Ֆասիլ Ղեբի (ամհարերեն՝ ፋሲል ግቢ), ամրոց Եթովպիայի Ամհարա շրջանում՝ Գոնդար քաղաքի մերձակայքում։ XVII - XVIII դարերում եղել է Եթովպիայի Ֆասիլիդես թագավորի և նրա ժառանգորդների գահանիստը։ Նրա ճարտարապետության մեջ դրսևորված են տարբեր ազդեցություններ, ներառյալ հինդու, արաբական և բարոկկո ոճերը[1] (վերջինը տեղ է գտել ավելի ուշ շրջանում, ճիզվիտ միսիոներների ջանքերով[2]): Իր պատմական նշանակության և ճարտարապետության համար ամրոցը 1979 թվականին գրանցվել է որպես ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ[1]։ Ghebbi-ն ամհարերեն բառ է, որը նշանակում է միացություն կամ պարիսպ[3]։

Ֆասիլ Ղեբի ամրոց
Fasil Ghebbi, Gondar Region*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն

Ֆասիլիդասի ամրոցը
Երկիր {{{2}}} Եթովպիա
Տիպ Մշակութային
Չափանիշներ ii, iii
Ցանկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս** Աֆրիկա
Կոորդինատներ 12°36′29″ հս․ լ. 37°28′11″ ավ. ե.HGЯO
Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում 1979  (անհայտ նստաշրջան)
Համար 19
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում
** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
Համաշխարհային ժառանգություն
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դրոշը ՅՈւՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգություն ,
օբյեկտ № 19
ռուս..անգլ..ֆր.

Պատմա-ճարտարապետական համալիրը ներառում է Ֆասիլիդեսի ամրոցը, Իյասու I- ի (կամ՝ Իյասու Մեծի. թագավորել է 1682—1706 թթ.)[4] պալատը, Դավիթ III- ի սրահը, կայսրուհի Մենտևաբի ամրոցը, Յոհաննես I- ի դիվանատունն ու գրադարանը, Բակաֆֆայի կայսրի բանկետների սրահը, ախոռները և երեք եկեղեցիներ՝ Ասասամե Քեդդուս Միքայել, Էլֆիգն Գիյորգիս և Գեմջաբեթ Մարիամ[1]։ Քաղաքից դեպի հյուսիս-արևմուտք՝ Կախա գետի ափին պահպանվել է բաղնիսային շքեղ համալիրը, որի կառուցումը նույնպես վերագրվում է Ֆասիլիդեսին[5]։

Ամրոցի դարպասները 11 տարի փակ են եղել հանրության համար. այդ ընթացքում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն այստեղ վերականգնողական աշխատանքներ է իրականացրել։ Տեսարժան այս վայրը վերաբացվել է 2005 թվականին[6]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 «Fasil Ghebbi, Gondar Region». UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. «In the 16th and 17th centuries, the fortress-city of Fasil Ghebbi was the residence of the Ethiopian emperor Fasilides and his successors. Surrounded by a 900-m-long wall, the city contains palaces, churches, monasteries and unique public and private buildings marked by Hindu and Arab influences, subsequently transformed by the Baroque style brought to Gondar by the Jesuit missionaries.»
  2. «Fasil Ghebbi, Gondar Region» (անգլերեն). UNESCO World Heritage Centre. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 9-ին.
  3. Appleyard, David (2013). Colloquial Amharic (2nd ed.). Routledge. ISBN 9781136303036.
  4. «Gonder» (անգլերեն). Վերցված է 2010-12-09-ին.
  5. «Fasil Ghebbi, Gondar Region» (անգլերեն). World Heritage Site. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 9-ին.
  6. Jasmina Šopova (2008). «The Country of the King With the Protruding Tongue» (անգլերեն). UNESCO. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 9-ին.

Գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել