Օնորե դը Յուրֆե

ֆրանսիացի գրող

Օնորե դը Յուրֆե (ֆր.՝ Honoré d'Urfé; փետրվարի 11, 1568[1], Մարսել, Ֆրանսիա[2] - հունիսի 1, 1625(1625-06-01)[3][4][5][…], Վիլֆրանշ սյուր Մեր[2]), ֆրանսիացի մաներիզմ դարաշրջանի գրող։

Օնորե դը Յուրֆե
ֆր.՝ Honoré d'Urfé
Ծննդյան անունֆր.՝ Anne Claude Jacques Christophe Honoré d'Urfé
Ծնվել էփետրվարի 11, 1568[1]
ԾննդավայրՄարսել, Ֆրանսիա[2]
Վախճանվել էհունիսի 1, 1625(1625-06-01)[3][4][5][…] (57 տարեկան)
Վախճանի վայրՎիլֆրանշ սյուր Մեր[2]
Մասնագիտությունբանաստեղծ, վիպասան, դրամատուրգ և գրող
Լեզուֆրանսերեն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Ուշագրավ աշխատանքներL'Astrée?
ԱմուսինDiane de Châteaumorand?
Изображение автографа
 Honoré d'Urfé Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Օնորե դը Յուրֆեն Կլոդ դը Յուրֆեի թոռն է, որը ներկայացրել է Հենրի II-ի շահերը Վատիկանում։ Մայրը՝ Մարկիզա դե Բոժեն, եղել է Ռենե Սավոյսկու թոռնուհին, լասկարիսների ժառանգը Տանդում։ Հորը թունավորել են 1574 թվականին։ Տոհմական սեփականությունը ժառանգել է գրողի ավագ եղբայրը՝ Ժան դը Յուրֆեն՝ մարկիզ դե Բոժեն, որի դուստր Ժենևևան ամուսնացած էր առաջին դուքս դե Կրուայի հետ։

Օնորեն՝ անվանակոչված իր հորեղբոր՝ Ֆրանսիայի մարշալի անվամբ, մանկության տարիներն անցկացրել է Բաստիի մանկական ամրոցում, որը հայտնի է իր հսկայական գրադարանով, իսկ հետո ութ տարվա ընթացքում սովորել է Հիսուսի միաբանություն քոլեջում՝ Փարիզում։ 1590 թվականին միացել է Կաթոլիկ լիգային, այնուհետև 1595 թվականին գերի է ընկել և սկսել գրել իր «Բարոյական ուղերձները» («Epistres morales», երեք հատորով, հրապարակվել է 1598 թվականից մինչև 1608 թվականը), ինչին փորձել է կցել փիլիսոփայական թեորիաներ (գլխավոր գաղափարները՝ նեոպլատոնականությունը և նեոստոիցիզմը) սեփական կյանքի իրադարձություններից։ Երբ լիգայի գործը վերջնականապես պարտվել է, Յուրֆեն անցել է թոշակի Կառլ Էմանուել Մեծի դատարան, որը նրա նման սերվել էր Ֆիլլիպ II-ից (1438-97)։

Եղբոր ամուսնալուծությունից հետո Էնն Յուրֆեն 1600 թվականին ամուսնացել է եղբոր նախկին կնոջ՝ Դիանա դե Շատոմորանի հետ ոչ այնքան սիրուց դրդված, որքան հաշվարկով՝ ցանկանալով բարելավել ընտանեկան հարաբերությունների խաթարված վիճակը․ 1613 թվականին ամուսինները բաժանվել են։ Օնորեի ընկերների թվում էր աստվածաբան Ֆրանցիսկոս Սալսկին։ Յուրֆեն մահացել է Սավոյայի դուքսի և Ջենովայի Հանրապետության բանակի հետ ճակատամարտում։

Բանաստեղծություններ խմբագրել

  • Հովվերգական վեպ «Աստրեիա» (1607-27), 2007 թվականին էկրանավորվեց «Աստրեի և Սելադոնայի սերը» անվանմամբ
  • Հովվերգական վեպ «Սիրեն» (фр. «Le Sireine», 1606)
  • Անվերջ հերոսական էպոպեա «Սավուազիադա»(фр. «La Savoysiade», գրված է տաս երգ)։
  • Ֆրանսաիական թատրոնի պատմության մեջ համարվում է եզակի դեպք՝ անհանգ հովվերգական ոտանավոր-պիես «Սիլվանիրա կամ Կենդանի ննջեցյալը» (фр."Sylvanire, ou La Morte-Vive", 1625), հիմնված է գրված նովելներից մեկի՝ «Աստրեի»-ի հիման վրա։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Bell A. Encyclopædia Britannica (բրիտ․ անգլ.)Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 http://labastie.chez-alice.fr/jacquesi.htm
  3. 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. 4,0 4,1 4,2 Encyclopædia Britannica
  5. 5,0 5,1 5,2 Discogs — 2000.

Գրականություն խմբագրել

  • Грушке Н. Ф. (1890–1907). «Юрфе, Оноре». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • Чекалов К. А. Оноре д’Юрфе: «Я ничего не представляю глазу, но только лишь уху» // Чекалов К. А. Маньеризм во французской и итальянской литературах. — М.: ИМЛИ РАН. — 2001. — С. 153—203. — ISBN 5-9208-0068-2