Քալփանա Չավլա
Քալփանա Չավլա (անգլ.՝ Kalpana Chawla, մարտի 17, 1962[1], Karnal, East Punjab, Հնդկաստան[2] - փետրվարի 1, 2003[2], Տեխաս, ԱՄՆ), ամերիկացի տիեզերագնաց, հնդկական ծագմամբ առաջին կին տիեզերագնացը։ Մահացել է «Կոլումբիա» շաթլ աղետի հետևանքով։
 | |||
| Մասնագիտություն |  Հնդկաստան և  ԱՄՆ
| ||
| Ծնվել է | մարտի 17, 1962[1] | ||
| Ծննդավայր | Karnal, East Punjab, Հնդկաստան[2] | ||
| Մահացել է | փետրվարի 1, 2003[2] (40 տարեկան) | ||
| Մահվան վայրը | Տեխաս, ԱՄՆ | ||
| Պարգևներ | |||
Վաղ տարիներ խմբագրել
1976 թվականին Չավլան ավարտել է Թագորի անվան դպրոցը։ Փենջաբի ճարտարագիտական քոլեջում ավիացիոն ճարտարագիտության բակալավրի կոչում ստանալուց հետո 1982 թվականին Հնդկաստանից տեղափոխվել է Միացյալ Նահանգներ և 1984 թվականին Արլինգթոնի Տեխասի համալսարանից ստացել Է օդատիեզերական ճարտարագիտության գիտությունների մագիստրոսի կոչում։ Երկրորդ մագիստրոսի կոչումը 1986 թվականին, իսկ դոկտորի կոչումը օդատիեզերական ճարտարագիտության ոլորտում՝ 1988 թվականին, ստացել է Բոլդերի Կոլորադոյի համալսարանում։
Տիեզերագնացության մեջ խմբագրել
Քալփանա Չավլան ՆԱՍԱ-ի տիեզերագնաց է դարձել 1994 թվականին։
STS-87 խմբագրել
1997 թվականի նոյեմբերի 19-ին մեկնարկեց STS-87 արշավախումբը Կոլումբիա շաթլով։
STS-107 խմբագրել
2003 թվականի փետրվարի 1-ին Չավլան և մյուս 6 տիեզերագնացները մահացան Կոլումբիա շաթլի աղետի ժամանակ։
Նրա աճյունը դիակիզվել է Հնդկաստանում[5]։
Պարգևներ խմբագրել
- Կոնգրեսի պատվո տիեզերական մեդալ (հետմահու)
- «Տիեզերական թռիչքի համար» մեդալ (ՆԱՍԱ)
- «Ակնառու ծառայության համար» մեդալ (ՆԱՍԱ)
- «Արժանիքների համար» շքանշան III արվեստ (Ուկրաինա, 1998 թվականի հունիսի 19) - տիեզերագնացության զարգացման, տիեզերական հետազոտությունների ոլորտում միջազգային համագործակցության ամրապնդման գործում ունեցած նշանակալի անձնական ներդրման համար[6]
Հիշողություն խմբագրել
Քալփանա Չավլայի պատվին անվանվել է Cygnus CRS ng-14 տիեզերանավը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Find A Grave — 1996.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 https://history.nasa.gov/columbia/Troxell/Columbia%20Web%20Site/Biographies/Crew%20Profile%20Information/Crew%20Biographies/ASTRON%7E1.HTM
- ↑ 3,0 3,1 https://www.nasa.gov/history/congressional-space-medal-of-honor/
- ↑ 4,0 4,1 https://searchpub.nssc.nasa.gov/servlet/sm.web.Fetch/Agency_Awards_Historical_Recipient_List.pdf?rhid=1000&did=2120817&type=released
- ↑ Новости космонавтики № 246/ «Мемориал „Колумбии“ на Арлингтонском кладбище». цит.: «Останки Калпаны Чаула вернулись в Индию, где 14 марта по законам этой страны её кремировали».
- ↑ Указ Президента України № 659/98 від 19 червня 1998 року «Про нагородження відзнаками Президента України членів екіпажу космічного корабля „Коламбія“ (США)»(ուկր.)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- NASA: Биография(անգլ.)
- spacefacts.de: Краткая биография(գերմ.)
- Kalpana Chawla STS-107 Crew MemorialԱրխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine(անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քալփանա Չավլա» հոդվածին։ |