Ֆանուլա Փափազօղլու
Ֆանուլա Փափազօղլու (փետրվարի 3, 1917, Բիտոլա - հունվարի 26, 2001, Բելգրադ, Հարավսլավիայի Դաշնային Հանրապետություն), հարավսլավացի գիտնական, էպիգրաֆիստ և ակադեմիկոս։ Նա Բալկանների հին պատմության փորձագետ էր, հիմնադրել է Հին էպիգրաֆիայի և դրամագիտության կենտրոնը 1970 թվականին[2]։
| Ֆանուլա Փափազօղլու | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 3, 1917 |
| Ծննդավայր | Բիտոլա |
| Մահացել է | հունվարի 26, 2001 (83 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բելգրադ, Հարավսլավիայի Դաշնային Հանրապետություն |
| Քաղաքացիություն |  Հյուսիսային Մակեդոնիա[1] |
| Կրթություն | Բելգրադի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետ |
| Մասնագիտություն | պատմաբան, կլասիցիստ և համալսարանի դասախոս |
| Աշխատավայր | Բելգրադի համալսարան |
| Անդամություն | Մակեդոնիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա և Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա |
 Fanula Papazoglu Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Փափազօղլուն ծնվել է Բիտոլայում, Հյուսիսային Մակեդոնիա, առումինական ծագում ունեցող հունական ընտանիքում[3][4][5][6]։ 1936 թվականին ավարտել է միջնակարգ դպրոցը Բիթոլայում, ապա ուսանել է Բելգրադի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետում, որտեղ սովորել է դասական բանասիրություն, հին պատմություն և հնագիտություն։ Հարավսլավիա ներխուժման ժամանակ նա աջակցում էր Հարավսլավիայի պարտիզաններին՝ որպես ուսանողական կազմակերպության անդամ, և մեկ տարի անցկացրել Բանյիցայի համակենտրոնացման ճամբարում 1942-1943 թվականներին։
Փափազօղլուն ավարտել է փիլիսոփայության ֆակուլտետը 1946 թվականին, իսկ 1947 թվականից աշխատել է Փիլիսոփայության ֆակուլտետի հին պատմության ամբիոնում։ 1955 թվականին նրա ատենախոսության թեման էր՝ Մակեդոնական քաղաքները հռոմեական ժամանակաշրջանում։ 1965 թվականին ստացել է պրոֆեսորի կոչում։
1974 թվականի մարտի 21-ին Փափազօղլուն ընտրվել է Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի (SANU) թղթակից անդամ, իսկ 1983 թվականի դեկտեմբերի 15-ին դարձել է լիիրավ անդամ։
Բելգրադի համալսարանում Փափազօղլուն ծանոթանում և ամուսնանում է ռուս ականավոր բյուզանդագետ Գեորգի Օստրոգորսկու հետ, ունեցել է դուստր՝ Տատյանան, և որդի՝ Ալեքսանդրը։ Փափազօղլուն թոշակի է անցել 1979 թվականին։ Նա մահացել է Բելգրադում 2001 թվականին։
Գործունեություն խմբագրել
Փափազօղլուն գրել է նույն ավանդույթով, ինչ իր դարաշրջանի մյուս հնագետները,այն է՝ մշակութային-պատմական-էվոլյուցիոնիստական հնէաբանություն։ Նրա աշխատանքը կենտրոնացած էր «Կենտրոնական Բալկանյան ցեղերի» (Autaritae, Scordisci, Dardani, Triballi, Moesi) թեմայի վրա, որոնք նա սահմանեց որպես կոմպակտ հավաքական խմբեր, որոնք կապված էին այլ հնագիտական մշակույթներից տարբերվող հատուկ հնագիտական մշակույթների հետ և ունեին կայուն սահմաններ։ Նրա աշխատանքը ազդեցիկ է եղել իր դարաշրջանում, սակայն քննադատության է ենթարկվել ժամանակակից հնագիտության մեջ։
«Կենտրոնական բալկանյան ցեղերի» գոյության և կազմավորման մասին եզրակացությունները հաճախ ենթադրում են ինքնության ձևավորման ժամանակակից հասկացություններին համապատասխանող տեսական շրջանակ։ Այս շրջանակն օգտագործվել է անկախ գրավոր աղբյուրներից, որոնք արվել են «Կենտրոնական բալկանյան ցեղերի» մասին նախապես կազմված եզրակացություններին համապատասխանելու համար[7]։ Հաճախ այդ տեսական մոդելները ծառայում էին նյութական գտածոների դասակարգմանը։
Միխայլովիչը (2014) նշում է, որ Տրիբալին հռոմեական Օեսկուսի մոտ գտնվող նախահռոմեական ժողովրդի անունն է, որի համար Փափազօղլուն կառուցել է որոշակի տարածք, որն իրականում անորոշ է։ Իր հերթին, Հարավսլավիայի այդ դարաշրջանի հնագետները սկսեցին դասակարգել բոլոր գտածոները Փափազօղլուի կողմից որպես «Տրիբալյան» սահմանված տարածքում Տրիբալի ցեղի արտեֆակտներ[8]։ Նման կերպ Փափազօղլուն կառուցեց Դարդանիայի թագավորությունը, որը երբեք որպես այդպիսին չի սահմանվել գրավոր արձանագրություններում, և նշեց դրա սահմանները[9]։ Իրականում, նախահռոմեական դարաշրջանում Դարդանիայի միայն հարավային «սահմաններն» են որոշված, սակայն այլ տեղեկություններ չկան նրա հյուսիսային սահմանի մասին։ Փափազօղլուն դարդանյան հասարակության իր կառուցումը հակադրեց ավելի «քաղաքակիրթ» և «կազմակերպված» իլլիացիներին։ Վինիֆրիթը (2021) քննադատել է այս մոտեցումը[10]։
Մրցանակներ խմբագրել
- October Prize of the City of Belgrade
- July 7 Award[11]
Աշխատություններ խմբագրել
- Папазоглу, Фанула (1953). «Еион-Амфипољ-Хрисопољ». Зборник радова Византолошког института. 2: 7–24.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1954). «Хераклеја и Пелагонија» (PDF). Жива антика. 4 (2): 308–345.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1955). «О ономастичкој формули код Македонаца у римско доба» (PDF). Жива антика. 5 (2): 350–372.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1957). Македонски градови у римско доба (PDF). Скопје: Жива антика.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1957). «Прилози историји Сингидунума и средњег Подунавља у античко доба». Историски часопис. 7: 303–321.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1963). «О територији илирског племена Ардиеја». Зборник Филозофског факултета. Београд. 7 (1): 71–86.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1964). «Дарданска ономастика». Зборник Филозофског факултета. Београд. 8 (1): 49–75.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1967). Istorija helenizma: Epoha Aleksandra Velikog (1. ed.). Beograd: Naučna knjiga.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն)- Papazoglu, Fanula (1972) [1967]. Istorija helenizma: Epoha Aleksandra Velikog (2. ed.). Beograd: Naučna knjiga.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն)
- Papazoglu, Fanula (1972) [1967]. Istorija helenizma: Epoha Aleksandra Velikog (2. ed.). Beograd: Naučna knjiga.
- Папазоглу, Фанула (1968). «Људске жртве и трагови канибализма код неких средњобалканских античких племена». Зборник Филозофског факултета. Београд. 10 (1): 47–61.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1969). Srednjobalkanska plemena u predrimsko doba: Tribali, Autarijati, Dardanci, Skordisci i Mezi (1. ed.). Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն)- Papazoglu, Fanula (2007) [1969]. Srednjobalkanska plemena u predrimsko doba: Tribali, Autarijati, Dardanci, Skordisci i Mezi (2. ed.). Beograd: Equilibrium.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն)
- Papazoglu, Fanula (2007) [1969]. Srednjobalkanska plemena u predrimsko doba: Tribali, Autarijati, Dardanci, Skordisci i Mezi (2. ed.). Beograd: Equilibrium.
- Papazoglu, Fanula (1970). «Autarijati i Lizimah». Adriatica praehistorica et antiqua: Zbornik radova posvećen Grgi Novaku. Zagreb: Arheološki institut. էջեր 335–346.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1978). The Central Balkan Tribes in pre-Roman Times: Triballi, Autariatae, Dardanians, Scordisci and Moesians. Amsterdam: Hakkert.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1979). «Gouverneurs de Macédoine» (PDF). Živa antika. 29 (2): 227–249.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1980). «О хеленизацији и романизацији». Глас САНУ. 320 (2): 21–36.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Папазоглу, Фанула (1988). «Илирска и дарданска краљевина: Порекло и развој, структура, хеленизација и романизација». Илири и Албанци. Београд: САНУ. էջեր 145–199.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1989). «L'organisation politique de l'Illyrie méridionale» (PDF). Živa antika. 39 (1–2): 31–53.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1991). «O Peoncima u rimsko doba». Zbornik radova posvećenih akademiku Alojzu Bencu. Sarajevo: ANUBIH. էջեր 271–274.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1995). Istorija helenizma: Vladavina Aleksandra Velikog: Doba dijadoha. Beograd: Skripta Internacional.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1997). Laoi et paroikoi: Recherches sur la structure de la société hellénistique. Belgrade: Centre d'études épigraphiques et numismatiques.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն) - Papazoglu, Fanula (1998). «Politički i socijalni sadržaj imena Μακεδών, Μακεδόνες u predhelenističkoj i helenističkoj Makedoniji» (PDF). Živa antika. 48 (1–2): 25–41.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(օգնություն)
Աղբյուրներ խմբագրել
- Mihailović, Vladimir (2014). «Tracing Ethnicity Backwards: the case of the "Central Balkan Tribes"». In Popa, Catalin; Stoddart, Simon (eds.). Fingerprinting the Iron Age: Approaches to identity in the European Iron Age: Integrating South-Eastern Europe into the debate. Oxbow Books. ISBN 978-1782976783.
- Winnifrith, Tom (2021). Nobody's Kingdom: A History of Northern Albania. Signal Books. ISBN 978-1909930957.
- SANU. «Фанула Папазоглу (Biography)» (PDF) (Serbian). SANU. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 8-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - OLGA PELCER-VUJAČIĆ. «FANULA PAPAZOGLU I RAZVOJ GRČKE EPIGRAFIKE». In Ksenija Maricki-Gađanski (ed.). Antika i savremeni svet: naučnici, istraživači, tumači (PDF). էջեր 319–323.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆանուլա Փափազօղլու» հոդվածին։ |
- «Identity: Fanula Papazoglu». Worldcat.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Bibliothèque nationale de France Record #12106339x // BnF catalogue général (ֆր.) — Paris: BnF.
- ↑ https://web.archive.org/web/20090725092947/http://www.moesia-superior.rs/, Official website
- ↑ Robin J. Fox, Robin Lane Fox eds., Brill's Companion to Ancient Macedon: Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 BC - 300 AD, Edition illustrated, BRILL, 2011, 9004206507, p. 39.
- ↑ Μιλτιάδη Χατζόπουλου, Φανούλα Παπάζογλου - Η μεγάλη ελληνίστρια και ιστορικός της αρχαίας Μακεδονίας.
- ↑ Richard Clogg, Minorities in Greece: Aspects of a Plural Society. C. Hurst & Co. Publishers. 2002, 978-1-85065-705-7, p. 153.
- ↑ Roudometof, Victor, "Nationalism and Identity Politics in the Balkans: Greece and the Macedonian Question". Journal of Modern Greek Studies. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, (1996), p. 286, note # 29.
- ↑ Mihailović, 2014, էջ 101
- ↑ Mihailović, 2014, էջեր 101-106
- ↑ Mihailović, 2014, էջեր 101-103
- ↑ Winnifrith, 2021, էջ 43
- ↑ https://web.archive.org/web/20160304223621/http://www.sanu.ac.rs/Clanstvo/IstClan.aspx?arg=1157, Փափազօղլուի կենսագրությունը sanu կայքում