Օկտան
քիմիական միացություն
Օկտան, ալկանների դասին պատկանող օրգանական միացություն C8H18 բանաձևով։
| Օկտան | |
|---|---|
 | |
 | |
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Դասական անվանակարգում | օկտան[1] |
| Քիմիական բանաձև | C8H18 |
| Ռացիոնալ բանաձև | ն-օկտան |
| Ֆիզիկական հատկություններ | |
| Արտաքին տեսք | անգույն հեղուկ |
| Մոլային զանգված | 1,9E−25 կիլոգրամ[2] գ/մոլ |
| Խտություն | 0,7 ± 0,01 գ/սմ³ գ/սմ³ |
| Իոնիզացման էներգիա | 9,82 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[3] կՋ/մոլ |
| Ջերմային հատկություններ | |
| Հալման ջերմաստիճան | −70 ± 1 ℉, −57 °C[4] և −56,8 °C[3] °C |
| Եռման ջերմաստիճան | 258 ± 1 ℉ և 125,67 °C[3] °C |
| Այրման ջերմաստիճան | 56 ± 1 ℉ |
| Բռնկման ջերմաստիճան | 13 °С °C |
| Գոյացան էնթալպիա | −250 կՋ/մոլ կՋ/մոլ |
| Գոլորշու ճնշում | 10 ± 1 mm Hg |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Լուծելիությունը ջրում | 0,007 գ/100 մլ գ/100 մլ |
| Բեկման ցուցիչ | 1,398 |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 111-65-9 |
| PubChem | 356 |
| EINECS համար | 203-892-1 |
| SMILES | CCCCCCCC |
| ЕС | 203-892-1 |
| RTECS | RG8400000 |
| ChEBI | 349 |
| Թունավորություն | |
| Թունավորություն |    |
| IDLH | 4670 ± 10 mg/m³ |
| R-արժեքներ | R11, R38, R50/53, R65, R67 |
| S-արժեքներ | (S2), S16, S29, S33 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Հատկություններ խմբագրել
Սպեցիֆիկ հոտով անգույն հեղուկ է, օկտանային թիվը՝ 17-19։
Ստացում խմբագրել
Այլ իզոմերների հետ այն պարունակվում է նավթի, տարբեր եղանակներով ստացվող բենզինի կազմի մեջ։ Այն ստանում են նավթից, ապա մաքրում են միզանյութով։
Կիրառություն խմբագրել
500 °C ջերմաստիճանում ալյումինոմոլիբդենային կամ ալյումինոքրոմային կատալիզատորի վրայով անցկացնելիս այն վերածվում է արոմատիկ ածխաջրածինների խառնուրդի (օ-քսիլոլ և էթիլբենզոլ)։
Իզոմերներ խմբագրել
Օկտանն ունի 18 կառուցվածքային իզոմերներ։
- ն-օկտան
- 2-մեթիլհեպտան
- 3-մեթիլհեպտան
- 2-մեթիլհեպտան
- 3-էթիլ հեքսան
- 2,2-դիմեթիլհեքսան
- 2,3-դիմեթիլհեքսան
- 2,4-դիմեթիլհեքսան
- 2,5-դիմեթիլհեքսան
- 3,3-դիմեթիլհեքսան
- 3,4-դիմեթիլհեքսան
- 2-մեթիլ-3-էթիլպենտան
- 3-մեթիլ-3-էթիլպենտան
- 2,2,3-տրիմեթիլպենտան
- 2,2,4-տրիմեթիլպենտան (իզոօկտան)
- 2,3,3-տրիմեթիլպենտան
- 2,3,4-տրիմեթիլպենտան
- 2,2,3,3-տետրամեթիլբութան
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «octane - Compound Summary». PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 2004 թ․ սեպտեմբերի 16. Identification and Related Records. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 6-ին.
- ↑ 2,0 2,1 octane
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
- ↑ 4,0 4,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2