրեցուցիչի գնման դեպքում առաջարկելով երկու տուփ մաստակ։ Աստիճանաբար նվեր տրվող մաստակը դարձել է շատ սիրված։ Արդյունքում ձեռնարկատերը ևս մեկ անգամ իր ուշադրությունը կենտրոնացրել է նոր ապրանքի վրա։ 1921 թվականին Ռիգլին դարձել է «Chicago Cubs»-ի գլխավոր սեփականատերը։ «Wrigley» արտադրանքի դիլերներին ևս տալիս էր նվեր ապրանքներ, օրինակ՝ ժամացույցներ, սրճաղացներ կամ ձկնորսական պարագաներ, որոնց ընտրությունը կախված էր պատվերի չափից[2]։
1893 թվականին ներկայացված «Wrigley's Spearmint» մաստակի վաճառքի համար ընկերությունն ապավինում էր գովազդին։ Մինչև 1908 թվականը «Wrigley's Spearmint»-ի վաճառքը գերազանցել է տարեկան 1 000 000 դոլարը։ 1911 թվականին Ռիգլին ձեռք է բերել «Zeno Manufacturing» ընկերությունը, որն արտադրում էր իր մաստակը, և հիմնել է «Wm. Wrigley Jr. Company» ընկերությունը[2]։
«Wrigley» մաստակն ավանդաբար պատրաստվում էր չիկլից, որը հիմնականում ներկրվում էր Լատինական Ամերիկայից։ 1952 թվականին Գվատեմալայում, որտեղ «Wrigley»-ն գնել էր չիկլի մեծ մասը, սկսվել է գյուղատնտեսական բարեփոխում, ընդունվել է հատուկ «900 հրամանագիրը»՝ նպատակ ունենալով վերջ դնել գյուղացի ֆերմերների գործնականում ստրկական աշխատանքային պայմաններին։ Ի պատասխան Գվատեմալայի իշխանությունների այդ քայլի՝ «Wrigley»-ն դադարեցրել է չիկլի գնումը, քանի որ դա տնտեսապես շահավետ չէր։ Արտադրությունում չիկլը փոխարինվել է սինթետիկ կաուչուկով, որը զգալիորեն էժան էր[3]։
«Wrigley»-ն կառուցել է մաստակների գործարանը Կալիֆոռնիայի Սանտա Կրուս քաղաքում 1955 թվականին։ 1996 թվականի ապրիլին ընկերությունը հայտարարել է գործարանի փակման մասին։ 1996 թվականի հոկտեմբերին 385 000 քառակուսի ֆուտ տարածքը վաճառքի է հանվել 11,3 միլիոն դոլար արժողությամբ (մեկ քառակուսի ֆուտը՝ շուրջ 30 դոլար)[3]։
Միաձուլումներ և ձեռքբերումներ խմբագրել
2005 թվականին «Wrigley»-ն 1,5 միլիարդ դոլարով «Kraft Foods»-ից ձեռք է բերել «Life Savers»-ը և «Altoids»-ը։ 2007 թվականի հունվարին ընկերությունը հայտարարել է, որ 300 միլիոն դոլարով ձեռք է բերել կոնֆետների և շոկոլադի ռուսական «Ա. Կորկունով» ընկերության բաժնետոմսերի 80%-ը[4]։ Ըստ գործարքի պայմանների՝ ընկերության հիմնադիր Անդրեյ Կորկունովն առնվազն 2 տարի պահպանել է տնօրենների խորհրդի ղեկավարի պաշտոնը։ Բացի այդ, ստորագրվել է համաձայնություն ընկերության բաժնետոմսերի մնացած 20%-ը Անդրեյ Կորկունովից և նրա բիզնես գործընկեր Սերգեյ Լյապունցովից գնել ոչ շուտ, քան 2 տարի հետո։ Ներկայումս այդ 20%-ը ևս գնված է[5]։
2008 թվականի ապրիլի վերջին ամերիկյան «Մարս» ընկերությունը հայտարարել է, որ համաձայնություն է ձեռք բերել «Wrigley»-ն ձեռք բերելու մասին։ Գործարքի արժեքը կազմել է 23 միլիարդ դոլար, իսկ միավորված ընկերության տարեկան վաճառքը կազմում է շուրջ 27 միլիարդ դոլար[6]։
Սեփականատերեր և կառավարում խմբագրել
Ընկերությունը 100%-ով պատկանում է «Mars Inc․»-ին։ Գլխավոր տնօրենը Մարտին Ռադվանն է[7]։
Գործունեություն խմբագրել
«Wrigley» ընկերությունն արտադրում է մաստակ և կոնֆետներ, ինչպես նաև անանուխե սառնաշաքար «Wrigley's» ապրանքանիշի ներքո (2009 թվականից՝ Orbit, Hubba Bubba, Juicy Fruit, Eclipse, Extra, Big Red և այլն)։ Վաճառքն իրականացվում է աշխարհի ավելի քան 180 երկրում։ Ընկերությունն ունի 15 գործարան և հանդիսանում է հրուշակեղենի արտադրությամբ զբաղվող աշխարհի խոշորագույն արտադրողներից մեկը[8]։
Աշխատակիցների ընդհանուր թիվը կազմում է շուրջ 17 հազար մարդ։ Շրջանառությունը 2007 թվականին (ֆինանսական տարին ավարտվում է դեկտեմբերին) 5,388 միլիարդ դոլար էր[7]։
Ապրանքանիշներ խմբագրել
«Wrigley» ընկերությունն իր մաստակներն ու քաղցրավենիքն արտադրում է ընդհանուր առմամբ քառասուն ապրանքանիշի ներքո, որոնցից ամենահայտնիներն են[9]․
- Five
- Altoids
- Doublemint
- Eclipse
- Extra
- Juicy Fruit
- Life Savers
- Orbit
- Skittles
- Starburst
- Sugus
- Wrigley's Spearmint
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Wrigley's». CompaniesHistory.com - The largest companies and brands in the world (ամերիկյան անգլերեն). 2013 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «William Wrigley, Jr. | American manufacturer | Britannica». www.britannica.com (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «Wrigley's sold to Warren Buffett and Mars». the Guardian (անգլերեն). 2008 թ․ ապրիլի 28. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ Ринат Сагдиев, Анфиса Воронина, Кирилл Корюкин. Wrigley сжевала «А. Коркунова» Արխիվացված 2008-08-29 Wayback Machine // Ведомости, № 11 (1785), 24 января 2007
- ↑ «Коркунов Juicy Fruit - Sostav.ru: Статьи о рекламе, маркетинге, PR». www.sostav.ru. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ Анфиса Воронина, Кирилл Корюкин. «Коркунов» на Mars Արխիվացված 2008-05-06 Wayback Machine // Ведомости, № 78 (2100), 29 апреля 2008
- ↑ 7,0 7,1 «About: Wrigley». dbpedia.org. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ «Wrigley's». CompaniesHistory.com - The largest companies and brands in the world (ամերիկյան անգլերեն). 2013 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ «Wrigley». Mars.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.