Die-in, նաև հայնտի է որպես lie-in, բողոքի տեսակ, որի ընթացքում մասնակիցները մահացած են ձևանում[1]։ Die-in-ներն օգտագործվում են շատ տարբեր բողոքներ ունեցող խմբերի կողմից։ Այդ բողոքներից են կենդանիների իրավունքները[2], մարդու իրավունքները[3], հակապատերազմական ակցիաները, ՁԻԱՀ[4], զենքի կառավարումը[5] և բնապահպանության ակցիաները[6]։

Die-in-ը Queer Liberation March-ի ժամանակ 2019 թվականին։
Die-in բողոքը Անգլիայի Շեֆիլդ քաղաքում 2003 թվականին Իրաք ներխուժելու դեմ։
Die-in I BIKE Dublin-ի կողմից Dublin City Council-ում՝ Դուբլինում։

Հաճախ բողոքողները մի տարածք են զբաղեցնում կարճ ժամանակահատվածով՝ ոստիկանության հետ խնդիրներից խուսափելու համար[7]։ Die-in-ի ամենապարզ տեսակի ընթացքում, բողոքողները պարզապես պառկում են գետնին և մահացած ձևանում, երբեմն փակվելով տարբեր պաստառներով։ Die-in-ի իմաստը կայանում է անցորդների ուշադրությունը գրավելու մեջ[8]։

Գոյություն ունեն նաև այլ՝ ավելի բարդ տեսակներ, արհեստական արյուն օգտագործելով, և նախամահական տանջանքներ ցուցադրելով՝ մահը ավելի իրական դարձնելու համար։ Այլ դեպքերում ցուցարարները շրջապատում էին «մարմինները» կավիճներով գծած ուրվագծերով, որոնք հիշեցնում էին սպանությունների զոհերին[4]։ Դա փորձ է ցույց տալ, որ այն կազմակերպությունները, որոնց դեմ բողոքում են, սպանություններ է գործում[8]։

2006 թվականի ապրիլի 22-ին հազարավոր ցուցարարներ դուրս են եկել Վենեսուելայի Կարակաս քաղաքի Ֆրանսիսկո դե Միրանդա պողոտա, որպեսզի բողոք հայտնեն հանցավորության և անվտանգության բացակայության դեմ Ուգո Չավեսի կառավարման ժամանակ՝ ի նշան բողոքի «Acuéstate por la vida» (պառկիր ողջ կյանքի ընթացքում) անվանումով շարժման դեմ[9]։

2007 թվականի սեպտեմբերի 15-ին մի քանի հազար մարդ բողոքում էր Վաշինգտոնի Կապիտոլիումի մոտ Իրաքի դեմ պատերազմի դեմ։ Ավելի քան 190 մարդ[10] է ձերբակալվել, այդ թվում՝ Իրաքի պատերազմի տասը վետերան[11]։

Die-in-ը օգտագործվել է Միացյալ Նահանգներում ոստիկանության դաժանության դեմ բողոքների ժամանակ[12][13][14]։

Die-in էկոլոգիական ճգնաժամի դեմ։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Blythe, Anne. «Former N.C. resident takes a stand against easy gun access». News Observer. The News & Observer Publishing Company. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 16-ին.
  2. The DxE Die-In - Killing is no Kindness (raw footage) (անգլերեն), Վերցված է 2019-10-23-ին
  3. Donatella Della Porta; Abby Peterson; Herbert Reiter (2006). The Policing of Transnational Protest. Ashgate Publishing. էջ 92. ISBN 978-0-7546-2676-3.
  4. 4,0 4,1 Thomas Vernon Reed (2005). The Art Of Protest: Culture And Activism From The Civil Rights Movement To The Streets Of Seattle. U of Minnesota Press. էջ 195. ISBN 978-0-8166-3770-6.
  5. Washingtion, Jesse. «In gun debate, two sides speak different languages». Associated Press. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 16-ին.
  6. Sharon J. Smith (2011 թ․ փետրվարի 22). The Young Activist's Guide to Building a Green Movement and Changing the World. Random House. էջ 117. ISBN 978-1-60774-016-2.
  7. «Chants and applause as more than 100 protesters stage march and die-in in Cambridge's city centre». Cambridgeshire Live. 2018 թ․ դեկտեմբերի 15. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  8. 8,0 8,1 Mark Andersen; Mark Jenkins (2003). Dance of Days: Two Decades of Punk in the Nation's Capital. Akashic Books. էջ 170. ISBN 978-1-888451-44-3.
  9. «"Acuéstate por la vida"... y se acostaron» (եվրոպական իսպաներեն). La República. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 3-ին.
  10. More Than 190 Arrested at D.C. Protest, Matthew Barakat, The Associated Press, The Washington Post, September 16, 2007
  11. Dueling Demonstrations As Thousands March to Capitol to Protest Iraq Conflict, 189 Arrested; War Supporters Take on 'Vocal Minority' Michelle Boorstein, V. Dion Haynes and Allison Klein, The Washington Post, Sunday, September 16, 2007; Page A08, Retrieved September 16, 2007
  12. In Ferguson, Tactics Set for Grand Jury Decision in Michael Brown Case, John Eligon, Julie Bosman and Monica Davey, The New York Times, Monday, November 16, 2014; Retrieved November 16, 2014
  13. Oakland, S.F. protesters denounce police killing of Eric Garner, Vivian Ho, Peter Fimrite and Kale Williams, "San Francisco Chronicle", Wednesday, December 3, 2014
  14. Chicago activists stage 'die-in' outside President Obama's South Side home Արխիվացված 2017-01-15 Wayback Machine, Craig Wall, "Fox 32 Chicago", Friday, July 8, 2016