Օրենքի գերակայությունը զինված հակամարտություններում նախագիծ

Օրենքի գերակայությունը զինված հակամարտություններում նախագիծը (RULAC Project), ժնևի Միջազգային մարդասիրական իրավունքի և մարդու իրավուքների ակադեմիայի նախաձեռնությունն է՝ աջակցելու պատերազմի օրենքների և սովորույթների միջազգային իրավունքի կիրառմանը և իրականացմանը։

Ակնարկ խմբագրել

Համաշխարհային տվյալների բազայի և վերլուծության միջոցով, նախագծի նպատակն է գնահատել զինված հակամարտություններում կիրառվող օրենքը ինքնիշխան պետությունների կողից։

Նախագիծը, ի վերջո կներառի ՄԱԿ–ի բոլոր անդամ պետություններին և ժնևի կոնվենցիաների կողմերին, ինչպես նաև վիճելի տարածքներին՝ անկախ նրանից, թե նրանք զինված հակամարտության իրավիճակում են, թե ոչ։ Իրոք, որոշակի միջազգային կանոններ պետք է կիրառվեն խաղաղ ժամանակ կամ արդիական են հետկոնֆլիկտային հանցագործությունների ճնշումների հետ կապված։ Բացի այդ, ահաբեկչության դեմ պայքարի կանոնները, որոնք նույնպես պետք է լուսաբանվեն կայքում, կիրառելի են այն պետությունների համար, որոնք պարտադիր չէ, որ գտնվեն զինվաԺ հակամարտության իրավիճակում։

Կայքը բաժանված է երեք մասի․ գլխավոր էջն առաջարկում է կիրառելի իրավունքի փոքր նկարագրություն և անդրադառնում է այդ ոլորտի հիմնական իրավական խնդիրներին, օրինակ՝ հակամարտությունների իրավական որակավորումը կամ միջազգային իրավունքի կիրառելիությունը ոչ պետական զինված խմբավորումների նկատմամբ։ Այնուհետև, կայքը յուրաքանչյուր երկրի համար առաջարկում է համապատասխան տեքստեր և փաստաթղթեր, որոնք վերաբերում են ազգային և միջազգային իրավական դաշտին, (ազգային օրենսդրություն և նախադեպային իրավունք, միջազգային կազմակերպությունների որոշումներ, միջազգային պայմանգրեր, և այլն)։ Եվ վերջում, կայքն առաջարկում է իրավական վերլուծություն, որը, մի կողմից, որակում է հակամարտությունը միջազգային մարդասիրական իրավունքի համաձայն, իսկ մյուս կողմից՝ որոշում կիրառելի օրենքը։ Կայքի այս հատվածը, անշուշտ, իրավական և քաղաքական առումներով հատուկ է վերոնշյալ նախագծին։

Այս նախագիծը պետք է լինի տեղեկատվության արժեքավոր աղբյուր պետական պաշտոնյաների, լրագրողների և ավելի լայնորեն ցանկացած անձի համար, ով հարգում է օրենքը պատերազմի ժամանակ։

Ժնևի կոնվենցիաներ խմբագրել

Ժնևի առաջին երեք կոնվենցիաները վերանայվել, ընդլայնվելլ և փոխարինվել են, իսկ չորրորդը ավելացվել է 1949 թվականին։

Զինված ուժերում վիրավորների և հիվանդների վիճակի բարելավման Ժնևի կոնվենիցան ընդունվել է 1864 թվականին։ Այն զգալիորեն վերանայվել և փոխարինվել է 1906 թվականի տարբերակով^[1], իսկ ավելի ուշ՝ Ժնևի 1949 թվականի առաջին կոնվենիցայով^[2]։
Զինված ուժերի վիրավոր, հիվանդ և նավաբեկված անդամների վիճակի բարելավման մասին Ժնևի կոնվենցիան ընդունվել է 1906 թվականին^[3]։ Այն զգալիորեն վերանայվել և փոխարինվել է 1949 թվականի Ժնևի երկրորդ կոնվենցիայով։
Ռազմագերիների վերաբերյալ Ժնևի կոնվենցիան ընդունվել է 1929 թվականին։ Այն նշանակալիորեն վերանայվել և փոխարինվել է 1949 թվականի Ժնևի երրորդ կոնվենցիայով։
Պատերազմի ժամանակ քաղաքացիական անձանց պաշտպանության մասին Ժնևի չորրորդ կոնվենցիան ընդունվել է 1949 թվականին։

Բացի այդ, Ժնևի կոնվենցիայի երեք հավելյալ փոփոխությունների վերաբերյալ կան արձանագրություններ․

Արձանագրություն առաջին (1977)։ 1949 թվականի օգոստոսի 12–ի Ժնևի կոնվենցիաներին լրացնող և միջազգային զինված հակմարտությունների զոհերի պաշտպանությանը վերաբերող լրացուցիչ արձանագրություն։ 2007 թվականի հունվարի 12–ի դրությամբ այն վավերացվել էր 167 երկրների կողմից։
Արձանագրություն երկրորդ (1977)։ 1949 թվականի օգոստոսի 12 –ի Ժնևի կոնվենցիաներին լրացնող և ոչ միջազգային զինված հակամարտությունների զոհերի պաշտպանությանը վերաբերող արձանգրություն։ 2007 թվականի հունվարի 12 –ի դրությամբ այն վավերացվել էր 163 երկրների կողմից։
- Արձանագրություն երրորդ (2005)։ 1949 թվականի օգոստոսի 12–ի ժնևի կոնվենցիաներին լրացնող և լրացուցիչ տարբերակիչ տարբերանշանի ընդունմանը վերաբերող արձանագրություն։ 2007 թվականի հունիսի դրությամբ այն վավերացվել է 17 երկրների կողմից, և ստորարգվել, բայց դեռևս չի վավերացվել լրացուցիչ 68 երկրների կողմից։

Տես նաև խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

Barenboim P.,Sidiqi N., "Bruges, the Bridge between Civilizations: 75 Anniversary of Roerich Pact", Grid Belgium, 2010, 978-5-98856-114-9
Bassiouni, M.C., Introduction to International Criminal Law, Transnational Publishers, 2003
Cassese A., Gaeta P. and Jones J.R.W.D. (eds), The Rome Statute of the International Criminal Court: A Commentary, Oxford University Press, 2002.
Cassese, A., International Law, Oxford University Press, UK, 2005.
Cassese, A., International Criminal Law, Oxford University Press, 2nd edition, 2008.
Clapham, A., Human Rights: A Very Short Introduction, Oxford University Press, UK, 2007
Cryer, R., Friman, H., Robinson, D., and Wilmshurst, E., An Introduction to International Criminal Law and Procedure, Cambridge University Press, 2007.
De Greiff, P. (ed.), The Handbook on Reparations, Oxford University Press, 2006.
Deng, F.M., “The Global Challenge of Internal Displacement”, Journal of Law and Policy, Vol. 5, 2001.
Feller, E., Türk, V. and Nicholson, F. (eds.), Refugee Protection in International Law, UNHCR‘s Global Consultations on International Protection, Cambridge, University Press, 2003.
Goodwin-Gill, G.S. and McAdam, J., The Refugee in International Law, 3rd edition, Oxford University Press, 2007.
Hathaway J.C., The Rights of Refugees under International Law, Cambridge University Press, Cambridge, 2005.
Kälin, W., Müller, L. and Wyttenbach, J., The Face of Human Rights, Lars Müller Publishing, Germany, 2004.
Romano, C., Nollkaemper, A., Kleffner, J., (eds), Internationalized Criminal Courts and Tribunals: Sierra Leone, East Timor, Kosovo and Cambodia, Oxford University Press, 2004.
Schabas, W.A., The UN International Criminal Tribunals. The former Yugoslavia, Rwanda and Sierra Leone, Cambridge University Press, 2006.
Smith, R.K.M. and van den Anker, C.(eds.), The Essentials of Human Rights, Oxford University Press, UK, 2006.
Steiner, H.J., Alston, P., and Goodman, R., International Human Rights in Context: Laws, Politics and Morals, 3rd edition, Oxford University Press, UK, 2008.
Teitel, R.G., Transitional Justice, Oxford University Press, 2000.
Tomuschat, C., Human Rights: Between Idealism and Realism, 2nd edition, Oxford University Press, UK, 2008.
UNHCR, Handbook on Criteria and Procedures Determining the Status of Refugees, Geneva, 1979.
Zahar, A. & Sluiter, G., International Criminal Law, Oxford University Press, 2008.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ «Convention for the Amelioration of the Condition of the Wounded and Sick in Armies in the Field. Geneva, 6 July 1906». International Committee of the Red Cross. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 20-ին.
↑ 1949 Geneva Convention (I) for the Amelioration of the Condition of the Wounded and Sick in Armed Forces in the Field Արխիվացված 2014-02-21 Wayback Machine
↑ David P. Forsythe (2007 թ․ հունիսի 17). The International Committee of the Red Cross: A Neutral Humanitarian Actor. Routledge. էջ 43. ISBN 978-0-4153-4151-6.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

[1] «Convention for the Amelioration of the Condition of the Wounded and Sick in Armies in the Field. Geneva, 6 July 1906». International Committee of the Red Cross. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 20-ին.

[2] 1949 Geneva Convention (I) for the Amelioration of the Condition of the Wounded and Sick in Armed Forces in the Field Արխիվացված 2014-02-21 Wayback Machine

[3] David P. Forsythe (2007 թ․ հունիսի 17). The International Committee of the Red Cross: A Neutral Humanitarian Actor. Routledge. էջ 43. ISBN 978-0-4153-4151-6.

[1]

[2]

[3]