Ֆելիքս Վասիլևիչ Մալյարենկո (ռուս.՝ Фе́ликс Васи́льевич Маляре́нко, փետրվարի 2, 1951(1951-02-02), Բիրոբիջան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հոկտեմբերի 29, 2020(2020-10-29)[1][2]), ռուս բանաստեղծ և արձակագիր, երեխաների և պատանիների համար ստեղծագործությունների հեղինակ։ 2017-2019 թվականներին եղել է Ռուսաստանի գրողների միության Սարատովի տարածքային բաժանմունքի նախագահը։

Ֆելիքս Մալյարենկո
ռուս.՝ Фе́ликс Васи́льевич Маляре́нко
Ծնվել էփետրվարի 2, 1951(1951-02-02)
ԾննդավայրԲիրոբիջան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էհոկտեմբերի 29, 2020(2020-10-29)[1] (69 տարեկան)
Մասնագիտությունգրող և բանաստեղծ
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Ժանրերդեռահասական գրականություն

Կենսագրություն խմբագրել

Ֆելիքս Մալյարենկոն ծնվել է 1951 թվականի փետրվարի 2-ին, Բիրոբիջանում, «Դալսելմաշ» գործարանի բանվոր, Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից Վասիլի Պետրովիչ Մալյարենկոյի ընտանիքում։ Մայրը՝ Պոլինա Իոսիֆովնան (օրիորդական ազգանունը՝ Նովակ), աշխատել է որպես վաճառող։ Մալյարենկոնն ավարտել է թիվ 2 միջնակարգ դպրոցի չորրորդ դասարանը և 1962 թվականին ընդունվել է Ուսուրիյսկի Սուվորովի անվան ռազմական ուսումնարան[3]։ 1969-1974 թվականներին սովորել է Սարատովի քիմիական պաշտպանության ռազմական ակադեմիայում։ Մասնակցել է Չեռնոբիլի ատոմակայանում վթարի վերացման աշխատանքներին։ 2017-2019 թվականներին զբաղեցրել է Ռուսաստանի գրողների միության Սարատովի տարածաշրջանային մասնաճյուղի նախագահի պաշտոնը[4]։

Իրականացրել է հասարակական գործունեություն, ստեղծագործական հանդիպումներ է ունեցել Սարատովի դպրոցականների հետ[5]։ Մասնակցել է գրական հանդիպումների[6] և փառատոների[7], գրքի ցուցահանդեսների, տոնավաճառների[8][9] և գրական մրցանակաբաշխությունների։ 2019 թվականի հունիսին մասնակցել է Մոսկվայում կազմակերպված «Կարմիր հրապարակ» գրքի ցուցահանդեսին, որտեղ ինտերակտիվ և խաղաոճով ներկայացրել էր «Վնասակար աղջիկների հեքիաթները» գրքի շնորհանդեսը[10]։

Հեղինակի գրքերի հիման վրա երեխաների և մեծահասակների համար ստեղծվել են երկու տասնյակից ավելի սեղանի խաղեր[11][12][13]։ Սարատովցի երգչուհի Վլադիսլավա Օքսյուտան կատարել է Մալյարենկոյի բանաստեղծությունների հիման վրա գրված երգեր (երաժշտությունը՝ Սերգեյ Պանկրատովի)[14]։

Մալյարենկոն եղել է Սուրբ Կիրիլի և Մեթոդիոսի անվան գրողների միջազգային միության անդամ (Բուլղարիա), ՓՄՁ–ների խմբագրական խորհրդի անդամ, որի կազմում ընդգրկված են եղել նաև Շումենի համալսարանի պրոֆեսոր Իվայլո Պետրովը, Լոլա Զվոնարյովան[15]։

Մալյարենկոն եղել է պաշտոնաթող փոխգնդապետ։ Ամուսնացած է եղել, ունեցել է երեք երեխա։

Ստեղծագործական ուղի խմբագրել

Մալյարենկոյի ստեղծագործական կարիերան սկսվել է 1980-ականների կեսերին` «Վովկա Բուլկինը վեցերորդ «Բ»-ից» (1986) պատմվածքների գրքում ներառված պատմություններով։ Նրա ստեղծագործությունները և հոդվածները տպագրվել են «Ուչիտելսկայա գազետա», «Կրասնայա զվեզդա», «Պիոներսկայա պրավդա» թերթերում, «Սովետսկայա ժենշչինա», «Միշա» ամսագրերում, եղել է նաև մի շարք ռադիոհաղորդումների հեղինակ։ 1991 թվականին հրատարակվել է նրա «Գունավոր թիթեռներ» դետեկտիվ վիպակը երեխաների համար։

  Ես ինքնուս գրող էի, բայց երբ սկսեցի, ինձ ասացին, որ ապագայում կարող եմ դառնալ լավ մանկագիր։
- Ֆելիքս Մալյարենկոյի, թերթին տված հարցազրույցից[16]։ «Արհեստների ներկապնակ» փառատոնում, 2019 թվական։
 
 
«Արհեստների ներկապնակ» փառատոնի ժամանակ, 2019

Սուվորովյան ուսումնարանում սովորելու տարիների հիշողությունները հիմք հանդիսացան «Սուվորովական Սոբոլև, շարք կանգնի՛ր» վիպակի համար[17]։ Գիրքը պատրաստվել է «Դետգիզ»-ում հրատարակման, նկարազարդումներ են արվել, բայց Խորհրդային Միությունը փլուզվել է և հրատարակչական համակարգը նույնպես փլուզվել է[18]։ Մի փոքր խմբագրված տեսքով գիրքը հրատարակվել է միայն 2013 թվականին։

Մալյարենկոյի հեղինակությամբ չորս պիեսներ՝ «Ո՞վ է գողացել ծննդյան օրը», «Հեքիաթ վնասակար աղջիկների մասին», «Օճառե պղպճակների տիրակալը» և «Կոշկավոր կատվի վերջին արկածները» 2011 թվականից մինչև 2014 թվականը բեմադրվել և ներկայացվել են «Զադիրա» մանկական երաժշտական թատրոնում[19]։ «Ո՞վ է գողացել ծննդյան օրը» և «Հեքիաթ վնասակար աղջիկների մասին» պիեսները ձայնագրվեցին սկավառակների վրա։ «Ո՞վ է գողացել ծննդյան օրը» պիեսը 2016 թվականին ներկայացվել է նաև Մախաչկալայի Մաքսիմ Գորկու անվան Ռուսական դրամատիկական թատրոնում։

2017 թվականին «Գրական ալմանախ։ Առաջին թողարկում»-ում «Սարատովյան երկրի գրողներ» նախագծի շրջանակներում[20], հրատարակվել են Մալյարենկոյի «Կոշտուկներ» և «Իսկ դու տղամարդ ես, ընկեր կապիտան» պատմվածքները[21]։

«Բիրոբիջանի այբուբենը» բանաստեղծությունների գիրքը (2017) նվեր դարձավ հեղինակի փոքր հայրենիքի՝ Բիրոբիջանի համար։ Մալյարենկոն հրատարակել է նաև գիրք նվիրված Հրեական ինքնավար մարզի ամենատարեց լրագրող Նինա Նիկոլաևնա Ֆիլիպկինայի հիշատակին։ Այդտեղ ընդգրկված են բանաստեղծություններ, թարգմանություններ, «Բիրոբիջանի ոսկե գրիչներ» ակնարկների շարքը, այն գրողների և բանաստեղծների մասին, ովքեր իրենց հետքն են թողել քաղաքի և մարզի պատմության մեջ[22]։

2018 թվականին Մալյարենկոն սկսել է համագործակցությունը Մոսկվայի «Ապրիորի-պրես» հրատարակչության հետ, որտեղ նա հրատարակել է «Թաթդ տուր, մարդ», «Հեքիաթ Մաշայի և մանկական շիլայի մասին», «Ահա այդպիսի խոզուկներ», «Հեքիաթներ խոզուկների մասին» և «Հեքիաթներ չարաճճի աղջիկների մասին» գրքերը։

2020 թվականին Ֆելիքս Մալյարենկոն դարձել է մոսկովյան «Ռուդա» հրատարակչության հեղինակներից մեկը։ Նրա «Թռչող կատուոզավր Միտկան», «Կարմիր ավազակի հմայիլը», «Չարաճճի աղջիկների նոր հեքիաթները» և «Արքայադուստր Իզոլդան և նրա տիկնիկները» գրքերը տպագրվել են «Գունագեղ փոքրիկ արկղիկը» շարքում։

Պարգևներ խմբագրել

  • Չեռնոբիլի ատոմակայանում վթարի հետևանքների վերացման համար մեդալ «Մահացածներին փրկելու համար»
  • Դիպլոմ և հուշամեդալ Մոսկվայի մարզային դումայից` «Ղրիմի պատկերը » փառատոնում մանկական գրականության մեջ մեծ ավանդի և Ղրիմի քաղաքների մասին բանաստեղծությունների ընտրանու համար[23][24],
  • Գրան պրի «Ռուսական առասպելներ» գրականության և արվեստի X միջազգային փառատոնի «Մանկական գրականություն» անվանակարգում[25],
  • Սակիի «Ինտելիգենտական սեզոն» գրական և երաժշտական IV միջազգային փառատոնի դափնեկիր (2-րդ տեղ), («Պոեզիա երեխաների համար» անվանակարգում)[26],
  • Դափնեկիր («Մանկական գրականություն» անվանակարգում 1-ին տեղ), Բորիս Ապրիլովի անվան «Սլավոնական խոսք» միջազգային գրական մրցույթի 1-ին աստիճանի դիպլոմ[27],
  • «Սևաստոպոլի գրքի բուլվար» ցուցահանդեսի շրջանակներում Գրական մրցույթին մասնակցելու համար դափնեկիր (1-ին տեղ)[28][29]։

Ընտրյալ մատենագիտություն խմբագրել

Արձակ
  • «Вестник 1 роты» (22 выпуск УСВУ) — Уссурийск. 2009.
  • «Вовка Булкин из 6 „Б“» — Саратов: Приволжское книжное издательство, 1986
  • «Пестрые бабочки» — Саратов: Приволжское изд-во «Детская книга». 1992., — с. 221.
  • «Кто украл День рождения?» // аудиокнига.— Саратов: Музилка. 2011.
  • «Суворовец Соболев, встать в строй!» — Саратов: Задира-плюс, 2013
  • «Как девочка Женя обидела Веню». Проза. Сказки. С переводом на польский язык. 2018.
  • «А вы чувак, товарищ капитан» // Альманах 1. Российский союз писателей, Саратовское региональное отделение, — Саратов. 2017.
  • «Мозоли». // Альманах 1. Российский союз писателей, Саратовское региональное отделение, — Саратов. 2017.
  • «Сказка про Машу и манную кашу». — Москва: Априори-пресс.2019. — 12 с. — (Сказки дедушки Феликса)
  • «Сказки о свинках». — Москва: Априори-пресс. 2019. — 12 с. — (Сказки дедушки Феликса)
  • «Сказки о вредных девчонках». — Москва: Априори-пресс. 2019. — 64 с.
  • «Оберег рыжего разбойника».— Москва: РуДа, 2020
  • «Новые Сказки о вредных девчонках» — Москва: РуДа, 2020
  • «Принцесса Изольда и её куклы» — Москва: РуДа, 2020
  • «Летающий кошкозавр Митька» — Москва: РуДа, 2020
Բանաստեղծություններ
  • Новогодняя азбука // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2014. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Автоазбука // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2014. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Азбука автомобильная // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2014. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Азбука Деда Мороза // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2014. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Азбука молока // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2014. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Азбука домового // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2015. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Клубничная азбука // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2015. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Ковбои // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2015. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Пираты // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2015. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Шоколадная азбука // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2015. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Азбука Бабы Яги: стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2015. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Матрёшки. В 2х ч. // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2016. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Азбука цирка. В 3х ч. // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2017. — 12 с. — (Мир в красках).
  • Азбука Биробиджана // стихи. — Саратов: Задира-Плюс. 2017. — 64 с.
  • Дай лапу, человек // стихи. — Москва: Априори-пресс, 2019. — 48 с.
  • Вот такие свинки. — Москва: Априори-пресс. 2019. — 12 с. — (Сказки дедушки Феликса)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 Саратовский детский писатель Феликс Маляренко скончался от коронавируса
  2. Саратовский детский писатель Феликс Маляренко скончался от коронавируса
  3. «Администрация Ленинского района Нижнего Новгорода: «Кадетское братство — это умение держаться вместе, быть дружной командой и любить свою Родину», — Феликс Маляренко». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
  4. «Избран председатель реготделения Российского союза писателей». СарБК. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին.
  5. «В городских библиотеках состоялся Единый день чтения вслух. Новости. Официальный сайт администрации муниципального образования "Город Саратов"» (ռուսերեն). saratovmer.ru. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  6. «Пензенским школьникам прочитал свои стихи саратовский писатель» (ռուսերեն). www.penzainform.ru. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  7. «Феликс Маляренко провёл творческую встречу со школьниками» (ռուսերեն). www.astrobl.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 20-ին.
  8. «Пензенская областная библиотека им. М. Ю. Лермонтова» (ռուսերեն). liblermont.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  9. Super User. «Феликс Маляренко в Лермонтовке» (ռուսերեն). rsp-souz.ru. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին. {{cite web}}: |author= has generic name (օգնություն)
  10. «Книжный фестиваль «Красная площадь 2019»» (ռուսերեն). knigivgorode.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  11. РИА «Биробиджан» (2017 թ․ փետրվարի 2). «Игра писателя Феликса Маляренко о Биробиджане увлекла школьников областного центра» (ռուսերեն). РИА Биробиджан. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  12. «Поиграй со мной… в Биробиджан! — Издательский дом «Биробиджан»» (ռուսերեն). www.gazetaeao.ru. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  13. «Встречей с «Шолом-Алейхемом» открылась юбилейная «Библионочь» в Биробиджане (ФОТО; ВИДЕО) — Новости Хабаровска» (ռուսերեն). www.dvnovosti.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  14. «Сказочные герои говорят голосом певицы из Саратова» (ռուսերեն). sovetov.su. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին.
  15. «Новый литературный альманах «Под знаком Кирилла и Мефодия»» (ռուսերեն). Международный союз писателей имени святых Кирилла и Мефодия. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 27-ին.
  16. «Феликс Маляренко: Любое детское стихотворение должно быть взрослым». fn-volga.ru (ռուսերեն). ИА «Свободные новости. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 26-ին.
  17. «Саратовский детский писатель Феликс Маляренко: Я горжусь званием биробиджанца - EAOMedia» (ռուսերեն). eaomedia.ru. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  18. «Суворовец Соболев, встать в строй! - Маляренко Феликс» (ռուսերեն). www.e-reading.club. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին.
  19. «В Саратове появился детский музыкальный театр» (ռուսերեն). ИА «Версия-Саратов». Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին.
  20. «Выпущен альманах в рамках проекта «Писатели земли Саратовской»» (ռուսերեն). СарБК. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին.
  21. «Презентация литературного Альманаха с произведениями членов Саратовского регионального отделения Российского союза писателей / САРАТОВСКАЯ ОБЛАСТНАЯ УНИВЕРСАЛЬНАЯ НАУЧНАЯ БИБЛИОТЕКА» (ռուսերեն). www.sounb.ru. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  22. «Под одной обложкой — Издательский дом «Биробиджан»» (ռուսերեն). www.gazetaeao.ru. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին.
  23. Super User. «Феликс Маляренко и «Образ Крыма-2018»» (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին. {{cite news}}: |last= has generic name (օգնություն)
  24. «Фестиваль «Образ Крыма». «Крым — остров свободы». (Итоги конкурса-фестиваля «Образ Крыма-2018») / Блог Наталья Иванова-Харина / КОНТ» (ռուսերեն). cont.ws. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  25. «Встреча с писателем» (ռուսերեն). pushkinlib.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 22-ին.
  26. «Журнал КРЫМ № 3 4 (51 52) 2018» (ռուսերեն). freedocs.xyz. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 26-ին.
  27. «Итоги конкурса "Славянское слово-2019"» (ռուսերեն). Международный союз писателей имени святых Кирилла и Мефодия. 2019 թ․ մայիսի 10. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 24-ին.
  28. Итоги фестиваля «Книжный бульвар Севастополя»
  29. Первый фестиваль «Книжный бульвар Севастополя» открылся у библиотеки Толстого — Независимое телевидение Севастополя

Արտաքին հղումներ խմբագրել