Քրիստիան Վիլիամ Քեվենդիշ

Սըր Վիկտոր Քրիստիան Վիլիամ Քեվենդիշ (անգլ.՝ Sir Victor Christian William Cavendish, մայիսի 31, 1868(1868-05-31)[1][2][3], Մարլիբոն, Վեստմինստեր, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - մայիսի 6, 1938(1938-05-06)[1][2][3], Դերբիշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), Դևոնշիրյան 9-րդ հերցոգ, 1916-1921 թվականների Կանադայի 11֊րդ գեներալ֊նահանգապետ։ Քեվենդիշը լոնդոնյան հարուստ ընտանիքի ավագ որդին էր։ Նա կրթություն էր ստացել Իթըն քոլեջում և Քեմբրիջի համալսարանում։ Հոր մահից հետո՝ 1891 թվականին զբաղեցնում էր մի քանի պետական պաշտոններ։ Օրինակ՝ 1908թ նա ժառանգել էր հորեղբոր՝ հերցոգի պաշտոնը։ Հետո դարձավ լորդերի պալատի անդամ՝ միաժամանակ դառնալով Իսթբորն ու Չեստըրֆիլտ քաղաքներ քաղաքապետ։ 1916 թվականին, թագավոր Գեորգ 5-րդը Քեվենդիշին նշանակեց Կանադայի գեներալ֊նահանգապետ՝ վարչապետի հանձնարարությամբ։ Նա գրավում էր այդ պաշտոնը մինչև 1921 թվականը։ Քեվենդիշի այդ պաշտոնը ուղեկցվում էր մեծ վիճաբանություններով, սակայն, ժամկետի վերջում՝ անգլիական հերցոգը նրան գովեց՝ իր պարտականությունների լավ կատարման համար։

Սըր Վիկտոր Քրիստիան Վիլիամ Քեվենդիշ
Sir Victor Christian William Cavendish
Դրոշ
Դրոշ
Կանադայի գեներալ-նահանգապետ
08․08․16 - 11․11․16
 
Կուսակցություն՝ Լիբերալ յունիոնիստական կուսակցություն
Կրթություն՝ Թրինիթի քոլեջ և Իթըն քոլեջ
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և համաշխարհային դատավոր
Ծննդյան օր մայիսի 31, 1868(1868-05-31)[1][2][3]
Ծննդավայր Մարլիբոն, Վեստմինստեր, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Վախճանի օր մայիսի 6, 1938(1938-05-06)[1][2][3] (69 տարեկան)
Վախճանի վայր Դերբիշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Դինաստիա Cavendish family?
Քաղաքացիություն  Միացյալ Թագավորություն
Հայր Lord Edward Cavendish?[4]
Մայր Emma Elizabeth Lascelles?[1][4]
Ամուսին Evelyn Cavendish, Duchess of Devonshire?[4]
Զավակներ Edward Cavendish, 10th Duke of Devonshire?[4], Դորոթի Մակմիլան[4], Lord Charles Arthur Francis Cavendish?[4], Maud Cavendish?[1], Lady Blanche Cavendish?[1], Rachel Cavendish?[1] և Anne Cavendish?[1]
 
Պարգևներ

Թագավորական ընտանիքի ներկայացուցչի պաշտոնից հեռանալուց հետո, նա շարունակել էր զբաղվել քաղաքականությամբ ու դիվանագիտությամբ՝ աշխատելով գաղութների պետական քարտուղար (1922-1924)։

Վախճանվել է 1938 թվականի մայիսի 6-ին Դերբիշիրի իր տնատեղում։

Երիտասարդ տարիներ խմբագրել

Քեվենդիշը ծնվել էր Մերիլբոնում (Լոնդոն)։ Նա լորդ Էդվարդ Քեվենդիշի ավագ որդին էր։ Քեվենդիշն ուներ մի քանի զարմիկներ։

Կրթություն էր ստացել Իթընի քոլեջում և հետագայում՝ 1887 թվականի մայիսի 30֊ին, ընդունվել էր Քեմբրիջի համալսարանը[6][7][8]։

1892 թվականի հուլիսի 30-ին Քեվենդիշն ամուսնանում է լեդի էվելին ՖիտցՄորիսի, Հնդկաստանի փոխարքայի և Կանադայի գեներալ֊նահանգապետի աղջկա հետ։ Նրանք ունեցել են 7 զավակ՝ Էդվարդ ու Մարկիզ Հարինգտոն (ծնվ. 1895), Մոդ Լուիզա Էմմա (ծնվ. 1896), Լեդի Դորոթի (ծնվ. 1900), Լեդի Ռեյչել (ծնվ. 1902), Չարլզ Արթուր Ֆրենսիս (ծնվ. 1905), Լեդի Էն (ծնվ. 1909)[9]։

Պետական ծառայություն խմբագրել

1891 թվականին նա ավարտել էր Քեմբրիջի համալսարանը. նրա հայրը Արևմտյան Դերբիշի խորհրդարանի անդամ էր։ Հոր մահից հետո, նա եղել էր պատգամավորի թեկնածու, և հաղթելով, դարձել էր այդ ժամանակի Բրիտանական պալատի ամենաերիտասարդ անդամը[10]։

Նա գրավում էր պարլամենտական պաշտոններ 17 տարի։ 1900-1903 թվականներին նա գյուղատնտեսական գանձապահ էր։ 1903-1905 թվականներին՝ գանձապահության ֆինանսային քարտուղար։ 1905 թվականի դեկտեմբերի 11-ին նա Գաղտնի խորհրդին միանալու համար երդում տվեց։ 1907 թվականին նա նշանակվեց Դերբիշիր կոմսության փոխլեյտենանտ։

1908 թվականի մարտի 24֊ին նա ստացավ իր հորեղբոր հերցոգությունը Դևոնշիրում, և հետագայում ընդունվել էր Լորդերի պալատ։ Նույն թվականին նա ընտրվեց Իստբորն (1909-1910) ու Չեստըրֆիլտ (19011-1910) քաղաղքների քաղաքապետ։ Պատերազմից հետո նա դարձել էր հարգարժան գնդապետ ու Դերբիշիրի Կամավորական զորագնդի պարետ[11][12]։

Գեներալ֊նահանգապետ խմբագրել

1916 թվականի օգոստոսի 8-ին հայտարարվել էր, որ վարչապետի խորհրդատվությամբ, ինչը հաստատվել էր Գեորգ 5-րդ թագավորի կնիքով, նշանակել էր Քեվենդիշին որպես իր ներկայացուցիչ Կանադայում, այսինքն նա դարձել էր Գեներալ֊նահանգապետ։ Այդ ժամանակների Կանադայի վարչապետ Ռոբերտ Բորդենն ի սկզբանե վատ էր վերաբերվում Քեվենդիշին, քանի որ թագավորը չէր խորհրդակցվում նրա հետ վերջինիս մասին, ինչը դա շատ վիրավորական համարեց։ Քեվենդիշը երդում տվեց 1916 թվականի նոյմեբերի 11֊ին Գալիֆաքսում[9]։

Այդ ժամանակ պետության մեջ կային սոցիալական խնդիրներ։ Կանադայում կազմակերպվում էին բազմաթիվ շարժումներ ի աջակցություն կանանց և գենդերային հավասարության։ Այնուամենայնիվ, պետությունը պետք է ապահովեր զինապաշարները ու մատակարարման առարկաները։ 1917 թվականին Քեվենդիշի գործողությունները նպաստեցին Զինակոչի ճգնաժամին։ Գեներալ֊նահանգապետի դերում Քեվենդիշը եղել է Շոտլանդիայում, որտեղ հանդիպել ու դիմել էր Գալիֆաքսի պայթյունից հետո մնացած կանանց հետ[13]։

Այդ պաշտոնին գտնվելու ժամանակահատվածում` նա խորհրդակցվում էր Նրա Գերազանցության և վարչապետի հետ[9]։

Քեվենդիշցը ցուցաբերում էր քաղաքացիական ակտիվ դիրքորոշում. նա հանդիպումներ էր կազմակերպում Կանադայի քաղաքացիների հետ, շրջագայում էր պետության տարածքում,հետաքրքրվում էր ժողովրդի խնդիրներով և լուծում փնտրում դրանց համար։ Գեներալ֊նահանգապետը կենտրոնացած էր տնտեսության զարգացման վրա, և իր ուղևորությունների ժամանակ, մասնակցում էր այգեգործական ցուցահնդեսներին և տոնավաճառներին։ Նա քննարկում էր գյուղատնտեսական խնդիրները՝ այգեգործների և այլ մարդկանց հետ, ովքեր աշխատում էին այդ բնագավառով։ Նա հաճախ խոսում էր Կանադայի պոտենցիալի մասին գյուղատնտեսական հետազոտություններ բնագավառում։ Նույն ժամանակ, Քեվենդիշը գնահատում էր արվեստը. նա հաճախում էր նախորդ փոխարքաների նստավայրերը և բնակվում այդտեղ, եղել է Ազգային պատկերասրահում և մասնակցում էր թատերական բեմադրություններում։ Ակտիվ զբաղվում էր սպորտով, մասնակցում էր հոկեյի սիրողական մրցումներին[9]։

Իր պաշտոնավարման վերջին տարիներին Քեվենդիշը մեծ հանրաճանաչություն ձեռքբերեց, և նրան վերաբերող բոլոր կասկածները վերացան։ Քեվենդիշի պաշտոնին գտնվելու ընթացքում, բոլոր վարչապետները նրա մասին արտահայտվում էին որպես ընկեր, կամ ուղղակի լավ մարդ։ Բորդենը ասում էր. «Ոչ մի գեներալ-նահանգապետ չէր հասկանում հասարակությունը, ինչպես ինքը, որովհետև հասարակական խնդիրները վերաբերում են ոչ միայն մեր երկրին, այլև՝ ողջ Կայսրությանը»[14]։

Հետագա կյանք խմբագրել

Անգլիա վերադառնալուն պես, նա աշխատում էր որպես գաղութների պետական քարտուղար (բրիտանական նախարարների գրասենյակի պաշտոն)։ Քեվենդիշը պաշտպանում էր աֆրիկացիների իրավունքները[15]։

1922 թվականին Գեորգ 5-րդ նշանակեց Միացյալ Թագավորության պարգևների հանձնման կոմիտեի անդամ։ 1933 թվականից, նա դարձավ պատվավոր գնդապետ, հետո նա թողեց գործը և սկսեց զբաղվել գյուղատնտեսությամբ։ Քեվենդիշը մահացավ 1938 թվականի մայիսին Չաթսուորթ-Հաուսի իր կալվածատանը[16][17]։

Տիտղոսներ և պարգևներ խմբագրել

Տիտղոսներ խմբագրել

  • 1881 թվական, սեպտեմբերի 8 - 1905 թվական, դեկտեմբերի 11։ Վիկտոր Քեվենդիշ, Էսկվայր
  • 1905 թվական, դեկտեմբերի 11 - 1908 թվական, մարտի 24։ Հարգարժան Վիկտոր Քեվենդիշ
  • 1908 թվական, մարտի 24 - 1916 թվական, նոյեմբերի 11։ Նրա Պայծառափայլություն Դևոնշիրի հերցոգ
  • 1916 թվական, նոյեմբեր 11 - 1918 թվական, սեպտեմբերի 19։ Նրա Պայծառափայլություն Դևոնշիրի հերցոգ, Գեներալ-նահանգապետ, Կանադայի աշխարգհազոր և ռազմածովային ուժերի գլխավոր հրամանատար
  • 1918 թվական, սեպտեմբերի 19 - 1921 թվական, օգոստոսի 2։ Նրա Պայծառափայլություն Դևոնշիրի հերցոգ, Գեներալ-նահանգապետ, Կանադայի աշխարգհազոր և ռազմածովային և օդային ուժերի գլխավոր հրամանատար
  • 1921 թվական օգոստոսի 2 - 1938 թվական, մայիսի 6։ Նրա Պայծառափայլություն Դևոնշիրի հերցոգ

Պարգևներ խմբագրել

Պարգևատրական ժապավեն

     
       

Մեդալներ խմբագրել

  •   1902: Գեորգ VII թագադրական մեդալ
  •   1911: Գեորգ V թագադրական մեդալ
  •   1935: Գեորգ V արծաթե հոբելյանական մեդալ
  •   1937: Գեորգ VI թագադրական մեդալ
  •   1923: Տարածքային մեդալ[18]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Lundy D. R. The Peerage
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 GeneaStar
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Kindred Britain
  5. https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html#c154742
  6. Կաղապար:Acad
  7. Kelly's Handbook of the Titled, Landed and Official Classes. Kelly's. 1913. էջ 616.
  8. Kelly's Handbook of the Titled, Landed and Official Classes. Kelly's. 1895. էջ 249.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 Office of the Governor General of Canada. «Governor General > Former Governors General > The Duke of Devonshire». Queen's Printer for Canada. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին.
  10. Hillmer, Norman, «The Canadian Encyclopedia», in Marsh, James Harley (ed.), Biography > Governors General of Canada > Devonshire, Victor Christian William Cavendish, 9th Duke of, Toronto: Historica Foundation of Canada, Արխիվացված է օրիգինալից 4 March 2016-ին, Վերցված է 28 April 2009-ին
  11. Կաղապար:London Gazette
  12. David Butler and Gareth Butler, Twentieth Century British Political Facts 1900—2000 (Macmillan 2000) p. 69.
  13. «Library and Archives Canada > MIKAN no. 3623771». Queen's Printer for Canada. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 27-ին.
  14. Barclay, James A. (1992). Golf in Canada: A History. Toronto: McClelland and Stewart. էջ 456. ISBN 978-0-7710-1080-4.
  15. Maxon, Robert M. (1993). Struggle for Kenya: The Loss and Reassertion of Imperial Initiative, 1912-1923. Fairleigh Dickinson Univ Press. էջեր 270–279. ISBN 9780838634868.
  16. Կաղապար:London Gazette
  17. Kelly's Handbook of Distinguished People, 1938. Kelly's. էջ 588.
  18. Կաղապար:London Gazette
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստիան Վիլիամ Քեվենդիշ» հոդվածին։