Քրքջան որոր

Քրքջան որոր^[1], կամ տափաստանային որոր^[2] (լատին․՝ Larus cachinnans), խոշոր որոր, բնադրում են հիմնականում Ռուսաստանում և Ուկրաինայում՝ Սև և Կասպից ծովերին հարող տարածքներում, իսկ ավելի փոքր չափով՝ Ղազախստանում, Հունգարիայում, Բելառուսում և Լեհաստանում։ Այն բնակվում է ծովային ավազոտ լողափերում, ծովային կղզիներում, տափաստանային լճերի և գետերի ափերին։ Մինչև վերջերս այն սովորաբար համարվում էր ավելի տարածված արծաթափայլ որորի մեկ կամ մի քանի ենթատեսակ, որի հետ, ինչպես նաև արևելյան ենթատեսակի հետ, արտաքին տեսքի և վարքի մեջ շատ ընդհանրություններ ունի։

՞

Քրքջան որոր

Քրքջան որորը Լեհաստանում

Գիտական դասակարգում

Թագավորություն	Կենդանիներ
Տիպ	Քորդավորներ
Դաս	Թռչուններ
Ընտանիք	Որորներ
Տեսակ	Քրքջան որոր

Լատիներեն անվանում

Larus cachinnans

(Pallas, 1811)

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : 22735929

Արեալ

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Բնութագիր խմբագրել

Խոշոր լուսավոր որորը ունի նրբագեղ մարմին ոչ մեծ գլխով, ուժեղ թեք ճակատ, որը սահուն կերպով վերածվում է բարակ և երկար կտուցի, և համեմատաբար երկար ոտքեր։ Ընդհանուր չափերով գրեթե չի տարբերվում արծաթափայլ և միջերկրածովյան որորներից, բայց այն ավելի թեթև ու նուրբ է թվում, ավելի հաճելի, տանձաձև գլխով և երկար պարանոցով։ Երկարությունը 54-66 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 130-158 սմ, քաշը՝ 700-1200 գ^[3]։

Որորների այլ խոշոր տեսակների նման, բույնը լիակատար տեսք է ստանում միայն կյանքի չորրորդ տարում։

Բազմացում խմբագրել

Այս թռչունը, որպես կանոն, բնադրում է հարթ և ցածրադիր վայրերում, ջրերին մոտ, ի տարբերություն դեղնավուն որորի, որը բնադրում է ժայռերին։ Բազմացման շրջանը սկսվում է ապրիլի սկզբից։ Երկու կամ երեք ձու է դնում և ճուտ է հանում 27-ից 31 օրվա ընթացքում։

Սնունդ խմբագրել

Դրանք գիշատիչ և աղբահավաք թռչուններ են՝ շատ բազմազան սննդակարգով։ Բազմացման շրջանում նրանք հաճախ ուտում են կրծողներ, ինչպիսիք են ցամաքային սկյուռիկները, որոնց որսալու համար թռչում են մոտակա տափաստաններ։

Պատկերասրահ խմբագրել

Քրքջան որորներ
Երիտասարդ քրքջան որոր Լեհաստանում
Փոքր քրքջան որոր
Դանուբի կենսոլորտային արգելոցում
Քրքջան որոր թռչելիս
Քրքջան որորի ձվեր

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Коблик Е. А., Редькин Я. А., Архипов В. Ю. Список птиц Российской Федерации. — М.: Товарищество научных изданий КМК, 2006. — С. 122. — 256 с. — ISBN 5-87317-263-3
↑ Систематический список позвоночных животных в зоологических коллекциях на 01.01.2012 // Андреева Т. Ф., Вершинина Т. А., Горецкая М. Я., Карпов Н. В., Кузьмина Л. В., Остапенко В. А., Шевелёва В. П. Информационный сборник Евроазиатской региональной ассоциации зоопарков и аквариумов. Выпуск № 31. Том II. Межвед. сбор. науч. и науч.-метод. тр. / Под ред. В. В. Спицина. — М.: Московский зоопарк, 2012. — С. 351. — 570 с. ISBN 978-5-904012-37-3 PDF Արխիվացված 2013-05-24 Wayback Machine
↑ Рябицев, В. К. Птицы Урала, Приуралья и Западной Сибири: Справочник-определитель. — Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та, 2001. — С. 262—263.

Գրականություն խմբագրել

Рябицев, В. К. Птицы Урала, Приуралья и Западной Сибири: Справочник-определитель. — Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та, 2001. — 608 с. — ISBN 5-7525-0825-8
Olsen, Klaus Malling. Gulls os Europe, Asia and North America. — London: Christopher Helm Publishers Ltd, 2003. — 608 с. — ISBN 0-7136-7087-8(անգլ.)
Арлотт Н., Храбрый В. Птицы России: Справочник-определитель. — СПб.: Амфора, 2009. — С. 190. — 446 с. — ISBN 978-5-367-01026-8
«Хохотунья обыкновенная». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)