Քեյթի Բաուման (մայիսի 9, 1989(1989-05-09)[1][2], West Lafayette, Տիպիկանու շրջան, Ինդիանա, ԱՄՆ), Ամերիկացի գիտնական Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական համալսարանում համակարգչային գիտության պրոֆեսոր։ Նա ուսումնասիրելով համակարագչային մոդելավորումը, ծրագիր է գրել, որը օգտագործելով Event Horizon Telescope-ից ստացած տվյալները կարողացել է վերականգնել սև անցքի տեսքը, արժանիորեն դառնալով սև անցքը տեսած առաջին մարդը։

Քեյթ Բուման
անգլ.՝ Katherine Bouman
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 9, 1989(1989-05-09)[1][2] (35 տարեկան)
ԾննդավայրWest Lafayette, Տիպիկանու շրջան, Ինդիանա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մայրենի լեզուանգլերեն
Կրոնհուդայականություն
ԿրթությունՄասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ (2018)[3], Միչիգանի համալսարան (2011)[3], West Lafayette Junior-Senior High School? (2007)[4] և Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ (2013)[3]
Կոչումդոցենտ
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
ԵրկերContinuous High-resolution Image Reconstruction using Patch priors?
Մասնագիտությունհամակարգչային գիտնական և ինժեներ-էլեկտրիկ
ԱշխատավայրԿալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ[5] և Հարվարդի համալսարան[6]
Ծնողներհայր՝ Charles Addison Bouman?[7]
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքpeople.csail.mit.edu/klbouman/
users.cms.caltech.edu/~klbouman/
 Katie Bouman Վիքիպահեստում
A blurry photo of a supermassive black hole in M87.
Սև անցքի առաջին պատկերը, որը ստացվել է Event Horizon Telescope- ի շնորհիվ և հրապարակվել է 2019 թ. Ապրիլին

Բումանը մեծացել է ԱՄՆ-ի Ինդիաննա նահանգում և ավարտել է West Lafayette Junior - ավագ դպրոցը 2007 թվականին։ Նա առաջին անգամ լսեց Event Horizon Telescope ի մասին դպրոցում 2007 թվականին։

Կրթություն

խմբագրել

Քեյթը էլեկտրոնային ինժիներիա է սովորել Միչիգանի համալսարանում, այն ավարտելով 2011 թվականին։ Նա Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի էլեկտրա-ինժիներիայում մագիստրոսի և դոկտորի աստիճաններ է ստացել։ Նրան կրթաթոշակով աջակցել է Ազգային գիտություն հիմնադրամը, որին այսօր շատերն են շնորհակալ տաղանդաշատ աղջկան ուսումը շարունակելու հնարավորություն տալու համար։ Նրա մագիստրատուրայի թեզը, Հյուսվածքների հատկանիշների գնահատումը շարժման դիտարկման միջոցով արժանացել է Էրնստ Գուիլեմի մրցանակին `լավագույն մագիստրոսական թեզի համար։ Բաումանը Հարվարդի համալսարանին միացավ որպես Event Horizon Telescope պատկերավորում թիմի մասնագետ։ 2016 թվականին Քեյթը ներկայացրեց TEDx- ի զեկույցը, «Ինչպես նկարել սև անցքը» վերնագրով, բացատրելով ծրագրի կողմից օգտագործվող ալգորիթմները։ Նա MIT- ից 2017 թվականին ստացել է էլեկտրաինիներիայի և համակարգչային գիտությունների դոկտորի աստիճան[9]։ Նրա դոկտորական թեզը վերնագրված է Ֆիզիկական մոդելի ներթափանցման միջոցով ծայրահեղ տեսապատկերների ստացում. Սև անցքի պատկերում [1] :

Կարիերան և հաջողություններ

խմբագրել

Քեյթը մշակել է ալգորիթմ[10], որը օգտագործվել է Messier 87 գալակտիկայի գերծանր սև անցքի պատկերը ստանալու համար։ Նկարված Սև անցքը արդեն անուն ունի ՞Պուեհի՞(՞Powehi՞). Հավայերենում բառն օգտագործվում է ՞անեզր ստեղծագործման զարդարված մութ աղբյուր՞ իմաստով,- գրում է Քեյթը իր ֆեյսբուքյան էջում։

Ալգորիթմերի ստեղծման փուլում անհրաժեշտություն է առաջացել, որ Քեյթը կարճ ժամանակում ուսումնասիրի և սովորի հարաբերականության տեսությունը, ինչպես նաև սև անցքերի մասին։ Անհրաժեշտություն է առաջացել նաև, որ հեռադիտակներից ստացված տվյալների բացթողումները լրացվի արհեստական ինտելեկտի օգտագործմամբ։ Ուսումնասիրվել է 5 պետաբայթ (5,242,880 գեգաբայթ) ինֆորմացիա։

Քեյթը, որպես պրոֆեսորի օգնական միացել է Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական համալսարանին և հիմա աշխատում է նկարների թվայնացման նոր համակարգի բարելավման ուղղությամբ։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 https://epfl.magnum3.ch/article/katie-bouman-the-scientist-who-reveals-the-invisible/298
  2. 2,0 2,1 https://heavy.com/news/2019/04/katie-bouman/
  3. 3,0 3,1 3,2 https://people.csail.mit.edu/klbouman/
  4. https://eu.jconline.com/story/news/2019/04/10/first-black-hole-picture-west-lafayette-grad-played-big-part/3426430002/
  5. Katherine L. (Katie) Bouman
  6. https://bhi.fas.harvard.edu/people/katie-bouman
  7. 7,0 7,1 That first-ever black hole picture? A West Lafayette grad played a big part // Journal & CourierLafayette: 2019.
  8. BBC 100 Women 2019: Who is on the list this year? // BBC News Online — 2019.
  9. «Katie Bouman aka Katherine L. Bouman». people.csail.mit.edu. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 11-ին.
  10. «Earth Sees First Image Of A Black Hole». NPR.org (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 10-ին.