Ֆրանյո Բուչար
Ֆրանյո Բուչար (խորվ.՝ Franjo Bučar, 25 նոյեմբերի, 1866, Զագրեբ - 26 դեկտեմբերի, 1946, Զագրեբ), խորվաթ գրող և սպորտի ժողովրդականացնող։ Համարվում է խորվաթական սպորտի ու օլիմպիական շարժման հիմնադիր հայրը[4]։
| Ֆրանյո Բուչար խորվ.՝ Franjo Bučar | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 25, 1866[1][2] |
| Ծննդավայր | Զագրեբ, Kingdom of Croatia |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 26, 1946[1][2] (80 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Զագրեբ, Խորվաթիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ |
| Գերեզման | Միրոգոյ գերեզմանատուն[3] |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրո-Հունգարիա և .svg){kind=small} Հարավսլավիա |
| Մասնագիտություն | գրող, գրականության պատմաբան և ակտիվիստ |
| Անդամություն | Միջազգային օլիմպիական կոմիտե |
 Franjo Bučar Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ֆրանյո Բուչարը ծնվել է 1866 թվականի նոյեմբերի 25-ին Զագրեբում։ Նրա հայրը եղել է սլովեն, մայրը՝ խորվաթ[5]։ Կրթություն է ստացել Զագրեբում, Վիեննայում և Ստոկհոլմում, որտեղ հետաքրքրվել է շվեդական մարմնամարզությամբ։
Ֆրանյո Բուչարի հիմնական մասնագիտությունը եղել է գրականության պատմության ուսումնասիրությունը. նա հեղինակել է այդ թեմային նվիրված մի քանի գրքեր։ Սակայն Ֆրանյո Բուչարը մեծ ճանաչում է ձեռք բերել որպես սպորտի ժողովրդականացմանը նպաստող անձ։ Խորվաթիա վերադառնալուց հետո նա հիմնադրել է մի շարք մարզական ակումբներ և նպաստել է Խորվաթիայում տարբեր մարզաձևերի զարգացմանը, ինչպիսիք են ֆուտբոլը, մարմնամարզությունը, դահուկավազքը, սուսերամարտը և այլն[6]։ Ֆրանյո Բուչարը հրատարակել է իր կողմից գրված մի շարք դասագրքեր սպորտի տարբեր ձևերի վերավերյալ։ 1909 թվականին Ֆրանյո Բուչարն ընտրվել է Խորվաթիայի սպորտի ֆեդերացիայի առաջին նախագահ։ 1919 թվականին Բուչարը հիմնադրել է Հարավսլավիայի օլիմպիական կոմիտեն, որը 1919-1927 թվականներին տեղակայված էր Զագրեբում։ 1920 թվականին Ֆրանյո Բուչարն ընտրվել է Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի անդամ և անդամակցել է այդ կոմիտեին մինչև իր մահը։ Ֆրանյո Բուչարը մահացել է 1946 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Զագրեբում[7]։ Թաղված է Զագրեբի Միրոգոյ գերեզմանատանը։
Պահպանվել է Ֆրանյո Բուչարի նամակագրությունը Եվրոպայի տարբեր երկրներում սպորտի ժողովրդականացմամբ զբաղվող անձանց և Օլիմպիական շարժման գործիչերի հետ։
1991 թվականին նորանկախ Խորվաթիայում սահմանվել է Ֆրանյո Բուչարի անվան պետական մարզական մրցանակ (խորվ.՝ Državna nagrada za šport "Franjo Bučar"), որ Խորվաթիայի բարձրագույն մրցանակն է սպորտի բնագավառում ձեռք բերած նվաճումների պարգևատրման համար։
Մատենագրություն խմբագրել
- Gimnastika i igre u pučkoj školi, Zagreb, (1909.) (համահեղինակ՝ Վիկտոր Ռուդոլֆ)
- Povijest hrvatske protestanske književnosti za reformacije, Zagreb, (1910.)
- Vježbe u tlu, (priredio prema 2. njemačkom izdanju Oskara Joryja te dodao Igre u prirodi), Zagreb, (1917.)
- Igre za društva i škole, Zagreb, (1925.)
- Povijest Hrvatskog Sokola - Matice u Zagrebu: 1874.-1885., Zagreb, (1925.)
- Bibliografija hrvatske protestantske književnosti za reformacije. Sakupio Franjo Bučar, nadopunio i sredio Franjo Fancev, Zagreb, (1938.)
- Uzajamni književni rad Hrvata i Bugara. Hrvatska revija, br. 10, 1942. g.
- O hrvatskoj protestantskoj tiskari u Njemačkoj u XVI. stoljeću, Zagreb, (1943.)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Hrvatski biografski leksikon (хорв.) — 1983.
- ↑ https://www.gradskagroblja.hr/trazilica-pokojnika/15
- ↑ «Uručene nagrade "Franjo Bučar"». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 21-ին.
- ↑ ŽIVLJENJEPISI SLOVENCEV V HRVAŠKEM ŠPORTU
- ↑ «Tko je bio Franjo Bučar?». 2009 թ․ փետրվարի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 26-ին.
- ↑ Salaj, Branko (2007 թ․ ապրիլի 6). «Franjo Bučar (1866.-1946.)». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 26-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Tko je bio Franjo Bučar? Արխիվացված 2012-02-13 Wayback Machine
- Franjo Bučar, član MOO-a od 1919. do 1927. Արխիվացված 2012-05-23 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանյո Բուչար» հոդվածին։ |